بررسی فراوانی پهنه‌های خشکیدگی درختی بلوط در واحدهای فیزیوگرافی و کاربری اراضی منطقه زاگرس میانی (استان ایلام)
سابق و هدف: تغییرات در پوشش گیاهی و کاربری زمین به‌صورت غیر اصولی از یک سو و وقوع پدیده زوال درختی در دهة اخیر از سوی دیگر فشار مضاعفی را بر جنگل‌های زاگرس وارد کرده و باعث خشکیدگی گسترة قابل توجهی از این جنگل‌ها به‌ویژه در استان ایلام شده است. از آنجا که آگاهی از میزان و موقعیت تخریب جنگل و پراکنش...
| Main Authors: | , , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
2020-11-01
|
| Series: | پژوهش های علوم و فناوری چوب و جنگل |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jwfst.gau.ac.ir/article_5261_7845bc8acd095b55f5e04e054dd7a32a.pdf |
| _version_ | 1797422694412582912 |
|---|---|
| author | محمدرضا جعفری امیر سررشته داری علی اکبر نوروزی احمد حسینی |
| author_facet | محمدرضا جعفری امیر سررشته داری علی اکبر نوروزی احمد حسینی |
| author_sort | محمدرضا جعفری |
| collection | DOAJ |
| description | سابق و هدف: تغییرات در پوشش گیاهی و کاربری زمین به‌صورت غیر اصولی از یک سو و وقوع پدیده زوال درختی در دهة اخیر از سوی دیگر فشار مضاعفی را بر جنگل‌های زاگرس وارد کرده و باعث خشکیدگی گسترة قابل توجهی از این جنگل‌ها به‌ویژه در استان ایلام شده است. از آنجا که آگاهی از میزان و موقعیت تخریب جنگل و پراکنش مکانی مناطق در معرض تخریب و جلوگیری از این روند فزاینده مد نظر برنامه‌ریزان و مدیران بخش منابع طبیعی است، لازمه مدیریت پایدار این منابع ارزشمند دسترسی آسان به اطلاعات و داده‌های به روز و دارای صحت بالا می‌باشد. لذا پژوهش حاضر با هدف بررسی پراکنش پهنه‌های خشکیدگی درختی بلوط در واحدهای فیزیوگرافی (شیب، جهت شیب و طبقات ارتفاعی) و همچنین کاربری اراضی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی در این استان انجام گردید.مواد و روش‌ها: در این تحقیق ابتدا با استفاده از مدل‌های ارتفاعیAlos و Srtm، در محیط GIS لایه‌های اطلاعاتی شیب، جهت شیب و طبقات ارتفاعی استخراج گردید. سپس بر اساس تصاویر ماهواره‌ای و کنترل صحرایی، لایه کاربری اراضی استان تهیه شد. همچنین با استفاده از دستگاه GPS موقعیت درختان خشکیده نمونه بلوط تعیین و لایه نقطه‌ای مربوطه تهیه گردید. در ادامه با تلفیق لایه‌های اطلاعاتی تهیه شده (شیب، جهت شیب، طبقات ارتفاعی و کاربری اراضی) با لایه موقعیت مناطق خشکیده بلوط، فراوانی پهنه‌های خشکیدگی درختی جنگل‌های بلوط در واحدهای فیزیوگرافی و کاربری اراضی مشخص و مورد بررسی قرار گرفت.یافته‌ها: طبق نتایج به دست آمده، میزان خشکیدگی درختی در واحدهای توپوگرافی (شیب، جهت شیب و طبقات ارتفاعی) مستخرج از دو مدل Also 12 متری و Srtm 50 متری نشان داد، بر اساس مدلAlso بیشترین فراوانی مناطق خشکیده بلوط مربوط به کلاس شیب 20-10 درصد (30 درصد) است. 18 درصد مربوط به جهت شیب شمال‌شرقی است و 47 درصد مربوط به طبقه ارتفاعی 2000-1500 متر است. همچنین بر اساس مدل Srtm بیشترین فراوانی مناطق خشکیده بلوط مربوط به کلاس شیب 20-10 درصد (30 درصد) است، 20 درصد مربوط به جهت شیب شمالی است و47 درصد مربوط به طبقه ارتفاعی2000-1500 متر است. از نظر واحدهای اراضی نیز بیشترین مناطق خشکیده بلوط به ترتیب در واحدهای کوهستان، تپه‌ها، مناطق واریزه‌ای سنگریزه دار و فلات‌ها قرار دارد.نتیجه‌گیری: به طور کلی بین درصد پراکنش خشکیدگی بلوط با کلاس‌های شیب در دو مدل مورد بررسی، اختلافی وجود ندارد. اما میزان خشکیدگی در طبقات ارتفاعی و جهت شیب در هر دو مدل تفاوت‌های جزئی وجود دارد. از نظر کاربری‌های جنگلی نیز بیشترین فراوانی خشکیدگی بلوط به ترتیب در طبقات کم (5/36 درصد)، متوسط (9/33 درصد) و زیاد (4/4 درصد) قرار دارد. |
| first_indexed | 2024-03-09T07:37:09Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-46e6da99d02a470f98c7ff558f9e123a |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2322-2077 2322-2786 |
| language | fas |
| last_indexed | 2024-03-09T07:37:09Z |
| publishDate | 2020-11-01 |
| publisher | Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources |
| record_format | Article |
| series | پژوهش های علوم و فناوری چوب و جنگل |
| spelling | doaj.art-46e6da99d02a470f98c7ff558f9e123a2023-12-03T05:28:57ZfasGorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resourcesپژوهش های علوم و فناوری چوب و جنگل2322-20772322-27862020-11-01273537110.22069/jwfst.2020.18062.18765261بررسی فراوانی پهنه‌های خشکیدگی درختی بلوط در واحدهای فیزیوگرافی و کاربری اراضی منطقه زاگرس میانی (استان ایلام)محمدرضا جعفری0امیر سررشته داری1علی اکبر نوروزی2احمد حسینی3استادیار، بخش تحقیقات منابع طبیعی و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان ایلام، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ایلام، ایران،مربی، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران،دانشیار، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران،دانشیار، بخش تحقیقات منابع طبیعی و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان ایلام، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ایلام، ایرانسابق و هدف: تغییرات در پوشش گیاهی و کاربری زمین به‌صورت غیر اصولی از یک سو و وقوع پدیده زوال درختی در دهة اخیر از سوی دیگر فشار مضاعفی را بر جنگل‌های زاگرس وارد کرده و باعث خشکیدگی گسترة قابل توجهی از این جنگل‌ها به‌ویژه در استان ایلام شده است. از آنجا که آگاهی از میزان و موقعیت تخریب جنگل و پراکنش مکانی مناطق در معرض تخریب و جلوگیری از این روند فزاینده مد نظر برنامه‌ریزان و مدیران بخش منابع طبیعی است، لازمه مدیریت پایدار این منابع ارزشمند دسترسی آسان به اطلاعات و داده‌های به روز و دارای صحت بالا می‌باشد. لذا پژوهش حاضر با هدف بررسی پراکنش پهنه‌های خشکیدگی درختی بلوط در واحدهای فیزیوگرافی (شیب، جهت شیب و طبقات ارتفاعی) و همچنین کاربری اراضی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی در این استان انجام گردید.مواد و روش‌ها: در این تحقیق ابتدا با استفاده از مدل‌های ارتفاعیAlos و Srtm، در محیط GIS لایه‌های اطلاعاتی شیب، جهت شیب و طبقات ارتفاعی استخراج گردید. سپس بر اساس تصاویر ماهواره‌ای و کنترل صحرایی، لایه کاربری اراضی استان تهیه شد. همچنین با استفاده از دستگاه GPS موقعیت درختان خشکیده نمونه بلوط تعیین و لایه نقطه‌ای مربوطه تهیه گردید. در ادامه با تلفیق لایه‌های اطلاعاتی تهیه شده (شیب، جهت شیب، طبقات ارتفاعی و کاربری اراضی) با لایه موقعیت مناطق خشکیده بلوط، فراوانی پهنه‌های خشکیدگی درختی جنگل‌های بلوط در واحدهای فیزیوگرافی و کاربری اراضی مشخص و مورد بررسی قرار گرفت.یافته‌ها: طبق نتایج به دست آمده، میزان خشکیدگی درختی در واحدهای توپوگرافی (شیب، جهت شیب و طبقات ارتفاعی) مستخرج از دو مدل Also 12 متری و Srtm 50 متری نشان داد، بر اساس مدلAlso بیشترین فراوانی مناطق خشکیده بلوط مربوط به کلاس شیب 20-10 درصد (30 درصد) است. 18 درصد مربوط به جهت شیب شمال‌شرقی است و 47 درصد مربوط به طبقه ارتفاعی 2000-1500 متر است. همچنین بر اساس مدل Srtm بیشترین فراوانی مناطق خشکیده بلوط مربوط به کلاس شیب 20-10 درصد (30 درصد) است، 20 درصد مربوط به جهت شیب شمالی است و47 درصد مربوط به طبقه ارتفاعی2000-1500 متر است. از نظر واحدهای اراضی نیز بیشترین مناطق خشکیده بلوط به ترتیب در واحدهای کوهستان، تپه‌ها، مناطق واریزه‌ای سنگریزه دار و فلات‌ها قرار دارد.نتیجه‌گیری: به طور کلی بین درصد پراکنش خشکیدگی بلوط با کلاس‌های شیب در دو مدل مورد بررسی، اختلافی وجود ندارد. اما میزان خشکیدگی در طبقات ارتفاعی و جهت شیب در هر دو مدل تفاوت‌های جزئی وجود دارد. از نظر کاربری‌های جنگلی نیز بیشترین فراوانی خشکیدگی بلوط به ترتیب در طبقات کم (5/36 درصد)، متوسط (9/33 درصد) و زیاد (4/4 درصد) قرار دارد.https://jwfst.gau.ac.ir/article_5261_7845bc8acd095b55f5e04e054dd7a32a.pdf"تغییر کاربری""خشکیدگی بلوط""زاگرس میانی""مدل‌های alos و srtm""واحدهای فیزیوگرافی" |
| spellingShingle | محمدرضا جعفری امیر سررشته داری علی اکبر نوروزی احمد حسینی بررسی فراوانی پهنه‌های خشکیدگی درختی بلوط در واحدهای فیزیوگرافی و کاربری اراضی منطقه زاگرس میانی (استان ایلام) پژوهش های علوم و فناوری چوب و جنگل "تغییر کاربری" "خشکیدگی بلوط" "زاگرس میانی" "مدل‌های alos و srtm" "واحدهای فیزیوگرافی" |
| title | بررسی فراوانی پهنه‌های خشکیدگی درختی بلوط در واحدهای فیزیوگرافی و کاربری اراضی منطقه زاگرس میانی (استان ایلام) |
| title_full | بررسی فراوانی پهنه‌های خشکیدگی درختی بلوط در واحدهای فیزیوگرافی و کاربری اراضی منطقه زاگرس میانی (استان ایلام) |
| title_fullStr | بررسی فراوانی پهنه‌های خشکیدگی درختی بلوط در واحدهای فیزیوگرافی و کاربری اراضی منطقه زاگرس میانی (استان ایلام) |
| title_full_unstemmed | بررسی فراوانی پهنه‌های خشکیدگی درختی بلوط در واحدهای فیزیوگرافی و کاربری اراضی منطقه زاگرس میانی (استان ایلام) |
| title_short | بررسی فراوانی پهنه‌های خشکیدگی درختی بلوط در واحدهای فیزیوگرافی و کاربری اراضی منطقه زاگرس میانی (استان ایلام) |
| title_sort | بررسی فراوانی پهنه‌های خشکیدگی درختی بلوط در واحدهای فیزیوگرافی و کاربری اراضی منطقه زاگرس میانی استان ایلام |
| topic | "تغییر کاربری" "خشکیدگی بلوط" "زاگرس میانی" "مدل‌های alos و srtm" "واحدهای فیزیوگرافی" |
| url | https://jwfst.gau.ac.ir/article_5261_7845bc8acd095b55f5e04e054dd7a32a.pdf |
| work_keys_str_mv | AT mḥmdrḍạjʿfry brrsyfrạwạnyphnhhạykẖsẖḵydgydrkẖtyblwṭdrwạḥdhạyfyzywgrạfywḵạrbryạrạḍymnṭqhzạgrsmyạnyạstạnạylạm AT ạmyrsrrsẖthdạry brrsyfrạwạnyphnhhạykẖsẖḵydgydrkẖtyblwṭdrwạḥdhạyfyzywgrạfywḵạrbryạrạḍymnṭqhzạgrsmyạnyạstạnạylạm AT ʿlyạḵbrnwrwzy brrsyfrạwạnyphnhhạykẖsẖḵydgydrkẖtyblwṭdrwạḥdhạyfyzywgrạfywḵạrbryạrạḍymnṭqhzạgrsmyạnyạstạnạylạm AT ạḥmdḥsyny brrsyfrạwạnyphnhhạykẖsẖḵydgydrkẖtyblwṭdrwạḥdhạyfyzywgrạfywḵạrbryạrạḍymnṭqhzạgrsmyạnyạstạnạylạm |