بررسی رابطه میان نظر و عمل در تربیت اخلاقی براساس نظریه اعتباریات علامه طباطبایی
این مقاله یکی از چالشهای مهم حوزه تربیت اخلاقی، یعنی شکاف میان نظر و عمل در تربیت اخلاقی را بررسی میکند. پرسش اصلی آن است که چرا فرد گاه با وجود دانستن قواعد اخلاقی، در عمل از آنها پیروی نمیکند؟ روش پژوهش، تحلیلی−استنتاجی است؛ بدینسانکه در مقام تبیین نظریه اعتباریات علامه طباطبایی از روش تحلیلی...
Main Authors: | , , , |
---|---|
Format: | Article |
Language: | fas |
Published: |
Research Institute of Hawzah and University
2018-09-01
|
Series: | تربیت اسلامی |
Subjects: | |
Online Access: | http://islamicedu.rihu.ac.ir/article_1470_5a93a17fe21c09bbbe2f617eb252e2cc.pdf |
_version_ | 1811290702352482304 |
---|---|
author | احمد حقی مسعود صفایی مقدم منصور مرعشی علیمحمد حسین زاده |
author_facet | احمد حقی مسعود صفایی مقدم منصور مرعشی علیمحمد حسین زاده |
author_sort | احمد حقی |
collection | DOAJ |
description | این مقاله یکی از چالشهای مهم حوزه تربیت اخلاقی، یعنی شکاف میان نظر و عمل در تربیت اخلاقی را بررسی میکند. پرسش اصلی آن است که چرا فرد گاه با وجود دانستن قواعد اخلاقی، در عمل از آنها پیروی نمیکند؟ روش پژوهش، تحلیلی−استنتاجی است؛ بدینسانکه در مقام تبیین نظریه اعتباریات علامه طباطبایی از روش تحلیلی و در مقام نتیجهگیری و کشف دلالتهای تربیتی این نظریه در تربیت اخلاقی، از روش استنتاجی استفاده شده است.
نتایج نشان میدهد که نظریه اعتباریات علامه، راهحلی متفاوت پیشروی مسئله دیرینه رابطه نظر و عمل در اخلاق و تربیت اخلاقی است. این تفاوت اساسی را میتوان در تفکیک میان حسن فینفسه و حسن اعتباری و در اثبات تقدم اعتبار وجوب بر اعتبار حسن مشاهده کرد. چنانکه در این دیدگاه، دوگانگی میان نظر و عمل در تربیت اخلاقی وجود ندارد؛ زیرا امیال و عواطف انسان، نقش خود را در کنار شناختهای حقیقی، در ایجاد شناختهای اعتباری ایفا میکند و سرانجام این شناختهای اعتباری هستند که بهعنوان علت تامه تحریک اراده، عمل اخلاقی را شکل میدهند.
این نظریه در بعد تربیتی نیز تصور متفاوتی از فرایند تربیت پدید میآورد که براساس آن، بهجای تمرکز بر تقویت اراده، باید در کنار ارائه و تبیین شناختهای حقیقی، زمینه محیطی و روانی لازم را نیز برای ایجاد ادراکهای اعتباری، متناسب با آنچه که بهعنوان حسن حقیقی شناخته شدهاند، فراهم آورد. |
first_indexed | 2024-04-13T04:17:23Z |
format | Article |
id | doaj.art-45209a7e1d8f4178a89aec2ee264e9a5 |
institution | Directory Open Access Journal |
issn | 1735-4536 2588-4611 |
language | fas |
last_indexed | 2024-04-13T04:17:23Z |
publishDate | 2018-09-01 |
publisher | Research Institute of Hawzah and University |
record_format | Article |
series | تربیت اسلامی |
spelling | doaj.art-45209a7e1d8f4178a89aec2ee264e9a52022-12-22T03:02:55ZfasResearch Institute of Hawzah and Universityتربیت اسلامی1735-45362588-46112018-09-01132720918710.30471/edu.2018.14701470بررسی رابطه میان نظر و عمل در تربیت اخلاقی براساس نظریه اعتباریات علامه طباطباییاحمد حقی0مسعود صفایی مقدم1منصور مرعشی2علیمحمد حسین زاده3بورسیه دانشگاه لرستاناستاد دانشگاه شهید چمران اهوازدانشگاه چمران اهوازهیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز- استاد مشاور دوماین مقاله یکی از چالشهای مهم حوزه تربیت اخلاقی، یعنی شکاف میان نظر و عمل در تربیت اخلاقی را بررسی میکند. پرسش اصلی آن است که چرا فرد گاه با وجود دانستن قواعد اخلاقی، در عمل از آنها پیروی نمیکند؟ روش پژوهش، تحلیلی−استنتاجی است؛ بدینسانکه در مقام تبیین نظریه اعتباریات علامه طباطبایی از روش تحلیلی و در مقام نتیجهگیری و کشف دلالتهای تربیتی این نظریه در تربیت اخلاقی، از روش استنتاجی استفاده شده است. نتایج نشان میدهد که نظریه اعتباریات علامه، راهحلی متفاوت پیشروی مسئله دیرینه رابطه نظر و عمل در اخلاق و تربیت اخلاقی است. این تفاوت اساسی را میتوان در تفکیک میان حسن فینفسه و حسن اعتباری و در اثبات تقدم اعتبار وجوب بر اعتبار حسن مشاهده کرد. چنانکه در این دیدگاه، دوگانگی میان نظر و عمل در تربیت اخلاقی وجود ندارد؛ زیرا امیال و عواطف انسان، نقش خود را در کنار شناختهای حقیقی، در ایجاد شناختهای اعتباری ایفا میکند و سرانجام این شناختهای اعتباری هستند که بهعنوان علت تامه تحریک اراده، عمل اخلاقی را شکل میدهند. این نظریه در بعد تربیتی نیز تصور متفاوتی از فرایند تربیت پدید میآورد که براساس آن، بهجای تمرکز بر تقویت اراده، باید در کنار ارائه و تبیین شناختهای حقیقی، زمینه محیطی و روانی لازم را نیز برای ایجاد ادراکهای اعتباری، متناسب با آنچه که بهعنوان حسن حقیقی شناخته شدهاند، فراهم آورد.http://islamicedu.rihu.ac.ir/article_1470_5a93a17fe21c09bbbe2f617eb252e2cc.pdfتربیت اخلاقیادراکات اعتباریادراکهای حقیقیاعتبار حسناعتبار وجوبعلامه طباطبایی |
spellingShingle | احمد حقی مسعود صفایی مقدم منصور مرعشی علیمحمد حسین زاده بررسی رابطه میان نظر و عمل در تربیت اخلاقی براساس نظریه اعتباریات علامه طباطبایی تربیت اسلامی تربیت اخلاقی ادراکات اعتباری ادراکهای حقیقی اعتبار حسن اعتبار وجوب علامه طباطبایی |
title | بررسی رابطه میان نظر و عمل در تربیت اخلاقی براساس نظریه اعتباریات علامه طباطبایی |
title_full | بررسی رابطه میان نظر و عمل در تربیت اخلاقی براساس نظریه اعتباریات علامه طباطبایی |
title_fullStr | بررسی رابطه میان نظر و عمل در تربیت اخلاقی براساس نظریه اعتباریات علامه طباطبایی |
title_full_unstemmed | بررسی رابطه میان نظر و عمل در تربیت اخلاقی براساس نظریه اعتباریات علامه طباطبایی |
title_short | بررسی رابطه میان نظر و عمل در تربیت اخلاقی براساس نظریه اعتباریات علامه طباطبایی |
title_sort | بررسی رابطه میان نظر و عمل در تربیت اخلاقی براساس نظریه اعتباریات علامه طباطبایی |
topic | تربیت اخلاقی ادراکات اعتباری ادراکهای حقیقی اعتبار حسن اعتبار وجوب علامه طباطبایی |
url | http://islamicedu.rihu.ac.ir/article_1470_5a93a17fe21c09bbbe2f617eb252e2cc.pdf |
work_keys_str_mv | AT ạḥmdḥqy brrsyrạbṭhmyạnnẓrwʿmldrtrbytạkẖlạqybrạsạsnẓryhạʿtbạryạtʿlạmhṭbạṭbạyy AT msʿwdṣfạyymqdm brrsyrạbṭhmyạnnẓrwʿmldrtrbytạkẖlạqybrạsạsnẓryhạʿtbạryạtʿlạmhṭbạṭbạyy AT mnṣwrmrʿsẖy brrsyrạbṭhmyạnnẓrwʿmldrtrbytạkẖlạqybrạsạsnẓryhạʿtbạryạtʿlạmhṭbạṭbạyy AT ʿlymḥmdḥsynzạdh brrsyrạbṭhmyạnnẓrwʿmldrtrbytạkẖlạqybrạsạsnẓryhạʿtbạryạtʿlạmhṭbạṭbạyy |