Spór jako „okazja do samookreśleń”. Julian Przyboś wobec Karola Irzykowskiego w dwudziestoleciu międzywojennym
W artykule ukazano, w jaki sposób kształtował się i ewoluował stosunek Juliana Przybosia do Karola Irzykowskiego. Przyboś jako młody poeta awangardy krakowskiej postrzegał Irzykowskiego jako uznanego krytyka i pisarza o dużym autorytecie. W jego poglądach cenił szczególnie krytyczny stosunek do mło...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
University of Warsaw Press
2023-06-01
|
| Series: | Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://www.journals.polon.uw.edu.pl/index.php/pfl/article/view/1023 |
| _version_ | 1827915010158886912 |
|---|---|
| author | Agnieszka Kwiatkowska |
| author_facet | Agnieszka Kwiatkowska |
| author_sort | Agnieszka Kwiatkowska |
| collection | DOAJ |
| description |
W artykule ukazano, w jaki sposób kształtował się i ewoluował stosunek Juliana Przybosia do Karola Irzykowskiego. Przyboś jako młody poeta awangardy krakowskiej postrzegał Irzykowskiego jako uznanego krytyka i pisarza o dużym autorytecie. W jego poglądach cenił szczególnie krytyczny stosunek do młodopolszczyzny, odrzucenie wtórności i poszanowanie oryginalności dokonań literackich. Gdy pod koniec lat dwudziestych Irzykowski w Walce o treść zarzucił awangardzistom nadużywanie metafor, jako pierwszy odpowiedział Tadeusz Peiper. Przyboś opublikował wówczas artykuł Terminus a quo..., w którym omówił książkę Irzykowskiego i podjął z nią polemikę. Argumentację rozwinął w szkicu W walce z „Walką o treść”, zarzucając Irzykowskiemu błędne rozumowanie i celowe niezrozumienie poetyckich konceptów awangardy. Do kolejnej wymiany poglądów między wielkimi oponentami doszło w ramach dyskusji wokół cyklu artykułów Irzykowskiego Wycieczki w lirykę. Przyboś odpowiedział na nie Uwagami o nowej liryce – artykułem, w którym nie tylko polemizuje z Irzykowskim, ale formułuje też własną koncepcję poezji. Spór z wybitnym krytykiem, który celnie wskazywał słabe strony awangardowych koncepcji estetycznych, był dla Przybosia okazją do doprecyzowania i zrekapitulowania własnych poglądów, różnych od myśli Irzykowskiego i Peipera. Spory pomiędzy Karolem Irzykowskim i Julianem Przybosiem były odzwierciedleniem idei ścierających się w dwudziestoleciu międzywojennym i stanowiły istotny element życia literackiego.
|
| first_indexed | 2024-03-13T02:52:21Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-468411235a8d4b80843527eb10b3f379 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2084-6045 2658-2503 |
| language | English |
| last_indexed | 2024-03-13T02:52:21Z |
| publishDate | 2023-06-01 |
| publisher | University of Warsaw Press |
| record_format | Article |
| series | Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo |
| spelling | doaj.art-468411235a8d4b80843527eb10b3f3792023-06-28T09:04:34ZengUniversity of Warsaw PressPrace Filologiczne. Literaturoznawstwo2084-60452658-25032023-06-0113 (16)10.32798/pflit.1023Spór jako „okazja do samookreśleń”. Julian Przyboś wobec Karola Irzykowskiego w dwudziestoleciu międzywojennymAgnieszka Kwiatkowska0Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu W artykule ukazano, w jaki sposób kształtował się i ewoluował stosunek Juliana Przybosia do Karola Irzykowskiego. Przyboś jako młody poeta awangardy krakowskiej postrzegał Irzykowskiego jako uznanego krytyka i pisarza o dużym autorytecie. W jego poglądach cenił szczególnie krytyczny stosunek do młodopolszczyzny, odrzucenie wtórności i poszanowanie oryginalności dokonań literackich. Gdy pod koniec lat dwudziestych Irzykowski w Walce o treść zarzucił awangardzistom nadużywanie metafor, jako pierwszy odpowiedział Tadeusz Peiper. Przyboś opublikował wówczas artykuł Terminus a quo..., w którym omówił książkę Irzykowskiego i podjął z nią polemikę. Argumentację rozwinął w szkicu W walce z „Walką o treść”, zarzucając Irzykowskiemu błędne rozumowanie i celowe niezrozumienie poetyckich konceptów awangardy. Do kolejnej wymiany poglądów między wielkimi oponentami doszło w ramach dyskusji wokół cyklu artykułów Irzykowskiego Wycieczki w lirykę. Przyboś odpowiedział na nie Uwagami o nowej liryce – artykułem, w którym nie tylko polemizuje z Irzykowskim, ale formułuje też własną koncepcję poezji. Spór z wybitnym krytykiem, który celnie wskazywał słabe strony awangardowych koncepcji estetycznych, był dla Przybosia okazją do doprecyzowania i zrekapitulowania własnych poglądów, różnych od myśli Irzykowskiego i Peipera. Spory pomiędzy Karolem Irzykowskim i Julianem Przybosiem były odzwierciedleniem idei ścierających się w dwudziestoleciu międzywojennym i stanowiły istotny element życia literackiego. https://www.journals.polon.uw.edu.pl/index.php/pfl/article/view/1023spór o metaforęawangarda krakowskapolemiki dwudziestolecia międzywojennegoKarol IrzykowskiJulian Przyboś |
| spellingShingle | Agnieszka Kwiatkowska Spór jako „okazja do samookreśleń”. Julian Przyboś wobec Karola Irzykowskiego w dwudziestoleciu międzywojennym Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo spór o metaforę awangarda krakowska polemiki dwudziestolecia międzywojennego Karol Irzykowski Julian Przyboś |
| title | Spór jako „okazja do samookreśleń”. Julian Przyboś wobec Karola Irzykowskiego w dwudziestoleciu międzywojennym |
| title_full | Spór jako „okazja do samookreśleń”. Julian Przyboś wobec Karola Irzykowskiego w dwudziestoleciu międzywojennym |
| title_fullStr | Spór jako „okazja do samookreśleń”. Julian Przyboś wobec Karola Irzykowskiego w dwudziestoleciu międzywojennym |
| title_full_unstemmed | Spór jako „okazja do samookreśleń”. Julian Przyboś wobec Karola Irzykowskiego w dwudziestoleciu międzywojennym |
| title_short | Spór jako „okazja do samookreśleń”. Julian Przyboś wobec Karola Irzykowskiego w dwudziestoleciu międzywojennym |
| title_sort | spor jako okazja do samookreslen julian przybos wobec karola irzykowskiego w dwudziestoleciu miedzywojennym |
| topic | spór o metaforę awangarda krakowska polemiki dwudziestolecia międzywojennego Karol Irzykowski Julian Przyboś |
| url | https://www.journals.polon.uw.edu.pl/index.php/pfl/article/view/1023 |
| work_keys_str_mv | AT agnieszkakwiatkowska sporjakookazjadosamookreslenjulianprzyboswobeckarolairzykowskiegowdwudziestoleciumiedzywojennym |