Mevlânâ Fahreddîn Ahmed-i Takrîbî’nin İstinsâhları Işığında Hayatı ve İlmî Kişiliği
Devletlerin kurulmasının ardından oluşan ilmî merkezler, devletlerin zayıflaması yada yıkılmasıyla, yok olmaya yada zayıflamaya maruz kalmışlardır. Yeni meydana gelen bu ilmî merkezlere, diğer bölgelerden gelen ‘âlimler ile yetiştirilen gelecekteki ‘âlimleri, devlet çatışmalarından etkilenerek bir a...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | Arabic |
| Published: |
Mardin Artuklu University
2022-11-01
|
| Series: | Mukaddime |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2370562 |
| _version_ | 1797262433209810944 |
|---|---|
| author | Seyid Muhammed Taki Hüseyni |
| author_facet | Seyid Muhammed Taki Hüseyni |
| author_sort | Seyid Muhammed Taki Hüseyni |
| collection | DOAJ |
| description | Devletlerin kurulmasının ardından oluşan ilmî merkezler, devletlerin zayıflaması yada yıkılmasıyla, yok olmaya yada zayıflamaya maruz kalmışlardır. Yeni meydana gelen bu ilmî merkezlere, diğer bölgelerden gelen ‘âlimler ile yetiştirilen gelecekteki ‘âlimleri, devlet çatışmalarından etkilenerek bir araya geldikleri gibi dağılıp göç etmeye mecbur kalmışlardır. Bu hususun örneklerinden biri Altın Orda devletinin başkenti Saray şehridir. Batu Han tarafından 13. yüzyılda inşâ edilen şehir, başta ticârî-siyâsî bir merkez iken, Özbek Han’ın 14. yüzyılda islîmı Kabul etmesiyle, bu şehrin gelecekte İslîmî ilimler merkezlerinden birisi olmaya zemin oluşturdu. Canıbeg zamanında bu şehirde birçok ilmî merkez kuruldu ve ‘ulemanın buluş noktası oldu. Birçok Saraylı ‘âlim yetiştirildi. Ancak Canıbeg’ten sonra devletin çöküşe yürüdüğü gibi bu ilmî merkezlerin yok olması ve ‘ulemâsının dağılmasına sebep oldu. Göçe mecbur kalanlardan birisi de Mevlânâ Fahreddîn Ahmed b. Şemsüddîn b. Cemâleddîn es-Sarâyî et-Takrîbî’dir. Çeşitli şehirlerde bulunarak zamanın büyük bilginlerinden ders alan, İcâzet aldığı gibi İcâzet verecek mertebeye yükselen Takrîbî ile ilgili elimize ulaşan bilgi, sadece İbn Arabşah’ın nakl ettiği tek bir cümlesinden ibârettir. Ancak Takrîbî’nin tespit ettiğimiz istinsahlarından ve düşürdüğü kayıtlarından, hayatı ve ilmî kişiliğiyle ilgili bilgiler edinmiştir. Bu makalede Ahmed-i Takrîbî’nin yaşadığı Saray’dan söz ettikten sonra, İbn Arabşah’ın aktardığı bilgi ile kendi istinsahları ve kayıtlarından, ilmî kişiliği, hocaları, bulunduğu yerler ve ilim dünyasına olan katkılarından bahsedilmiştir. |
| first_indexed | 2024-04-24T23:57:02Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-3faa5dae81e34d7c908e3198639c0705 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 1309-6087 2459-0711 |
| language | Arabic |
| last_indexed | 2024-04-24T23:57:02Z |
| publishDate | 2022-11-01 |
| publisher | Mardin Artuklu University |
| record_format | Article |
| series | Mukaddime |
| spelling | doaj.art-3faa5dae81e34d7c908e3198639c07052024-03-14T12:00:25ZaraMardin Artuklu UniversityMukaddime1309-60872459-07112022-11-0113243446610.19059/mukaddime.110253750Mevlânâ Fahreddîn Ahmed-i Takrîbî’nin İstinsâhları Işığında Hayatı ve İlmî KişiliğiSeyid Muhammed Taki HüseyniDevletlerin kurulmasının ardından oluşan ilmî merkezler, devletlerin zayıflaması yada yıkılmasıyla, yok olmaya yada zayıflamaya maruz kalmışlardır. Yeni meydana gelen bu ilmî merkezlere, diğer bölgelerden gelen ‘âlimler ile yetiştirilen gelecekteki ‘âlimleri, devlet çatışmalarından etkilenerek bir araya geldikleri gibi dağılıp göç etmeye mecbur kalmışlardır. Bu hususun örneklerinden biri Altın Orda devletinin başkenti Saray şehridir. Batu Han tarafından 13. yüzyılda inşâ edilen şehir, başta ticârî-siyâsî bir merkez iken, Özbek Han’ın 14. yüzyılda islîmı Kabul etmesiyle, bu şehrin gelecekte İslîmî ilimler merkezlerinden birisi olmaya zemin oluşturdu. Canıbeg zamanında bu şehirde birçok ilmî merkez kuruldu ve ‘ulemanın buluş noktası oldu. Birçok Saraylı ‘âlim yetiştirildi. Ancak Canıbeg’ten sonra devletin çöküşe yürüdüğü gibi bu ilmî merkezlerin yok olması ve ‘ulemâsının dağılmasına sebep oldu. Göçe mecbur kalanlardan birisi de Mevlânâ Fahreddîn Ahmed b. Şemsüddîn b. Cemâleddîn es-Sarâyî et-Takrîbî’dir. Çeşitli şehirlerde bulunarak zamanın büyük bilginlerinden ders alan, İcâzet aldığı gibi İcâzet verecek mertebeye yükselen Takrîbî ile ilgili elimize ulaşan bilgi, sadece İbn Arabşah’ın nakl ettiği tek bir cümlesinden ibârettir. Ancak Takrîbî’nin tespit ettiğimiz istinsahlarından ve düşürdüğü kayıtlarından, hayatı ve ilmî kişiliğiyle ilgili bilgiler edinmiştir. Bu makalede Ahmed-i Takrîbî’nin yaşadığı Saray’dan söz ettikten sonra, İbn Arabşah’ın aktardığı bilgi ile kendi istinsahları ve kayıtlarından, ilmî kişiliği, hocaları, bulunduğu yerler ve ilim dünyasına olan katkılarından bahsedilmiştir.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2370562sarayahmed-i takrîbîel yazmacanıbegaltın orda |
| spellingShingle | Seyid Muhammed Taki Hüseyni Mevlânâ Fahreddîn Ahmed-i Takrîbî’nin İstinsâhları Işığında Hayatı ve İlmî Kişiliği Mukaddime saray ahmed-i takrîbî el yazma canıbeg altın orda |
| title | Mevlânâ Fahreddîn Ahmed-i Takrîbî’nin İstinsâhları Işığında Hayatı ve İlmî Kişiliği |
| title_full | Mevlânâ Fahreddîn Ahmed-i Takrîbî’nin İstinsâhları Işığında Hayatı ve İlmî Kişiliği |
| title_fullStr | Mevlânâ Fahreddîn Ahmed-i Takrîbî’nin İstinsâhları Işığında Hayatı ve İlmî Kişiliği |
| title_full_unstemmed | Mevlânâ Fahreddîn Ahmed-i Takrîbî’nin İstinsâhları Işığında Hayatı ve İlmî Kişiliği |
| title_short | Mevlânâ Fahreddîn Ahmed-i Takrîbî’nin İstinsâhları Işığında Hayatı ve İlmî Kişiliği |
| title_sort | mevlana fahreddin ahmed i takribi nin istinsahlari isiginda hayati ve ilmi kisiligi |
| topic | saray ahmed-i takrîbî el yazma canıbeg altın orda |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2370562 |
| work_keys_str_mv | AT seyidmuhammedtakihuseyni mevlanafahreddinahmeditakribininistinsahlarıisıgındahayatıveilmikisiligi |