18. Yüzyıldan 20. Yüzyıla Yunanistan’da Dil Sorunu ve Ulusal Bireyin İcadı
Yunan entelektüel yaşamında 18. yüzyıl sonlarında başlayıp kesintilerle 20. yüzyıl başlarına dek devam eden dil tartışmalarının temel hedefini ulusal bireyin icadı oluşturur. Bu tartışmalar üç eksende gelişir: Yunan ulusunun Antik Hellen kültürünün varisi olduğunu kanıtlamak, Avrupalı bir kimliğe sa...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | deu |
| Published: |
Hacettepe University
2019-06-01
|
| Series: | Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/pub/huefd/issue/45842/444472 |
| _version_ | 1797920625601282048 |
|---|---|
| author | Aslı Çete |
| author_facet | Aslı Çete |
| author_sort | Aslı Çete |
| collection | DOAJ |
| description | Yunan entelektüel yaşamında 18. yüzyıl sonlarında başlayıp kesintilerle 20. yüzyıl başlarına dek devam eden dil
tartışmalarının temel hedefini ulusal bireyin icadı oluşturur. Bu tartışmalar üç eksende gelişir: Yunan ulusunun Antik
Hellen kültürünün varisi olduğunu kanıtlamak, Avrupalı bir kimliğe sahip olduğunu kanıtlamak ve Yunan irredentist
projesini yürürlüğe koymak. Yunan ulusal hareketinin hemen öncesinde yaşanan dil tartışmaları, Avrupa düşüncesinin
Yunan topluluğuna nasıl aktarılacağı ve Yunanlı’nın Avrupalı kimliğinin Avrupalılara nasıl kanıtlanacağı yönündedir.
Bu tartışmaların temelinde, egemen Avrupa söylemi tarafından yaratılan ve “kölelik-özgürlük” kavramları ile
geliştirilen bir anlayış yatıyordu. Osmanlı İmparatorluğu, 18. yüzyıl Yunan entelijansiyası tarafından
“kölelik/boyunduruk” şeklinde algılanıyordu. Yapılması gereken, bu “boyunduruktan” bir an önce kurtulmaktı.
Kurtuluşa giden yol ise eğitimden geçiyordu. 19. yüzyılın sonlarına doğru alevlenen tartışmalar ise, ağırlıklı olarak,
Yunan Megali İdeasının nasıl gerçekleştirilebileceği konusundadır. Bu söylem uyarınca Yunanistan’ın, ulusal bir
devlet olarak kuruluşundan beri devlet sınırları dışında kalan ve “kurtarılmayı” bekleyen Yunanlılar vardı.
Entelijansiya, Anadolu Yunanlıları ile Ortodoks mezhebi üzerinden ortak bir kod oluştururken, Balkanlar’daki
Ortodoks nüfus ile dil üzerinden ortak bir kod yaratmaya çalışıyordu. Bu ikinci kısım, bugün bile sorunlu olan bir
bölgede, Makedonya’da, yaşıyordu. 19. yüzyıl sonlarında Yunan ulusçuluğu, bölgedeki diğer rakip ulusçulukları yok
ederek burada yaşayan ve ana dil olarak Slav dillerinden birini konuşan Ortodoks Hristiyan halkın Yunanlaştırma
projesini üstlenmiştir. Bu Yunanlaştırma işlemini ise ortak bir dil üzerinden yapmaya çalışmıştır. Bu bağlamda halk
dilini ve arkaik dili savunanlar ortak bir hedef doğrultusunda hareket etmişlerdir: Bölge halkından Yunanlı yaratmak.
Bu makalede, öncelikle, Osmanlı İmparatorluğu’nun Yunanca konuşan Ortodoks Hristiyan nüfusunun entelektüelleri
arasında gerçekleşen dil tartışmalarına değinilecektir. Sonrasında ise 1880’lerden 20. yüzyılın başlarına dek yaşanan
siyasi ve kültürel değişimler sonucu yeniden gündeme gelen dil tartışmaları anlatılacaktır. |
| first_indexed | 2024-04-10T14:04:09Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-3d415567151e43888ee3366ce350e249 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 1301-5737 |
| language | deu |
| last_indexed | 2024-04-10T14:04:09Z |
| publishDate | 2019-06-01 |
| publisher | Hacettepe University |
| record_format | Article |
| series | Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi |
| spelling | doaj.art-3d415567151e43888ee3366ce350e2492023-02-15T16:10:05ZdeuHacettepe UniversityHacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi1301-57372019-06-01361859810.32600/huefd.4444728718. Yüzyıldan 20. Yüzyıla Yunanistan’da Dil Sorunu ve Ulusal Bireyin İcadıAslı Çete0İSTANBUL ÜNİVERSİTESİYunan entelektüel yaşamında 18. yüzyıl sonlarında başlayıp kesintilerle 20. yüzyıl başlarına dek devam eden dil tartışmalarının temel hedefini ulusal bireyin icadı oluşturur. Bu tartışmalar üç eksende gelişir: Yunan ulusunun Antik Hellen kültürünün varisi olduğunu kanıtlamak, Avrupalı bir kimliğe sahip olduğunu kanıtlamak ve Yunan irredentist projesini yürürlüğe koymak. Yunan ulusal hareketinin hemen öncesinde yaşanan dil tartışmaları, Avrupa düşüncesinin Yunan topluluğuna nasıl aktarılacağı ve Yunanlı’nın Avrupalı kimliğinin Avrupalılara nasıl kanıtlanacağı yönündedir. Bu tartışmaların temelinde, egemen Avrupa söylemi tarafından yaratılan ve “kölelik-özgürlük” kavramları ile geliştirilen bir anlayış yatıyordu. Osmanlı İmparatorluğu, 18. yüzyıl Yunan entelijansiyası tarafından “kölelik/boyunduruk” şeklinde algılanıyordu. Yapılması gereken, bu “boyunduruktan” bir an önce kurtulmaktı. Kurtuluşa giden yol ise eğitimden geçiyordu. 19. yüzyılın sonlarına doğru alevlenen tartışmalar ise, ağırlıklı olarak, Yunan Megali İdeasının nasıl gerçekleştirilebileceği konusundadır. Bu söylem uyarınca Yunanistan’ın, ulusal bir devlet olarak kuruluşundan beri devlet sınırları dışında kalan ve “kurtarılmayı” bekleyen Yunanlılar vardı. Entelijansiya, Anadolu Yunanlıları ile Ortodoks mezhebi üzerinden ortak bir kod oluştururken, Balkanlar’daki Ortodoks nüfus ile dil üzerinden ortak bir kod yaratmaya çalışıyordu. Bu ikinci kısım, bugün bile sorunlu olan bir bölgede, Makedonya’da, yaşıyordu. 19. yüzyıl sonlarında Yunan ulusçuluğu, bölgedeki diğer rakip ulusçulukları yok ederek burada yaşayan ve ana dil olarak Slav dillerinden birini konuşan Ortodoks Hristiyan halkın Yunanlaştırma projesini üstlenmiştir. Bu Yunanlaştırma işlemini ise ortak bir dil üzerinden yapmaya çalışmıştır. Bu bağlamda halk dilini ve arkaik dili savunanlar ortak bir hedef doğrultusunda hareket etmişlerdir: Bölge halkından Yunanlı yaratmak. Bu makalede, öncelikle, Osmanlı İmparatorluğu’nun Yunanca konuşan Ortodoks Hristiyan nüfusunun entelektüelleri arasında gerçekleşen dil tartışmalarına değinilecektir. Sonrasında ise 1880’lerden 20. yüzyılın başlarına dek yaşanan siyasi ve kültürel değişimler sonucu yeniden gündeme gelen dil tartışmaları anlatılacaktır.https://dergipark.org.tr/tr/pub/huefd/issue/45842/444472: greek nationalismgreek national identitylanguage battlemegali idea19th centuryyunan ulusal kimliğimegali i̇dea19. yüzyılyunan ulusçuluğudil sorunu19. yüzyıl |
| spellingShingle | Aslı Çete 18. Yüzyıldan 20. Yüzyıla Yunanistan’da Dil Sorunu ve Ulusal Bireyin İcadı Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi : greek nationalism greek national identity language battle megali idea 19th century yunan ulusal kimliği megali i̇dea 19. yüzyıl yunan ulusçuluğu dil sorunu 19. yüzyıl |
| title | 18. Yüzyıldan 20. Yüzyıla Yunanistan’da Dil Sorunu ve Ulusal Bireyin İcadı |
| title_full | 18. Yüzyıldan 20. Yüzyıla Yunanistan’da Dil Sorunu ve Ulusal Bireyin İcadı |
| title_fullStr | 18. Yüzyıldan 20. Yüzyıla Yunanistan’da Dil Sorunu ve Ulusal Bireyin İcadı |
| title_full_unstemmed | 18. Yüzyıldan 20. Yüzyıla Yunanistan’da Dil Sorunu ve Ulusal Bireyin İcadı |
| title_short | 18. Yüzyıldan 20. Yüzyıla Yunanistan’da Dil Sorunu ve Ulusal Bireyin İcadı |
| title_sort | 18 yuzyildan 20 yuzyila yunanistan da dil sorunu ve ulusal bireyin icadi |
| topic | : greek nationalism greek national identity language battle megali idea 19th century yunan ulusal kimliği megali i̇dea 19. yüzyıl yunan ulusçuluğu dil sorunu 19. yüzyıl |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/pub/huefd/issue/45842/444472 |
| work_keys_str_mv | AT aslıcete 18yuzyıldan20yuzyılayunanistandadilsorunuveulusalbireyinicadı |