| Izvleček: | Amaç ve Problem: Bu çalışmanın amacı, öznel
girişimsel başarı literatüründe ihmal edilen “bağlamın” etkisini ortaya koymaktır. Öznel girişimsel başarı,
girişimcinin ne yaptığında ve nereye ulaştığında kendisini başarılı gördüğü ile
ilgili bir durumdur. Literatürde; ekonomik bir birim olan işletmenin kurucusu
ve çoğu zaman yöneticisi olan girişimcilerin, rasyonel bir varlık olmalarının
gereği olarak ekonomik hedeflerini gerçekleştirme oranına göre kendilerini başarılı
bulacağı öngörülmektedir. Wach ve arkadaşları (2016), girişimsel başarı
değerlendirmesinde ekonomik kriterlerin yanında, eş önem düzeyine sahip başka
başarı kriterlerinin de olabileceğini iddia etmektedirler. Ancak Wach vd.,
geliştirdikleri girişimsel başarı kriterlerinin bütün girişimciler için geçerli
ve kültürler-arası değişmez olduğunu varsayarak, “öznel” girişimsel başarı
değerlendirmesinde “bağlamın” rolünü
göz ardı etmişlerdir. Bu göz ardı ediş girişimsel başarı literatürünün genel
problemidir.
Yöntem: Bu çalışmanın iddiası, ileri
sürülen girişimsel başarı kriterlerinin yani öznel unsurların “bağlam” çerçevesinde şekillendiğidir. Bu
iddiadan hareketle, ilk olarak, Wach vd. tarafından geliştirilen 17 maddelik
ölçek 5’li Likert ölçüm düzeyiyle 100 girişimciye gönderilmiştir. Geri dönen 55
ankette girişimcilerin büyük bir kısmının önemli (4) ve kesinlikle önemli
seçeneklerini (5) işaretlediği görülmüştür. Bu durumun “olanı” değil “olması
gerekeni” yansıttığına yönelik şüphelerden hareketle, girişimciler için
girişimsel başarı kriterlerinin önem düzeylerinin farklılaşacağı öngörülmüştür.
Bu farklılaşmayı tespit etmek adına, farklı arka plana sahip 6 girişimci ile
görüşme yapılarak AHS (Analitik Hiyerarşi Süreci) analizi uygulanmıştır.
Girişimciler için girişimsel başarı kriterlerinin öneminin farklılaşmasının
arkasında bağlamın etkisini tespit etmek adına, AHS analizindeki her bir ikili
karşılaştırmadan sonra “niçin?” sorusu sorularak bağlama ilişkin detaylı nitel
veri de elde edilmiştir.
Bulgular: Bu şekilde üç aşamalı bir
araştırma sonunda, girişimcilerin öznel başarılarını değerlendirirken farklı
bağlamsal koşullardan etkilendikleri sonucuna varılmıştır.
Sonuç Araştırma sonucunda,
araştırmacıların geliştirdiği üç düzeyli bağlam modelini destekleyici veriler
elde edilmiştir ve girişimsel başarı değerlendirmesinde 3 farklı bağlam
düzeyinin etkisinin olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Buna göre “girişimciyi çevreleyen kurum temelli”, “girişimcinin temas halinde olduğu” ve “girişimcinin kendi ve firmasından kaynaklı”
şeklinde 3 farklı bağlam düzeyindeki çeşitli alt bağlamsal faktörlerin
girişimsel başarı değerlendirmesinde bir etkisinin olduğuna ulaşılmıştır. Bu
alt bağlamsal faktörlerden özellikle “içerdiği
formal/informal kurumlar”, “endüstri
yapısı” ve “girişimsel özellikler”in
“girişimcilerin kendini başarılı bulma” halini etkilediği tespit edilmiştir.
|
|---|