بهینه‌سازی تخصیص بار آلودگی در رودخانه کر با رویکرد تجارت مجوز تخلیه بار آلودگی

در این پژوهش به‌منظور مدیریت کیفی رودخانه کر، روشی باهدف حداقل سازی هزینه­های حفظ محیط ­زیست و تأمین استاندارد کیفیت آب رودخانه با توجه به جنبه­های اجرایی سیاست­ها ارائه‌ شده است. پس از شناسایی منابع آلاینده در رودخانه کر و گروه­بندی آ­ن­ها، برای هر گروه تخلیه‌کننده سناریوهای تصفیه فاضلاب در نظر گرف...

Full description

Bibliographic Details
Main Authors: حسین منتصری, محسن علمداری, محمد پروین نیا, رضا خلیلی
Format: Article
Language:fas
Published: University of Tehran, College of Aburaihan 2024-03-01
Series:مدیریت آب و آبیاری
Subjects:
Online Access:https://jwim.ut.ac.ir/article_94769_1f8b4e3e254c524ab62ca72032b31fe9.pdf
_version_ 1797256767710691328
author حسین منتصری
محسن علمداری
محمد پروین نیا
رضا خلیلی
author_facet حسین منتصری
محسن علمداری
محمد پروین نیا
رضا خلیلی
author_sort حسین منتصری
collection DOAJ
description در این پژوهش به‌منظور مدیریت کیفی رودخانه کر، روشی باهدف حداقل سازی هزینه­های حفظ محیط ­زیست و تأمین استاندارد کیفیت آب رودخانه با توجه به جنبه­های اجرایی سیاست­ها ارائه‌ شده است. پس از شناسایی منابع آلاینده در رودخانه کر و گروه­بندی آ­ن­ها، برای هر گروه تخلیه‌کننده سناریوهای تصفیه فاضلاب در نظر گرفته شد و هزینه مربوط به هر سناریو محاسبه گردید. با توجه به خطاها و عدم قطعیت‌های ذاتی در برآورد هزینه­های تصفیه و جریمه­ نقض استانداردهای کیفیت آب یک روش تصادفی با ترکیب رویکردهای تصمیم­گیری و روش شبیه­سازی مونت­کارلو برای شناسایی بهترین سناریوهای تصفیه ایجاد شد. رویکردهای تصمیم­گیری مورداستفاده جهت افزایش قابلیت اجرایی برنامه‌های تجارت بار آلودگی و بررسی مطلوبیت تخلیه‌کنندگان شامل گزینش اجتماعی تصادفی (SSCR)، چانه­زنی بازگشتی تصادفی (SFB) و تصمیم­گیری چندمعیاره تصادفی (SMCDM) است که هر رویکرد شامل روش­های مختلفی است. درنهایت، به‌منظور کاهش هزینه­ها و ایجاد انگیزه در تخلیه‌کننده‌ها برای مشارکت داوطلبانه در حفاظت کیفی رودخانه، گزینه برتر توسط هر رویکرد براساس معیار هزینه، به‌عنوان مجوز اولیه تخلیه بار آلودگی وارد مدل بهینه­سازی، سیستم نسبت-تجارت توسعه‌یافته (ETRS) می­گردد. نتایج حاصل از اجرای مدل­ پیشنهادی نشان می­دهد براساس رویکرد SSCR، هزینه­ها به میزان 53/4 درصد و رویکرد SFB، هزینه‌ها به میزان 73/1 درصد کاهش می­یابد درحالی‌که توافق نسبی بین منابع آلاینده فراهم می­کند. هم‌چنین براساس رویکرد SMCDM، هزینه­ها به میزان 5/24 درصد کاهش می­یابد، اما ازنظر منابع آلاینده کم‌تر قابل‌قبول است، زیرا علاوه بر توزیع بهینه نارضایتی در بین ذی‌نفعان، تلاش می­شود گروه­های تخلیه‌کننده به یک گروه تبدیل شود که حالت پویای قدرت موجود در بین گروه­ها در شرایط واقعی در نظر گرفته نمی­شود.
first_indexed 2024-04-24T22:26:59Z
format Article
id doaj.art-40cdbc8af2854404bc4308e65aa46f4e
institution Directory Open Access Journal
issn 2251-6298
2382-9931
language fas
last_indexed 2024-04-24T22:26:59Z
publishDate 2024-03-01
publisher University of Tehran, College of Aburaihan
record_format Article
series مدیریت آب و آبیاری
spelling doaj.art-40cdbc8af2854404bc4308e65aa46f4e2024-03-19T22:32:55ZfasUniversity of Tehran, College of Aburaihanمدیریت آب و آبیاری2251-62982382-99312024-03-0114116918510.22059/jwim.2023.365797.110894769بهینه‌سازی تخصیص بار آلودگی در رودخانه کر با رویکرد تجارت مجوز تخلیه بار آلودگیحسین منتصری0محسن علمداری1محمد پروین نیا2رضا خلیلی3گروه مهندسی عمران گرایش منابع آب دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران.گروه مهندسی عمران گرایش منابع آب دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران.گروه مهندسی عمران گرایش منابع آب دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران.گروه مهندسی محیط‌زیست گرایش آب و فاضلاب دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.در این پژوهش به‌منظور مدیریت کیفی رودخانه کر، روشی باهدف حداقل سازی هزینه­های حفظ محیط ­زیست و تأمین استاندارد کیفیت آب رودخانه با توجه به جنبه­های اجرایی سیاست­ها ارائه‌ شده است. پس از شناسایی منابع آلاینده در رودخانه کر و گروه­بندی آ­ن­ها، برای هر گروه تخلیه‌کننده سناریوهای تصفیه فاضلاب در نظر گرفته شد و هزینه مربوط به هر سناریو محاسبه گردید. با توجه به خطاها و عدم قطعیت‌های ذاتی در برآورد هزینه­های تصفیه و جریمه­ نقض استانداردهای کیفیت آب یک روش تصادفی با ترکیب رویکردهای تصمیم­گیری و روش شبیه­سازی مونت­کارلو برای شناسایی بهترین سناریوهای تصفیه ایجاد شد. رویکردهای تصمیم­گیری مورداستفاده جهت افزایش قابلیت اجرایی برنامه‌های تجارت بار آلودگی و بررسی مطلوبیت تخلیه‌کنندگان شامل گزینش اجتماعی تصادفی (SSCR)، چانه­زنی بازگشتی تصادفی (SFB) و تصمیم­گیری چندمعیاره تصادفی (SMCDM) است که هر رویکرد شامل روش­های مختلفی است. درنهایت، به‌منظور کاهش هزینه­ها و ایجاد انگیزه در تخلیه‌کننده‌ها برای مشارکت داوطلبانه در حفاظت کیفی رودخانه، گزینه برتر توسط هر رویکرد براساس معیار هزینه، به‌عنوان مجوز اولیه تخلیه بار آلودگی وارد مدل بهینه­سازی، سیستم نسبت-تجارت توسعه‌یافته (ETRS) می­گردد. نتایج حاصل از اجرای مدل­ پیشنهادی نشان می­دهد براساس رویکرد SSCR، هزینه­ها به میزان 53/4 درصد و رویکرد SFB، هزینه‌ها به میزان 73/1 درصد کاهش می­یابد درحالی‌که توافق نسبی بین منابع آلاینده فراهم می­کند. هم‌چنین براساس رویکرد SMCDM، هزینه­ها به میزان 5/24 درصد کاهش می­یابد، اما ازنظر منابع آلاینده کم‌تر قابل‌قبول است، زیرا علاوه بر توزیع بهینه نارضایتی در بین ذی‌نفعان، تلاش می­شود گروه­های تخلیه‌کننده به یک گروه تبدیل شود که حالت پویای قدرت موجود در بین گروه­ها در شرایط واقعی در نظر گرفته نمی­شود.https://jwim.ut.ac.ir/article_94769_1f8b4e3e254c524ab62ca72032b31fe9.pdfتخصیص بار آلودگیرویکردهای تصمیم‌گیریسیستم نسبت-تجارت توسعه‌یافتهعدم قطعیت
spellingShingle حسین منتصری
محسن علمداری
محمد پروین نیا
رضا خلیلی
بهینه‌سازی تخصیص بار آلودگی در رودخانه کر با رویکرد تجارت مجوز تخلیه بار آلودگی
مدیریت آب و آبیاری
تخصیص بار آلودگی
رویکردهای تصمیم‌گیری
سیستم نسبت-تجارت توسعه‌یافته
عدم قطعیت
title بهینه‌سازی تخصیص بار آلودگی در رودخانه کر با رویکرد تجارت مجوز تخلیه بار آلودگی
title_full بهینه‌سازی تخصیص بار آلودگی در رودخانه کر با رویکرد تجارت مجوز تخلیه بار آلودگی
title_fullStr بهینه‌سازی تخصیص بار آلودگی در رودخانه کر با رویکرد تجارت مجوز تخلیه بار آلودگی
title_full_unstemmed بهینه‌سازی تخصیص بار آلودگی در رودخانه کر با رویکرد تجارت مجوز تخلیه بار آلودگی
title_short بهینه‌سازی تخصیص بار آلودگی در رودخانه کر با رویکرد تجارت مجوز تخلیه بار آلودگی
title_sort بهینه‌سازی تخصیص بار آلودگی در رودخانه کر با رویکرد تجارت مجوز تخلیه بار آلودگی
topic تخصیص بار آلودگی
رویکردهای تصمیم‌گیری
سیستم نسبت-تجارت توسعه‌یافته
عدم قطعیت
url https://jwim.ut.ac.ir/article_94769_1f8b4e3e254c524ab62ca72032b31fe9.pdf
work_keys_str_mv AT ḥsynmntṣry bhynhsạzytkẖṣyṣbạrậlwdgydrrwdkẖạnhḵrbạrwyḵrdtjạrtmjwztkẖlyhbạrậlwdgy
AT mḥsnʿlmdạry bhynhsạzytkẖṣyṣbạrậlwdgydrrwdkẖạnhḵrbạrwyḵrdtjạrtmjwztkẖlyhbạrậlwdgy
AT mḥmdprwynnyạ bhynhsạzytkẖṣyṣbạrậlwdgydrrwdkẖạnhḵrbạrwyḵrdtjạrtmjwztkẖlyhbạrậlwdgy
AT rḍạkẖlyly bhynhsạzytkẖṣyṣbạrậlwdgydrrwdkẖạnhḵrbạrwyḵrdtjạrtmjwztkẖlyhbạrậlwdgy