ارزیابی وضعیت تعادل‌بخشی منابع آب زیرزمینی با استفاده از شاخص‌های پایداری

یکی از رویکردهای ارزیابی تعادل‌بخشی استفاده از شاخص‌های کمّی و کیفی است که می‌تواند ابزار مناسبی باشد. در این مطالعه به‌منظور ارزیابی سناریوهای تعادل‌بخشی در آبخوان هشتگرد از دو شاخص آسیب‌پذیری ذاتی آبخوان و شاخص پایداری کمی آبخوان استفاده شد. پنج سناریو براساس طرح تعادل‌بخشی منابع آب زیرزمینی در من...

Full description

Bibliographic Details
Main Authors: پدرام کریمیان, مجتبی شوریان, حمید کاردان مقدم
Format: Article
Language:fas
Published: University of Tehran, College of Aburaihan 2022-06-01
Series:مدیریت آب و آبیاری
Subjects:
Online Access:https://jwim.ut.ac.ir/article_85414_8f01a7b71a675486a87c3239e165aa9a.pdf
_version_ 1811293130851352576
author پدرام کریمیان
مجتبی شوریان
حمید کاردان مقدم
author_facet پدرام کریمیان
مجتبی شوریان
حمید کاردان مقدم
author_sort پدرام کریمیان
collection DOAJ
description یکی از رویکردهای ارزیابی تعادل‌بخشی استفاده از شاخص‌های کمّی و کیفی است که می‌تواند ابزار مناسبی باشد. در این مطالعه به‌منظور ارزیابی سناریوهای تعادل‌بخشی در آبخوان هشتگرد از دو شاخص آسیب‌پذیری ذاتی آبخوان و شاخص پایداری کمی آبخوان استفاده شد. پنج سناریو براساس طرح تعادل‌بخشی منابع آب زیرزمینی در منطقه تعریف و با استفاده از مدل عددی MODFLOW شبیه‌سازی شد. با تلفیق سه شاخص اعتمادپذیری، آسیب‌پذیری و مطلوبیت شاخص­ پایداری سیستم آب زیرزمینی در سناریوهای مختلف تعادل­بخشی محاسبه شد. نتایج شبیه­سازی و اعمال سناریوهای مختلف نشان داد که با کاهش برداشت آب به میزان 15درصد بیش‌ترین میزان پایداری در سیستم آبخوان ایجادشده و میزان پایداری سیستم از مقدار 55 درصد تا 87 درصد افزایش دارد. میزان تغییرات شاخص پایداری آبخوان به‌صورت توزیعی در چاه‌های مشاهده‌ای نیز حاکی از این موضوع است که بخش میانی آبخوان بیش‌ترین وضعیت بهبود شاخص پایداری را دارد. این منطقه با تراکم بالای چاه‌های بهره‌برداری بیش‌ترین تأثیر را از کاهش برداشت از آبخوان می‌پذیرد. نتایج به‌دست‌آمده از شاخص پایداری آبخوان با توجه به پراکنش مکانی، امکان‌پذیری پیاده‌سازی سناریوهای مختلف را نشان می‌دهد. از طرفی نیز با توجه به اهمیت توسعه و استفاده از شاخص‌های آسیب‌پذیری، شاخص دراستیک در سطح منطقه تحلیل شد. نتایج نشان داد بخش بالادست آبخوان با توجه به ویژگی‌های هیدروژئولوژی دارای بیش‌ترین میزان آسیب‌پذیری بوده و در جهت جریان آب زیرزمینی میزان آسیب‌پذیری کاهش یافته است.
first_indexed 2024-04-13T04:55:58Z
format Article
id doaj.art-3e2c1bcfb51f47e39f8835f7a5af2eed
institution Directory Open Access Journal
issn 2251-6298
2382-9931
language fas
last_indexed 2024-04-13T04:55:58Z
publishDate 2022-06-01
publisher University of Tehran, College of Aburaihan
record_format Article
series مدیریت آب و آبیاری
spelling doaj.art-3e2c1bcfb51f47e39f8835f7a5af2eed2022-12-22T03:01:28ZfasUniversity of Tehran, College of Aburaihanمدیریت آب و آبیاری2251-62982382-99312022-06-0112221322910.22059/jwim.2022.332573.93185414ارزیابی وضعیت تعادل‌بخشی منابع آب زیرزمینی با استفاده از شاخص‌های پایداریپدرام کریمیان0مجتبی شوریان1حمید کاردان مقدم2دانش‌آموخته کارشناسی ارشد، دانشکده مهندسی عمران، آب و محیط زیست، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.استادیار، دانشکده مهندسی عمران، آب و محیط زیست، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.استادیار پژوهشی، مؤسسه تحقیقات آب، وزارت نیرو، تهران، ایران.یکی از رویکردهای ارزیابی تعادل‌بخشی استفاده از شاخص‌های کمّی و کیفی است که می‌تواند ابزار مناسبی باشد. در این مطالعه به‌منظور ارزیابی سناریوهای تعادل‌بخشی در آبخوان هشتگرد از دو شاخص آسیب‌پذیری ذاتی آبخوان و شاخص پایداری کمی آبخوان استفاده شد. پنج سناریو براساس طرح تعادل‌بخشی منابع آب زیرزمینی در منطقه تعریف و با استفاده از مدل عددی MODFLOW شبیه‌سازی شد. با تلفیق سه شاخص اعتمادپذیری، آسیب‌پذیری و مطلوبیت شاخص­ پایداری سیستم آب زیرزمینی در سناریوهای مختلف تعادل­بخشی محاسبه شد. نتایج شبیه­سازی و اعمال سناریوهای مختلف نشان داد که با کاهش برداشت آب به میزان 15درصد بیش‌ترین میزان پایداری در سیستم آبخوان ایجادشده و میزان پایداری سیستم از مقدار 55 درصد تا 87 درصد افزایش دارد. میزان تغییرات شاخص پایداری آبخوان به‌صورت توزیعی در چاه‌های مشاهده‌ای نیز حاکی از این موضوع است که بخش میانی آبخوان بیش‌ترین وضعیت بهبود شاخص پایداری را دارد. این منطقه با تراکم بالای چاه‌های بهره‌برداری بیش‌ترین تأثیر را از کاهش برداشت از آبخوان می‌پذیرد. نتایج به‌دست‌آمده از شاخص پایداری آبخوان با توجه به پراکنش مکانی، امکان‌پذیری پیاده‌سازی سناریوهای مختلف را نشان می‌دهد. از طرفی نیز با توجه به اهمیت توسعه و استفاده از شاخص‌های آسیب‌پذیری، شاخص دراستیک در سطح منطقه تحلیل شد. نتایج نشان داد بخش بالادست آبخوان با توجه به ویژگی‌های هیدروژئولوژی دارای بیش‌ترین میزان آسیب‌پذیری بوده و در جهت جریان آب زیرزمینی میزان آسیب‌پذیری کاهش یافته است.https://jwim.ut.ac.ir/article_85414_8f01a7b71a675486a87c3239e165aa9a.pdfآبخوانآسیب‌پذیریتعادل‌بخشیشاخص پایداری آبخوانمدل‌سازی توزیعی
spellingShingle پدرام کریمیان
مجتبی شوریان
حمید کاردان مقدم
ارزیابی وضعیت تعادل‌بخشی منابع آب زیرزمینی با استفاده از شاخص‌های پایداری
مدیریت آب و آبیاری
آبخوان
آسیب‌پذیری
تعادل‌بخشی
شاخص پایداری آبخوان
مدل‌سازی توزیعی
title ارزیابی وضعیت تعادل‌بخشی منابع آب زیرزمینی با استفاده از شاخص‌های پایداری
title_full ارزیابی وضعیت تعادل‌بخشی منابع آب زیرزمینی با استفاده از شاخص‌های پایداری
title_fullStr ارزیابی وضعیت تعادل‌بخشی منابع آب زیرزمینی با استفاده از شاخص‌های پایداری
title_full_unstemmed ارزیابی وضعیت تعادل‌بخشی منابع آب زیرزمینی با استفاده از شاخص‌های پایداری
title_short ارزیابی وضعیت تعادل‌بخشی منابع آب زیرزمینی با استفاده از شاخص‌های پایداری
title_sort ارزیابی وضعیت تعادل‌بخشی منابع آب زیرزمینی با استفاده از شاخص‌های پایداری
topic آبخوان
آسیب‌پذیری
تعادل‌بخشی
شاخص پایداری آبخوان
مدل‌سازی توزیعی
url https://jwim.ut.ac.ir/article_85414_8f01a7b71a675486a87c3239e165aa9a.pdf
work_keys_str_mv AT pdrạmḵrymyạn ạrzyạbywḍʿyttʿạdlbkẖsẖymnạbʿậbzyrzmynybạạstfạdhạzsẖạkẖṣhạypạydạry
AT mjtbysẖwryạn ạrzyạbywḍʿyttʿạdlbkẖsẖymnạbʿậbzyrzmynybạạstfạdhạzsẖạkẖṣhạypạydạry
AT ḥmydḵạrdạnmqdm ạrzyạbywḍʿyttʿạdlbkẖsẖymnạbʿậbzyrzmynybạạstfạdhạzsẖạkẖṣhạypạydạry