بررسی کارایی انواع تیمارهای ضدغبار و اثرات آنها بر ویژگی‌های شیمیایی خاک مجاور جاده‌های جنگلی استان گلستان
سابقه و هدف: گرد و غبار پدیده‌ای است که در نتیجه تردد وسایل نقلیه از سطح خشک جاده‌های غیرآسفالته ایجاد می‌شود. ذرات گرد و غبار می‌تواند اثرات مخربی روی رشد گیاهان، کیفیت آب و دوام جاده‌ها داشته باشد. هدف این مطالعه، بررسی کارایی برخی تیمارهای ضدفبار سازگار با محیط زیست شامل تیمارهای ملاس نیشکر، پلی...
| Main Authors: | , , , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
2020-05-01
|
| Series: | پژوهش های علوم و فناوری چوب و جنگل |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jwfst.gau.ac.ir/article_5031_99e35a8400090bb89cb000737ce7e1f8.pdf |
| Summary: | سابقه و هدف: گرد و غبار پدیده‌ای است که در نتیجه تردد وسایل نقلیه از سطح خشک جاده‌های غیرآسفالته ایجاد می‌شود. ذرات گرد و غبار می‌تواند اثرات مخربی روی رشد گیاهان، کیفیت آب و دوام جاده‌ها داشته باشد. هدف این مطالعه، بررسی کارایی برخی تیمارهای ضدفبار سازگار با محیط زیست شامل تیمارهای ملاس نیشکر، پلی‌اکریل‌آمید و بنتونیت در غلظت‌های مختلف به منظور کنترل گرد و غبار جاده‌ها در بازه‌های زمانی 3، 9، 27 و 81 روزه بود. مواد و روش‌ها: پیاده‌سازی تیمارها توسط سامانه پاشش محلول‌های ضدغبار متشکل از 8 نازل با نرخ پاشش 5/2-2 لیتر در مترمربع در سه منطقه از جنگل‌های استان گلستان شامل جنگل‌های لوه، کوهمیان و شصت‌کلا به اجرا درآمد. برای جمع‌آوری نمونه‌های گرد و غبار، دستگاه مکنده غبار مورد استفاده قرار گرفت. نمونه‌برداری گرد و غبار همزمان با عبور وسیله نقلیه با سرعت یکنواخت 40 کیلومتر در ساعت انجام شد. همچنین تعدادی نمونه خاک از حاشیه جاده جهت اندازه‌گیری تغییرات میزان سدیم، پتاسیم، کلسیم، منیزیم و اسیدیته خاک در نتیجه آبشویی مواد ضدغبار جمع‌آوری گردید. یافته‌ها: نتایج نشان داد که مقدار گرد و غبار جاده‌های جنگلی با افزایش غلظت تیمارهای ضدغبار کاهش و با گذر زمان افزایش یافت. در جاده‌های جنگلی لوه مناسب‌ترین تیمارها برای کنترل گرد و غبار، تیمار پلی‌اکریل‌آمید با غلظت 6 درصد و تیمار ملاس نیشکر با غلظت 20 درصد بود، ولی تیمار بنتونیت به دلیل درصد بالای ریزدانه در مصالح روسازی، کارایی نداشت. در جاده‌های جنگلی کوهمیان تیمارهای پلی‌اکریل‌آمید با غلظت 4 درصد و ملاس با غلظت 20 درصد و در جاده‌های جنگلی شصت کلا تیمار پلی‌اکریل‌آمید 2 درصد مناسب‌ترین تیمارها بودند. بنتونیت سبب افزایش مقدار منیزیم و pH خاک حاشیه جاده شد. ملاس سبب افزایش مقدار پتاسیم خاک و همچنین کاهش pH شد. در سایر موارد اثر معنی‌داری از سوی تیمارها بر غلظت عناصر خاک حاشیه جاده مشاهده نشد.نتیجه‌گیری: بر اساس یافته‌ها، ملاس نیشکر در مناطقی که درصد ریزدانه مصالح رویه زیاد است، توانست مؤثرتر عمل کند. اما در جاده‌هایی که درصد ریزدانه پایین است، پلی‌اکریل‌آمید تیمار مؤثر و مقرون‌به‌صرفه‌تری نسبت به ملاس و بنتونیت می‌باشد. این افزودنی‌ها به دلیل کم بودن مقدار آنها، تأثیری بر ترکیبات شیمیایی خاک حاشیه جاده‌ها نداشتند.بر اساس یافته‌ها، ملاس نیشکر در مناطقی که درصد ریزدانه مصالح رویه زیاد است، توانست مؤثرتر عمل کند. اما در جاده‌هایی که درصد ریزدانه پایین است، پلی‌اکریل‌آمید تیمار مؤثر و مقرون‌به‌صرفه‌تری نسبت به ملاس و بنتونیت می‌باشد. این افزودنی‌ها به دلیل کم بودن مقدار آنها، تأثیری بر ترکیبات شیمیایی خاک حاشیه جاده‌ها نداشتند. |
|---|---|
| ISSN: | 2322-2077 2322-2786 |