Summary: | Müslüman hâkimiyetini kabul eden
gayrimüslimlerle imzalanan tüm ahitler, temel hak ve hürriyetler konusunda
benzer niteliklidir. Fakat Hz. Ömer dönemine atfedilen şurût-i Ömer, içeriği ve
imzalanma tarzı itibariyle diğer ahitlerden hayli farklıdır. İslam tarihi
kaynaklarında fazla yer almamakla birlikte şurût, içeriği itibariyle İslam
siyasal tarihi, fütuhat süreci ve zimmet politikalarının temel konularından
birini oluşturmaktadır. Sıhhat açısından sened itibariyle hayli sorunlu
olduğunu gördüğümüz şurûtun, yer aldığı kaynakları kıyaslayarak metin olarak da
bir bütünlük arz etmediği sonucuna vardık. Fütuhat süreci ile kıyaslamalı
olarak incelediğimiz şurûtun tarihsel gerçeklerle uyuşmadığını örneklerle
ortaya koyduk. Şurûtun, Müslümanların temel hak ve hürriyetlere yaklaşımına,
İslam’ın yayılış hızına, Hulefâ-i Raşidîn uygulamalarına aykırı olması
açılarından dolayı İslam tarihine dâir bir meşruiyet çabasının ürünü olduğunu
tespit ettik.
|