انگیزش درست و نادرست: استدلالی علیه نظریۀ هیومیِ انگیزش

نظریۀ هیومی انگیزش، حالات شناختی نظیر باور را فاقد قوت انگیزشی می‌داند و تأکید می‌کند برای اینکه فاعل برای انجام فعلی برانگیخته شود، لازم است نه تنها یک میل پیشین مثلاً به Φ داشته باشد بلکه این باور را هم داشته باشد که با انجام عمل Ψ، میل پیشین به Φ برآورده خواهد شد. این نظریه، تقریرهای مختلفی ممکن...

Full description

Bibliographic Details
Main Authors: محمد حیدرپور, حسین دباغ
Format: Article
Language:fas
Published: University of Zanjan 2022-02-01
Series:Ta̓ammulāt-i Falsafī
Subjects:
Online Access:http://phm.znu.ac.ir/article_242552_2ab141ac27776b084c666c3c2551093e.pdf
_version_ 1798039981120290816
author محمد حیدرپور
حسین دباغ
author_facet محمد حیدرپور
حسین دباغ
author_sort محمد حیدرپور
collection DOAJ
description نظریۀ هیومی انگیزش، حالات شناختی نظیر باور را فاقد قوت انگیزشی می‌داند و تأکید می‌کند برای اینکه فاعل برای انجام فعلی برانگیخته شود، لازم است نه تنها یک میل پیشین مثلاً به Φ داشته باشد بلکه این باور را هم داشته باشد که با انجام عمل Ψ، میل پیشین به Φ برآورده خواهد شد. این نظریه، تقریرهای مختلفی ممکن است داشته باشد، اما در این مقاله ما تقریری از برنارد ویلیامز را مد نظر قرار می‌دهیم که برآورده کردن یا ارضای میل پیشین، تنها مبنای انگیزشی برای انتخاب عمل قرار می‌گیرد. هدف مقالۀ حاضر این است که نشان دهد این تقریر از نظریۀ هیومی، هرچند نظریۀ استانداردی برای تبیین اعمال قصدی به­ شمار می‌رود، برای تمایز گذاشتن میان انگیزش‌های درست و نادرست، با دشواری‌های قابل‌توجهی مواجه است. برای رسیدن به این مقصود، پس از ارائۀ مقدماتی ناظر به دیدگاه هیومیِ ویلیامز، به ترتیب از تمایز میان انگیزش لنفسه و لغیره، تمایز میان انگیزش خودگرایانه و دگرگرایانه، داوری افراد بر اساس انگیزش‌ها و آزمایشی فکری سخن به میان خواهد آمد. به نظر می‌رسد یک نظریۀ انگیزشی خوب در مقام نظریه‌ای فرااخلاقی، طبق فهم و شهود عموم آدمیان باید بتواند این نوع از تمایزها را در خود جای دهد، در حالی که مدلِ ویلیامزیِ نظریۀ هیومی انگیزش، فاقد این ویژگی است.
first_indexed 2024-04-11T22:01:11Z
format Article
id doaj.art-47430a4db87a405da69ebe4c622ddafe
institution Directory Open Access Journal
issn 2228-5253
2588-3615
language fas
last_indexed 2024-04-11T22:01:11Z
publishDate 2022-02-01
publisher University of Zanjan
record_format Article
series Ta̓ammulāt-i Falsafī
spelling doaj.art-47430a4db87a405da69ebe4c622ddafe2022-12-22T04:00:56ZfasUniversity of ZanjanTa̓ammulāt-i Falsafī2228-52532588-36152022-02-01112717120210.30470/phm.2021.136108.1873242552انگیزش درست و نادرست: استدلالی علیه نظریۀ هیومیِ انگیزشمحمد حیدرپور0حسین دباغ1فلسفه اخلاق، معارف، دانشگاه قماستادیار وابسته موسسه آموزش عالی علوم‌شناختی، تهراننظریۀ هیومی انگیزش، حالات شناختی نظیر باور را فاقد قوت انگیزشی می‌داند و تأکید می‌کند برای اینکه فاعل برای انجام فعلی برانگیخته شود، لازم است نه تنها یک میل پیشین مثلاً به Φ داشته باشد بلکه این باور را هم داشته باشد که با انجام عمل Ψ، میل پیشین به Φ برآورده خواهد شد. این نظریه، تقریرهای مختلفی ممکن است داشته باشد، اما در این مقاله ما تقریری از برنارد ویلیامز را مد نظر قرار می‌دهیم که برآورده کردن یا ارضای میل پیشین، تنها مبنای انگیزشی برای انتخاب عمل قرار می‌گیرد. هدف مقالۀ حاضر این است که نشان دهد این تقریر از نظریۀ هیومی، هرچند نظریۀ استانداردی برای تبیین اعمال قصدی به­ شمار می‌رود، برای تمایز گذاشتن میان انگیزش‌های درست و نادرست، با دشواری‌های قابل‌توجهی مواجه است. برای رسیدن به این مقصود، پس از ارائۀ مقدماتی ناظر به دیدگاه هیومیِ ویلیامز، به ترتیب از تمایز میان انگیزش لنفسه و لغیره، تمایز میان انگیزش خودگرایانه و دگرگرایانه، داوری افراد بر اساس انگیزش‌ها و آزمایشی فکری سخن به میان خواهد آمد. به نظر می‌رسد یک نظریۀ انگیزشی خوب در مقام نظریه‌ای فرااخلاقی، طبق فهم و شهود عموم آدمیان باید بتواند این نوع از تمایزها را در خود جای دهد، در حالی که مدلِ ویلیامزیِ نظریۀ هیومی انگیزش، فاقد این ویژگی است.http://phm.znu.ac.ir/article_242552_2ab141ac27776b084c666c3c2551093e.pdfانگیزش لنفسه و لغیرهانگیزش خودگرایانه و دگرگرایانهاعمال خالصانهدلایل به سود انگیزش درستبرنارد ویلیامز
spellingShingle محمد حیدرپور
حسین دباغ
انگیزش درست و نادرست: استدلالی علیه نظریۀ هیومیِ انگیزش
Ta̓ammulāt-i Falsafī
انگیزش لنفسه و لغیره
انگیزش خودگرایانه و دگرگرایانه
اعمال خالصانه
دلایل به سود انگیزش درست
برنارد ویلیامز
title انگیزش درست و نادرست: استدلالی علیه نظریۀ هیومیِ انگیزش
title_full انگیزش درست و نادرست: استدلالی علیه نظریۀ هیومیِ انگیزش
title_fullStr انگیزش درست و نادرست: استدلالی علیه نظریۀ هیومیِ انگیزش
title_full_unstemmed انگیزش درست و نادرست: استدلالی علیه نظریۀ هیومیِ انگیزش
title_short انگیزش درست و نادرست: استدلالی علیه نظریۀ هیومیِ انگیزش
title_sort انگیزش درست و نادرست استدلالی علیه نظریۀ هیومیِ انگیزش
topic انگیزش لنفسه و لغیره
انگیزش خودگرایانه و دگرگرایانه
اعمال خالصانه
دلایل به سود انگیزش درست
برنارد ویلیامز
url http://phm.znu.ac.ir/article_242552_2ab141ac27776b084c666c3c2551093e.pdf
work_keys_str_mv AT mḥmdḥydrpwr ạngyzsẖdrstwnạdrstạstdlạlyʿlyhnẓryەhywmyiạngyzsẖ
AT ḥsyndbạgẖ ạngyzsẖdrstwnạdrstạstdlạlyʿlyhnẓryەhywmyiạngyzsẖ