ارزیابی میزان آلودگی و توزیع فلزات سنگین در رسوبات معدن مس سرچشمه با استفاده از داده های ژئوشیمیایی و تحلیل های آماری

سد باطله معدن مس سرچشمه حاوی فلزات سنگین زیادی است. به این منظور،  رسوبات مجتمع مس سرچشمه، برای تعیین غلظت فلزات سنگین و شدت آلودگی، آنالیز شیمیایی شدند. در واقع، هدف این پژوهش، ارزیابی میزان آلودگی فلزات سنگین (Co، Cu، Mo، Zn، Cr، Mn، Ni، Pb، Ti و Fe) در رسوبات معدن مس سرچشمه منتهی به سد باطله است....

Full description

Bibliographic Details
Main Authors: محمدرضا شایسته فر, علی رضایی
Format: Article
Language:English
Published: Iranian Society of Mining Engineering 2011-05-01
Series:نشریه مهندسی معدن
Subjects:
Online Access:https://ijme.iranjournals.ir/article_1513_d31a492fe4604716af18cf13aba3353c.pdf
_version_ 1797790181634342912
author محمدرضا شایسته فر
علی رضایی
author_facet محمدرضا شایسته فر
علی رضایی
author_sort محمدرضا شایسته فر
collection DOAJ
description سد باطله معدن مس سرچشمه حاوی فلزات سنگین زیادی است. به این منظور،  رسوبات مجتمع مس سرچشمه، برای تعیین غلظت فلزات سنگین و شدت آلودگی، آنالیز شیمیایی شدند. در واقع، هدف این پژوهش، ارزیابی میزان آلودگی فلزات سنگین (Co، Cu، Mo، Zn، Cr، Mn، Ni، Pb، Ti و Fe) در رسوبات معدن مس سرچشمه منتهی به سد باطله است. در این پژوهش، شاخص‌های آلودگی نظیر ضریب آلودگی، شاخص بار آلودگی، فاکتور غنی‌شدگی و شاخص زمین‌انباشتگی استفاده شد، تا توزیع فلزات سنگین در رسوبات منطقه مورد مطالعه،  ارزیابی شود. مقادیر فاکتور غنی‌شدگی (کبالت: 95/0، مس: 63/16، مولیبدن: 84/3، روی: 95/1، کروم: 87/0، منگنز: 27/1، نیکل: 36/0، سرب: 62/1، تیتانیوم: 83/0 و آهن: 01/10) و غلظت فلزات سنگین در نمونه‌های قابل بررسی ارزیابی شد. با توجه به محاسبه شاخص زمین‌انباشتگی برای فلزات سنگین، فلزات مس، روی و آهن (Zn> Cu> Fe >Mo> Pb >Mn>Cr) در محدوده آلودگی قرار گرفتند. در این پژوهش از مطالعات آماری (ضریب همبستگی و آنالیز خوشه‌ای) برای یافتن منشأ رسوبات، الگوی پراکنش عناصر و ارزشیابی زیست محیطی وضعیت موجود در منطقه مورد مطالعه کمک گرفته شد. نتایج به‌دست آمده از مطالعات ژئوشیمیایی، آماری (به کارگیری صحیح آمار چند متغیره) و محاسبه شاخص‌های آلودگی، فاکتور غنی‌شدگی، شاخص زمین‌انباشتگی، ضریب آلودگی و شاخص بار آلودگی برای نمونه‌های رسوب، تأییدکننده غلظت‌های بالای این فلزات است. نتایج به‌دست آمده از آنالیز فاکتوری و آنالیز خوشه‌ای (میزان بار فلز سنگین) بر نمونه‌های رسوبات منطقه مورد مطالعه با نتایج حاصل از محاسبه ضریب آلودگی برای ایستگاه‌های نمونه‌برداری مطابقت کامل دارد.
first_indexed 2024-03-13T02:01:07Z
format Article
id doaj.art-4046796538f44548adc1ec3764c312e9
institution Directory Open Access Journal
issn 1735-7616
2676-4482
language English
last_indexed 2024-03-13T02:01:07Z
publishDate 2011-05-01
publisher Iranian Society of Mining Engineering
record_format Article
series نشریه مهندسی معدن
spelling doaj.art-4046796538f44548adc1ec3764c312e92023-07-01T19:56:49ZengIranian Society of Mining Engineeringنشریه مهندسی معدن1735-76162676-44822011-05-0161125341513ارزیابی میزان آلودگی و توزیع فلزات سنگین در رسوبات معدن مس سرچشمه با استفاده از داده های ژئوشیمیایی و تحلیل های آماریمحمدرضا شایسته فر0علی رضایی1دانشگاه شهیدباهنر کرماندانشگاه شهید باهنر کرمانسد باطله معدن مس سرچشمه حاوی فلزات سنگین زیادی است. به این منظور،  رسوبات مجتمع مس سرچشمه، برای تعیین غلظت فلزات سنگین و شدت آلودگی، آنالیز شیمیایی شدند. در واقع، هدف این پژوهش، ارزیابی میزان آلودگی فلزات سنگین (Co، Cu، Mo، Zn، Cr، Mn، Ni، Pb، Ti و Fe) در رسوبات معدن مس سرچشمه منتهی به سد باطله است. در این پژوهش، شاخص‌های آلودگی نظیر ضریب آلودگی، شاخص بار آلودگی، فاکتور غنی‌شدگی و شاخص زمین‌انباشتگی استفاده شد، تا توزیع فلزات سنگین در رسوبات منطقه مورد مطالعه،  ارزیابی شود. مقادیر فاکتور غنی‌شدگی (کبالت: 95/0، مس: 63/16، مولیبدن: 84/3، روی: 95/1، کروم: 87/0، منگنز: 27/1، نیکل: 36/0، سرب: 62/1، تیتانیوم: 83/0 و آهن: 01/10) و غلظت فلزات سنگین در نمونه‌های قابل بررسی ارزیابی شد. با توجه به محاسبه شاخص زمین‌انباشتگی برای فلزات سنگین، فلزات مس، روی و آهن (Zn> Cu> Fe >Mo> Pb >Mn>Cr) در محدوده آلودگی قرار گرفتند. در این پژوهش از مطالعات آماری (ضریب همبستگی و آنالیز خوشه‌ای) برای یافتن منشأ رسوبات، الگوی پراکنش عناصر و ارزشیابی زیست محیطی وضعیت موجود در منطقه مورد مطالعه کمک گرفته شد. نتایج به‌دست آمده از مطالعات ژئوشیمیایی، آماری (به کارگیری صحیح آمار چند متغیره) و محاسبه شاخص‌های آلودگی، فاکتور غنی‌شدگی، شاخص زمین‌انباشتگی، ضریب آلودگی و شاخص بار آلودگی برای نمونه‌های رسوب، تأییدکننده غلظت‌های بالای این فلزات است. نتایج به‌دست آمده از آنالیز فاکتوری و آنالیز خوشه‌ای (میزان بار فلز سنگین) بر نمونه‌های رسوبات منطقه مورد مطالعه با نتایج حاصل از محاسبه ضریب آلودگی برای ایستگاه‌های نمونه‌برداری مطابقت کامل دارد.https://ijme.iranjournals.ir/article_1513_d31a492fe4604716af18cf13aba3353c.pdfفلزات سنگینفاکتور غنی¬شدگیشاخص زمین¬انباشتگیآمار چندمتغیرهسد باطلهمعدن مس سرچشمه
spellingShingle محمدرضا شایسته فر
علی رضایی
ارزیابی میزان آلودگی و توزیع فلزات سنگین در رسوبات معدن مس سرچشمه با استفاده از داده های ژئوشیمیایی و تحلیل های آماری
نشریه مهندسی معدن
فلزات سنگین
فاکتور غنی¬شدگی
شاخص زمین¬انباشتگی
آمار چندمتغیره
سد باطله
معدن مس سرچشمه
title ارزیابی میزان آلودگی و توزیع فلزات سنگین در رسوبات معدن مس سرچشمه با استفاده از داده های ژئوشیمیایی و تحلیل های آماری
title_full ارزیابی میزان آلودگی و توزیع فلزات سنگین در رسوبات معدن مس سرچشمه با استفاده از داده های ژئوشیمیایی و تحلیل های آماری
title_fullStr ارزیابی میزان آلودگی و توزیع فلزات سنگین در رسوبات معدن مس سرچشمه با استفاده از داده های ژئوشیمیایی و تحلیل های آماری
title_full_unstemmed ارزیابی میزان آلودگی و توزیع فلزات سنگین در رسوبات معدن مس سرچشمه با استفاده از داده های ژئوشیمیایی و تحلیل های آماری
title_short ارزیابی میزان آلودگی و توزیع فلزات سنگین در رسوبات معدن مس سرچشمه با استفاده از داده های ژئوشیمیایی و تحلیل های آماری
title_sort ارزیابی میزان آلودگی و توزیع فلزات سنگین در رسوبات معدن مس سرچشمه با استفاده از داده های ژئوشیمیایی و تحلیل های آماری
topic فلزات سنگین
فاکتور غنی¬شدگی
شاخص زمین¬انباشتگی
آمار چندمتغیره
سد باطله
معدن مس سرچشمه
url https://ijme.iranjournals.ir/article_1513_d31a492fe4604716af18cf13aba3353c.pdf
work_keys_str_mv AT mḥmdrḍạsẖạysthfr ạrzyạbymyzạnậlwdgywtwzyʿflzạtsngyndrrswbạtmʿdnmssrcẖsẖmhbạạstfạdhạzdạdhhạyzẖỷwsẖymyạyywtḥlylhạyậmạry
AT ʿlyrḍạyy ạrzyạbymyzạnậlwdgywtwzyʿflzạtsngyndrrswbạtmʿdnmssrcẖsẖmhbạạstfạdhạzdạdhhạyzẖỷwsẖymyạyywtḥlylhạyậmạry