بررسی رابطه میان نظر و عمل در تربیت اخلاقی براساس نظریه اعتباریات علامه طباطبایی

این مقاله یکی از چالش‌های مهم حوزه تربیت اخلاقی، یعنی شکاف میان نظر و عمل در تربیت اخلاقی را بررسی می‌کند. پرسش اصلی آن است که چرا فرد گاه با وجود دانستن قواعد اخلاقی، در عمل از آنها پیروی نمی‌کند؟ روش پژوهش، تحلیلی−استنتاجی است؛ بدین‌سان‌که در مقام تبیین نظریه اعتباریات علامه طباطبایی از روش تحلیلی...

Full description

Bibliographic Details
Main Authors: احمد حقی, مسعود صفایی مقدم, منصور مرعشی, علیمحمد حسین زاده
Format: Article
Language:fas
Published: Research Institute of Hawzah and University 2018-09-01
Series:تربیت اسلامی
Subjects:
Online Access:http://islamicedu.rihu.ac.ir/article_1470_5a93a17fe21c09bbbe2f617eb252e2cc.pdf
_version_ 1811290702352482304
author احمد حقی
مسعود صفایی مقدم
منصور مرعشی
علیمحمد حسین زاده
author_facet احمد حقی
مسعود صفایی مقدم
منصور مرعشی
علیمحمد حسین زاده
author_sort احمد حقی
collection DOAJ
description این مقاله یکی از چالش‌های مهم حوزه تربیت اخلاقی، یعنی شکاف میان نظر و عمل در تربیت اخلاقی را بررسی می‌کند. پرسش اصلی آن است که چرا فرد گاه با وجود دانستن قواعد اخلاقی، در عمل از آنها پیروی نمی‌کند؟ روش پژوهش، تحلیلی−استنتاجی است؛ بدین‌سان‌که در مقام تبیین نظریه اعتباریات علامه طباطبایی از روش تحلیلی و در مقام نتیجه‌گیری و کشف دلالت‌های تربیتی این نظریه در تربیت اخلاقی، از روش استنتاجی استفاده شده است. ‌نتایج نشان می‌دهد که نظریه اعتباریات علامه، راه‌حلی متفاوت پیش‌روی مسئله دیرینه رابطه نظر و عمل در اخلاق و تربیت اخلاقی است. این تفاوت اساسی را می‌توان در تفکیک میان حسن فی‌نفسه و حسن اعتباری و در اثبات تقدم اعتبار وجوب بر اعتبار حسن مشاهده کرد. چنان‌که در این دیدگاه،‌ دوگانگی میان نظر و عمل در تربیت اخلاقی وجود ندارد؛ زیرا امیال و عواطف انسان، نقش خود را در کنار شناخت‌های حقیقی، در ایجاد شناخت‌های اعتباری ایفا می‌کند و سرانجام این شناخت‌های اعتباری هستند که به‌عنوان علت تامه تحریک اراده، عمل اخلاقی را شکل می‌دهند. این نظریه در بعد تربیتی نیز تصور متفاوتی از فرایند تربیت پدید می‌آورد که براساس آن، به‌جای تمرکز بر تقویت اراده، باید در کنار ارائه و تبیین شناخت‌های حقیقی، زمینه محیطی و روانی لازم را نیز برای ایجاد ادراک‌های اعتباری، متناسب با آنچه که به‌عنوان حسن حقیقی شناخته شده‌اند، فراهم آورد.
first_indexed 2024-04-13T04:17:23Z
format Article
id doaj.art-45209a7e1d8f4178a89aec2ee264e9a5
institution Directory Open Access Journal
issn 1735-4536
2588-4611
language fas
last_indexed 2024-04-13T04:17:23Z
publishDate 2018-09-01
publisher Research Institute of Hawzah and University
record_format Article
series تربیت اسلامی
spelling doaj.art-45209a7e1d8f4178a89aec2ee264e9a52022-12-22T03:02:55ZfasResearch Institute of Hawzah and Universityتربیت اسلامی1735-45362588-46112018-09-01132720918710.30471/edu.2018.14701470بررسی رابطه میان نظر و عمل در تربیت اخلاقی براساس نظریه اعتباریات علامه طباطباییاحمد حقی0مسعود صفایی مقدم1منصور مرعشی2علیمحمد حسین زاده3بورسیه دانشگاه لرستاناستاد دانشگاه شهید چمران اهوازدانشگاه چمران اهوازهیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز- استاد مشاور دوماین مقاله یکی از چالش‌های مهم حوزه تربیت اخلاقی، یعنی شکاف میان نظر و عمل در تربیت اخلاقی را بررسی می‌کند. پرسش اصلی آن است که چرا فرد گاه با وجود دانستن قواعد اخلاقی، در عمل از آنها پیروی نمی‌کند؟ روش پژوهش، تحلیلی−استنتاجی است؛ بدین‌سان‌که در مقام تبیین نظریه اعتباریات علامه طباطبایی از روش تحلیلی و در مقام نتیجه‌گیری و کشف دلالت‌های تربیتی این نظریه در تربیت اخلاقی، از روش استنتاجی استفاده شده است. ‌نتایج نشان می‌دهد که نظریه اعتباریات علامه، راه‌حلی متفاوت پیش‌روی مسئله دیرینه رابطه نظر و عمل در اخلاق و تربیت اخلاقی است. این تفاوت اساسی را می‌توان در تفکیک میان حسن فی‌نفسه و حسن اعتباری و در اثبات تقدم اعتبار وجوب بر اعتبار حسن مشاهده کرد. چنان‌که در این دیدگاه،‌ دوگانگی میان نظر و عمل در تربیت اخلاقی وجود ندارد؛ زیرا امیال و عواطف انسان، نقش خود را در کنار شناخت‌های حقیقی، در ایجاد شناخت‌های اعتباری ایفا می‌کند و سرانجام این شناخت‌های اعتباری هستند که به‌عنوان علت تامه تحریک اراده، عمل اخلاقی را شکل می‌دهند. این نظریه در بعد تربیتی نیز تصور متفاوتی از فرایند تربیت پدید می‌آورد که براساس آن، به‌جای تمرکز بر تقویت اراده، باید در کنار ارائه و تبیین شناخت‌های حقیقی، زمینه محیطی و روانی لازم را نیز برای ایجاد ادراک‌های اعتباری، متناسب با آنچه که به‌عنوان حسن حقیقی شناخته شده‌اند، فراهم آورد.http://islamicedu.rihu.ac.ir/article_1470_5a93a17fe21c09bbbe2f617eb252e2cc.pdfتربیت اخلاقیادراکات اعتباریادراک‌های حقیقیاعتبار حسناعتبار وجوبعلامه طباطبایی
spellingShingle احمد حقی
مسعود صفایی مقدم
منصور مرعشی
علیمحمد حسین زاده
بررسی رابطه میان نظر و عمل در تربیت اخلاقی براساس نظریه اعتباریات علامه طباطبایی
تربیت اسلامی
تربیت اخلاقی
ادراکات اعتباری
ادراک‌های حقیقی
اعتبار حسن
اعتبار وجوب
علامه طباطبایی
title بررسی رابطه میان نظر و عمل در تربیت اخلاقی براساس نظریه اعتباریات علامه طباطبایی
title_full بررسی رابطه میان نظر و عمل در تربیت اخلاقی براساس نظریه اعتباریات علامه طباطبایی
title_fullStr بررسی رابطه میان نظر و عمل در تربیت اخلاقی براساس نظریه اعتباریات علامه طباطبایی
title_full_unstemmed بررسی رابطه میان نظر و عمل در تربیت اخلاقی براساس نظریه اعتباریات علامه طباطبایی
title_short بررسی رابطه میان نظر و عمل در تربیت اخلاقی براساس نظریه اعتباریات علامه طباطبایی
title_sort بررسی رابطه میان نظر و عمل در تربیت اخلاقی براساس نظریه اعتباریات علامه طباطبایی
topic تربیت اخلاقی
ادراکات اعتباری
ادراک‌های حقیقی
اعتبار حسن
اعتبار وجوب
علامه طباطبایی
url http://islamicedu.rihu.ac.ir/article_1470_5a93a17fe21c09bbbe2f617eb252e2cc.pdf
work_keys_str_mv AT ạḥmdḥqy brrsyrạbṭhmyạnnẓrwʿmldrtrbytạkẖlạqybrạsạsnẓryhạʿtbạryạtʿlạmhṭbạṭbạyy
AT msʿwdṣfạyymqdm brrsyrạbṭhmyạnnẓrwʿmldrtrbytạkẖlạqybrạsạsnẓryhạʿtbạryạtʿlạmhṭbạṭbạyy
AT mnṣwrmrʿsẖy brrsyrạbṭhmyạnnẓrwʿmldrtrbytạkẖlạqybrạsạsnẓryhạʿtbạryạtʿlạmhṭbạṭbạyy
AT ʿlymḥmdḥsynzạdh brrsyrạbṭhmyạnnẓrwʿmldrtrbytạkẖlạqybrạsạsnẓryhạʿtbạryạtʿlạmhṭbạṭbạyy