Старобългарски химнографски творби в Краковския печатен октоих (1491 г.)
Old Bulgarian Hymnographic Works in the Krakow Printed Octoechos (1491) Based on the inhomogeneity of the texts in the first printed Octoechos (Schweipolt Fiol, Krakow 1491), the study focuses on the text's most archaic layer, which contains Old Bulgarian works by Cyrillo-Methodian disciples...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | Bulgarian |
| Published: |
Institute of Slavic Studies, Polish Academy of Sciences
2020-12-01
|
| Series: | Slavia Meridionalis |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://journals.ispan.edu.pl/index.php/sm/article/view/1936 |
| _version_ | 1797694305715879936 |
|---|---|
| author | Мария [Mariĭa] Йовчева [Ĭovcheva] |
| author_facet | Мария [Mariĭa] Йовчева [Ĭovcheva] |
| author_sort | Мария [Mariĭa] Йовчева [Ĭovcheva] |
| collection | DOAJ |
| description |
Old Bulgarian Hymnographic Works in the Krakow Printed Octoechos (1491)
Based on the inhomogeneity of the texts in the first printed Octoechos (Schweipolt Fiol, Krakow 1491), the study focuses on the text's most archaic layer, which contains Old Bulgarian works by Cyrillo-Methodian disciples and was written in Bulgaria at the end of the 9th and the beginning of the 10th century. The article examines three original (non-translated) canons that form parts of the Sunday and weekday Octoechos offices. Two of them are considered to have been written by St. Clement of Ohrid: Canon to St John the Baptist (Tuesday, 2nd Tone) and Canon to Theotokos (Wednesday, 3rd Tone), both of which were very common until the 14th century in Slavic manuscripts of various origins. The third one, Canon to the Holy Trinity (Midnight Office for Sunday, 2nd Tone), is anonymous and has so far only been discovered in a single Serbian Octoechos, Gilf. 26, the National Library of Russia (14th century), while in Eastern Slavic literature it is only found in the codex under review. The specificities in the texts of Fiol’s Octoechos as well as its particular position in the written tradition of these hymnographic works are described in comparison to copies of various origins. Textological data are interpreted mostly in search of the protograph of the printed version. The collation of the texts shows that the archaic layer of the Krakow incunabulum is most probably based on at least two protographs (or antigraphs) which are indirectly related to the earliest core of the Old Bulgarian Octoechos. One was used for the Tuesday and Wednesday offices (probably through an Eastern Slavic medium), and the other (of possible South Slavic origin) was used as the source of the canon to the Holy Trinity (2nd Tone) in the Sunday office.
Starobułgarskie utwory hymnograficzne w Oktoichu (Kraków 1491)
Oparte na niejednorodności tekstów w pierwszym drukowanym Oktoichu (Schweipolt Fiol, Kraków 1491) badanie koncentruje się na jego najbardziej archaicznej warstwie, zawierającej starobułgarskie dzieła uczniów śś. Cyryla i Metodego, napisane w Bułgarii na przełomie IX i X wieku. W artykule zostały poddane analizie trzy oryginalne (nieprzetłumaczone) kanony, stanowiące część służb na niedziele i dni powszechnie. Dwa z nich: Kanon do św. Jana Chrzciciela (wtorek, ton drugi) i Kanon do Matki Bożej (środa, ton trzeci), przypisywane św. Klemensowi z Ochrydy, są bardzo powszechne do XIV wieku w słowiańskich rękopisach różnego pochodzenia. Trzeci – Kanon do Świętej Trójcy (niedzielа, ton drugi) – jest anonimowy; do tej pory został odkryty tylko w jednym serbskim Oktoichu (Gilf. 26, Rosyjska Biblioteka Narodowa, XIV wiek), podczas gdy w literaturze wschodniosłowiańskiej można go znaleźć tylko w analizowanym kodeksie. W artykule została scharakteryzowana specyfika tekstów Oktoicha Fiola, a także ich szczególna pozycja w tradycji pisanej dzieł hymnograficznych w porównaniu z rękopisami innego pochodzenia. Dane tekstologiczne są interpretowane głównie w celu odnalezienia protografu wersji drukowanej. Zestawienie tekstów pokazuje, że archaiczna warstwa krakowskiego inkunabułu oparta jest najprawdopodobniej na co najmniej dwóch protografach (albo antygrafach), pośrednio związanych z najwcześniejszym rdzeniem starobułgarskiego Oktoichu. Jeden został wykorzystany do wtorkowych i środowych służb (prawdopodobnie za pośrednictwem wschodniosłowiańskim), a drugi (być może pochodzenia południowosłowiańskiego) został wykorzystany jako źródło kanonu do Trójcy Świętej (ton drugi) w służbie niedzielnej.
|
| first_indexed | 2024-03-12T02:56:03Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-47bcfccbd7094e0eb869da64f7443b76 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2392-2400 |
| language | Bulgarian |
| last_indexed | 2024-03-12T02:56:03Z |
| publishDate | 2020-12-01 |
| publisher | Institute of Slavic Studies, Polish Academy of Sciences |
| record_format | Article |
| series | Slavia Meridionalis |
| spelling | doaj.art-47bcfccbd7094e0eb869da64f7443b762023-09-03T15:16:49ZbulInstitute of Slavic Studies, Polish Academy of SciencesSlavia Meridionalis2392-24002020-12-012010.11649/sm.1936Старобългарски химнографски творби в Краковския печатен октоих (1491 г.)Мария [Mariĭa] Йовчева [Ĭovcheva]0Софийски университет „Св. Климент Охридски“ [Sofia University "St. Clement of Ochrid"], София [Sofia] Old Bulgarian Hymnographic Works in the Krakow Printed Octoechos (1491) Based on the inhomogeneity of the texts in the first printed Octoechos (Schweipolt Fiol, Krakow 1491), the study focuses on the text's most archaic layer, which contains Old Bulgarian works by Cyrillo-Methodian disciples and was written in Bulgaria at the end of the 9th and the beginning of the 10th century. The article examines three original (non-translated) canons that form parts of the Sunday and weekday Octoechos offices. Two of them are considered to have been written by St. Clement of Ohrid: Canon to St John the Baptist (Tuesday, 2nd Tone) and Canon to Theotokos (Wednesday, 3rd Tone), both of which were very common until the 14th century in Slavic manuscripts of various origins. The third one, Canon to the Holy Trinity (Midnight Office for Sunday, 2nd Tone), is anonymous and has so far only been discovered in a single Serbian Octoechos, Gilf. 26, the National Library of Russia (14th century), while in Eastern Slavic literature it is only found in the codex under review. The specificities in the texts of Fiol’s Octoechos as well as its particular position in the written tradition of these hymnographic works are described in comparison to copies of various origins. Textological data are interpreted mostly in search of the protograph of the printed version. The collation of the texts shows that the archaic layer of the Krakow incunabulum is most probably based on at least two protographs (or antigraphs) which are indirectly related to the earliest core of the Old Bulgarian Octoechos. One was used for the Tuesday and Wednesday offices (probably through an Eastern Slavic medium), and the other (of possible South Slavic origin) was used as the source of the canon to the Holy Trinity (2nd Tone) in the Sunday office. Starobułgarskie utwory hymnograficzne w Oktoichu (Kraków 1491) Oparte na niejednorodności tekstów w pierwszym drukowanym Oktoichu (Schweipolt Fiol, Kraków 1491) badanie koncentruje się na jego najbardziej archaicznej warstwie, zawierającej starobułgarskie dzieła uczniów śś. Cyryla i Metodego, napisane w Bułgarii na przełomie IX i X wieku. W artykule zostały poddane analizie trzy oryginalne (nieprzetłumaczone) kanony, stanowiące część służb na niedziele i dni powszechnie. Dwa z nich: Kanon do św. Jana Chrzciciela (wtorek, ton drugi) i Kanon do Matki Bożej (środa, ton trzeci), przypisywane św. Klemensowi z Ochrydy, są bardzo powszechne do XIV wieku w słowiańskich rękopisach różnego pochodzenia. Trzeci – Kanon do Świętej Trójcy (niedzielа, ton drugi) – jest anonimowy; do tej pory został odkryty tylko w jednym serbskim Oktoichu (Gilf. 26, Rosyjska Biblioteka Narodowa, XIV wiek), podczas gdy w literaturze wschodniosłowiańskiej można go znaleźć tylko w analizowanym kodeksie. W artykule została scharakteryzowana specyfika tekstów Oktoicha Fiola, a także ich szczególna pozycja w tradycji pisanej dzieł hymnograficznych w porównaniu z rękopisami innego pochodzenia. Dane tekstologiczne są interpretowane głównie w celu odnalezienia protografu wersji drukowanej. Zestawienie tekstów pokazuje, że archaiczna warstwa krakowskiego inkunabułu oparta jest najprawdopodobniej na co najmniej dwóch protografach (albo antygrafach), pośrednio związanych z najwcześniejszym rdzeniem starobułgarskiego Oktoichu. Jeden został wykorzystany do wtorkowych i środowych służb (prawdopodobnie za pośrednictwem wschodniosłowiańskim), a drugi (być może pochodzenia południowosłowiańskiego) został wykorzystany jako źródło kanonu do Trójcy Świętej (ton drugi) w służbie niedzielnej. https://journals.ispan.edu.pl/index.php/sm/article/view/1936hymnographyKrakow OctoechosOld Bulgarian works of Cyrillo-Methodian disciples |
| spellingShingle | Мария [Mariĭa] Йовчева [Ĭovcheva] Старобългарски химнографски творби в Краковския печатен октоих (1491 г.) Slavia Meridionalis hymnography Krakow Octoechos Old Bulgarian works of Cyrillo-Methodian disciples |
| title | Старобългарски химнографски творби в Краковския печатен октоих (1491 г.) |
| title_full | Старобългарски химнографски творби в Краковския печатен октоих (1491 г.) |
| title_fullStr | Старобългарски химнографски творби в Краковския печатен октоих (1491 г.) |
| title_full_unstemmed | Старобългарски химнографски творби в Краковския печатен октоих (1491 г.) |
| title_short | Старобългарски химнографски творби в Краковския печатен октоих (1491 г.) |
| title_sort | старобългарски химнографски творби в краковския печатен октоих 1491 г |
| topic | hymnography Krakow Octoechos Old Bulgarian works of Cyrillo-Methodian disciples |
| url | https://journals.ispan.edu.pl/index.php/sm/article/view/1936 |
| work_keys_str_mv | AT mariâmariiajovčevaiovcheva starobʺlgarskihimnografskitvorbivkrakovskiâpečatenoktoih1491g |