ویژگی های ژئومورفولوژی و سنگ شناسی چال سنگ های ماسه سنگ آغاجاری (مطالعه موردی: شمال باختری مسجدسلیمان)
چال سنگ‌ها یکی از لندفرم‌های تماشایی سنگ‌ها به ویژه ماسه سنگ‌ها به شمار می‌آید. هدف این پژوهش بررسی ویژگی‌های ژئومورفولوژی و سنگ‌شناسی در هفت لایه (A تا F) ماسه سنگ آغاجاری شمال‌غرب مسجدسلیمان در توسعه و تکامل چال سنگ‌ها است. در این مقاله تعداد 48 نمونه از ماسه سنگ‌ها جهت مطالعه کانی‌های تش...
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Hakim Sabzevari University
2022-11-01
|
| Series: | مطالعات جغرافیایی مناطق خشک |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jargs.hsu.ac.ir/article_167282_7bd263e7e192f992e87a5d6dfe35f2f2.pdf |
| Summary: | چال سنگ‌ها یکی از لندفرم‌های تماشایی سنگ‌ها به ویژه ماسه سنگ‌ها به شمار می‌آید. هدف این پژوهش بررسی ویژگی‌های ژئومورفولوژی و سنگ‌شناسی در هفت لایه (A تا F) ماسه سنگ آغاجاری شمال‌غرب مسجدسلیمان در توسعه و تکامل چال سنگ‌ها است. در این مقاله تعداد 48 نمونه از ماسه سنگ‌ها جهت مطالعه کانی‌های تشکیل‌دهنده و مقدار کربنات کلسیم مورد بررسی واقع گردید. از میکروسکوپ پلاریزان و دستگاه کلسیمتری برنارد به ترتیب برای مشخص نمودن میزان تخلخل و کربنات کلسیم استفاده نمونه‌ها استفاده شد. سپس با استفاده از چکش اشمیت سختی 48 نمونه از ماسه سنگ‌ها به دست آمد. در این کار از نرم افزار Jmicrovision جهت به دست آوردن مقدار و درصد کانی‌های مقاطع نازک و از نرم‌افزار GIS جهت ترسیم نقشه‌ها استفاده گردید. نتایج نشان داد که وجود چال سنگ‌ها تابعی از شرایط فیزیکی سنگ و ترکیبات کانی‌شناسی سنگ‌ها همراه با نقش فرسایشی جریان آب در کربنات کلسیم سنگ است. در این پژوهش بر اساس داده‌ها و نتایج به دست آمده مشخص گردید که ویژگی‌های جنس ترکیبات سنگ به ویژه مقدار درصد کربنات نقش بسیار مهمی در ایجاد چال سنگ‌ها دارند. به طوری که مشخص گردید وجود فراوان کانی فلدسپات و درصد بالای تخلخل در قدیمی‌ترین لایه سازند آغاجاری (لایه A)، نقش زیادی در ایجاد چال سنگ در آن دارد. درزه‌ها از دیگر عوامل اصلی ایجاد چال سنگ‌ها (63%) هستند. دیگر لایه‌های دارای چال سنگ (لایه B, D, C ,F) یک رابطه معناداری بین افزایش درصد کوارتز، و کاهش درصد فلدسپات و مقدار کربنات کلسیم را نشان می‌دهند. هم‌چنین نتایج نشان داد میانگین کربنات کلسیم ماسه سنگ آغاجاری حدود 50% است و یکی از دلایل وجود چال سنگ‌ها در لایه‌های ماسه سنگی علی‌رغم سختی چکش اشمیت زیاد همین عامل است که نسبت به فرسایش شیمیایی و انحلال بسیار حساس است. |
|---|---|
| ISSN: | 2228-7167 2981-1910 |