مقایسه روش‌های تبدیل بارش موثر به رواناب سطحی در شبیه‌سازی هیدروگراف سیل حوضه ننه‌کران، استان اردبیل
سیلاب از جمله مخاطرات طبیعی است که پیش‌بینی آن نیازمند ارزیابی پاسخ هیدرولوژیکی حوضه به مقادیر بارش است. با توجه به تنوع مدل‌های بارش-رواناب، انتخاب مدل مناسب شبیه‌سازی رفتار هیدرولوژیکی از اهمیت بسیاری برخوردار است. این مطالعه در حوضه ننه‌کران در استان اردبیل با هدف ارزیابی انواع روش‌های تبدیل بارش...
| Main Authors: | , , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
University of Tabriz
2022-11-01
|
| Series: | هیدروژئومورفولوژی |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://hyd.tabrizu.ac.ir/article_14861_95bb6681f10d9586f11e19d14f17ae95.pdf |
| _version_ | 1811199441674174464 |
|---|---|
| author | فریبا اسفندیاری زینب پورگنجی رئوف مصطفی‌زاده مریم آقایی |
| author_facet | فریبا اسفندیاری زینب پورگنجی رئوف مصطفی‌زاده مریم آقایی |
| author_sort | فریبا اسفندیاری |
| collection | DOAJ |
| description | سیلاب از جمله مخاطرات طبیعی است که پیش‌بینی آن نیازمند ارزیابی پاسخ هیدرولوژیکی حوضه به مقادیر بارش است. با توجه به تنوع مدل‌های بارش-رواناب، انتخاب مدل مناسب شبیه‌سازی رفتار هیدرولوژیکی از اهمیت بسیاری برخوردار است. این مطالعه در حوضه ننه‌کران در استان اردبیل با هدف ارزیابی انواع روش‌های تبدیل بارش به رواناب سطحی، شامل هیدروگراف واحد مثلثی، مثلثی شکسته، مثلثی متغیر و SCS با مدل هیدرولوژیکی Wildcat5 پرداخته شده است. مقادیر بارش در دوره بازگشت 25 ساله با استفاده از نرم‌افزار Cumfreq محاسبه شد. پس از استخراج نقشه کاربری اراضی با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای، مساحت هر کاربری در حوضه با نرم‌افزارArcGIS محاسبه شده است. در همه روش‌های تبدیل بارش به رواناب مقادیر بارش، زمان تمرکز ثابت بوده تا بهتر میزان تغییرات در مولفه‌های هیدروگراف نمایان شود. نتایج نشان داد که روش SCS بیش‌ترین دبی به مقدار 50/44 مترمکعب بر ثانیه، حداقل زمان تا اوج به مقدار 19/2 ساعت داشته و روش مثلثی متغیر هم از کم‌ترین میزان دبی اوج برخوردار بوده است. هم‌چنین روش مثلثی ساده حداکثر زمان تا اوج به مقدار 51/4 ساعت را به خود اختصاص داده که حاکی از تفاوت بسیار زیاد هیدروگراف روش SCS با سه روش دیگر بود. در مجموع روش SCS برای تخمین مولفه‌های هیدروگراف توصیه می‌شود، چون از پارامترهای مورفومتریک مانند شیب حوضه و شماره منحنی که تابعی از ویژگی‌های خاک و پوشش گیاهی حوضه استفاده می‌کند. در انتخاب روش تبدیل بارش موثر به رواناب باید دقت بیش‌تری در تخمین شماره منحنی و زمان تمرکز مدنظر قرار گیرد. |
| first_indexed | 2024-04-12T01:48:08Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-457f41fe5b8144fdb0f4c560cf775536 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2383-3254 2676-4571 |
| language | fas |
| last_indexed | 2024-04-12T01:48:08Z |
| publishDate | 2022-11-01 |
| publisher | University of Tabriz |
| record_format | Article |
| series | هیدروژئومورفولوژی |
| spelling | doaj.art-457f41fe5b8144fdb0f4c560cf7755362022-12-22T03:53:00ZfasUniversity of Tabrizهیدروژئومورفولوژی2383-32542676-45712022-11-01932866310.22034/hyd.2022.50000.162414861مقایسه روش‌های تبدیل بارش موثر به رواناب سطحی در شبیه‌سازی هیدروگراف سیل حوضه ننه‌کران، استان اردبیلفریبا اسفندیاری0زینب پورگنجی1رئوف مصطفی‌زاده2مریم آقایی3استاد گروه جغرافیای طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، ایراندانشجوی کارشناسی ارشد ژئومورفولوژی و آمایش محیط، دانشگاه محقق اردبیلی، ایراندانشیار گروه منابع طبیعی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلیدانش‌آموخته کارشناسی ارشد سنجش از دور و GIS، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه محقق اردبیلیسیلاب از جمله مخاطرات طبیعی است که پیش‌بینی آن نیازمند ارزیابی پاسخ هیدرولوژیکی حوضه به مقادیر بارش است. با توجه به تنوع مدل‌های بارش-رواناب، انتخاب مدل مناسب شبیه‌سازی رفتار هیدرولوژیکی از اهمیت بسیاری برخوردار است. این مطالعه در حوضه ننه‌کران در استان اردبیل با هدف ارزیابی انواع روش‌های تبدیل بارش به رواناب سطحی، شامل هیدروگراف واحد مثلثی، مثلثی شکسته، مثلثی متغیر و SCS با مدل هیدرولوژیکی Wildcat5 پرداخته شده است. مقادیر بارش در دوره بازگشت 25 ساله با استفاده از نرم‌افزار Cumfreq محاسبه شد. پس از استخراج نقشه کاربری اراضی با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای، مساحت هر کاربری در حوضه با نرم‌افزارArcGIS محاسبه شده است. در همه روش‌های تبدیل بارش به رواناب مقادیر بارش، زمان تمرکز ثابت بوده تا بهتر میزان تغییرات در مولفه‌های هیدروگراف نمایان شود. نتایج نشان داد که روش SCS بیش‌ترین دبی به مقدار 50/44 مترمکعب بر ثانیه، حداقل زمان تا اوج به مقدار 19/2 ساعت داشته و روش مثلثی متغیر هم از کم‌ترین میزان دبی اوج برخوردار بوده است. هم‌چنین روش مثلثی ساده حداکثر زمان تا اوج به مقدار 51/4 ساعت را به خود اختصاص داده که حاکی از تفاوت بسیار زیاد هیدروگراف روش SCS با سه روش دیگر بود. در مجموع روش SCS برای تخمین مولفه‌های هیدروگراف توصیه می‌شود، چون از پارامترهای مورفومتریک مانند شیب حوضه و شماره منحنی که تابعی از ویژگی‌های خاک و پوشش گیاهی حوضه استفاده می‌کند. در انتخاب روش تبدیل بارش موثر به رواناب باید دقت بیش‌تری در تخمین شماره منحنی و زمان تمرکز مدنظر قرار گیرد.https://hyd.tabrizu.ac.ir/article_14861_95bb6681f10d9586f11e19d14f17ae95.pdfسیلابهیدروگراف واحدبارش-روانابروش scsمدل‌سازی هیدرولوژیحوضه ننه‌کراناستان اردبیل |
| spellingShingle | فریبا اسفندیاری زینب پورگنجی رئوف مصطفی‌زاده مریم آقایی مقایسه روش‌های تبدیل بارش موثر به رواناب سطحی در شبیه‌سازی هیدروگراف سیل حوضه ننه‌کران، استان اردبیل هیدروژئومورفولوژی سیلاب هیدروگراف واحد بارش-رواناب روش scs مدل‌سازی هیدرولوژی حوضه ننه‌کران استان اردبیل |
| title | مقایسه روش‌های تبدیل بارش موثر به رواناب سطحی در شبیه‌سازی هیدروگراف سیل حوضه ننه‌کران، استان اردبیل |
| title_full | مقایسه روش‌های تبدیل بارش موثر به رواناب سطحی در شبیه‌سازی هیدروگراف سیل حوضه ننه‌کران، استان اردبیل |
| title_fullStr | مقایسه روش‌های تبدیل بارش موثر به رواناب سطحی در شبیه‌سازی هیدروگراف سیل حوضه ننه‌کران، استان اردبیل |
| title_full_unstemmed | مقایسه روش‌های تبدیل بارش موثر به رواناب سطحی در شبیه‌سازی هیدروگراف سیل حوضه ننه‌کران، استان اردبیل |
| title_short | مقایسه روش‌های تبدیل بارش موثر به رواناب سطحی در شبیه‌سازی هیدروگراف سیل حوضه ننه‌کران، استان اردبیل |
| title_sort | مقایسه روش‌های تبدیل بارش موثر به رواناب سطحی در شبیه‌سازی هیدروگراف سیل حوضه ننه‌کران، استان اردبیل |
| topic | سیلاب هیدروگراف واحد بارش-رواناب روش scs مدل‌سازی هیدرولوژی حوضه ننه‌کران استان اردبیل |
| url | https://hyd.tabrizu.ac.ir/article_14861_95bb6681f10d9586f11e19d14f17ae95.pdf |
| work_keys_str_mv | AT frybạạsfndyạry mqạyshrwsẖhạytbdylbạrsẖmwtẖrbhrwạnạbsṭḥydrsẖbyhsạzyhydrwgrạfsylḥwḍhnnhḵrạnạstạnạrdbyl AT zynbpwrgnjy mqạyshrwsẖhạytbdylbạrsẖmwtẖrbhrwạnạbsṭḥydrsẖbyhsạzyhydrwgrạfsylḥwḍhnnhḵrạnạstạnạrdbyl AT rỷwfmṣṭfyzạdh mqạyshrwsẖhạytbdylbạrsẖmwtẖrbhrwạnạbsṭḥydrsẖbyhsạzyhydrwgrạfsylḥwḍhnnhḵrạnạstạnạrdbyl AT mrymậqạyy mqạyshrwsẖhạytbdylbạrsẖmwtẖrbhrwạnạbsṭḥydrsẖbyhsạzyhydrwgrạfsylḥwḍhnnhḵrạnạstạnạrdbyl |