Endülüs’te Siyaset-Ekonomi İlişkisi: Ticari Hayatın Gerileme Süreci
Endülüs’ün Müslümanlar tarafından fethi bölge açısından çeşitli değişimlere sahne oldu. Bu değişimler siyasi, ekonomik ve sosyal süreçlere yansımıştır. I. Abdurrahman’dan itibaren merkezileşme çabaları, III. Abdurrahman’ın güçlü bir halifelik sistemi kurması, doğu-batı ekseninde devlete saygınlık ka...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Necmettin Erbakan University Press
2023-06-01
|
| Series: | İstem |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3085532 |
| _version_ | 1827594634531962880 |
|---|---|
| author | Mehmet Ali Yavuz |
| author_facet | Mehmet Ali Yavuz |
| author_sort | Mehmet Ali Yavuz |
| collection | DOAJ |
| description | Endülüs’ün Müslümanlar tarafından fethi bölge açısından çeşitli değişimlere sahne oldu. Bu değişimler siyasi, ekonomik ve sosyal süreçlere yansımıştır. I. Abdurrahman’dan itibaren merkezileşme çabaları, III. Abdurrahman’ın güçlü bir halifelik sistemi kurması, doğu-batı ekseninde devlete saygınlık kazandırması ekonomiyi güçlendiren etmenlerdir. Onların sulama sistemleri geliştirmeleri, marjinal faydası yüksek ürünler üretmeleri bu noktada oldukça dikkat edilmesi gereken hususlardır. Endülüs Emevilerinin tarih sahnesinden kopuşuyla ortaya çıkan siyasi otonomlar Mülûkü’t-Tavâif dönemi olarak adlandırılır. Ortaya çıkan mahalli yapıların birbirleri ile olan rekabetleri onları Hristiyan devletler ile ittifak yapmaya zorladı. Hristiyan devletlerle ittifak kuran taraf çeşitli haraçları ödemeye mahkûm oldu. Bu ittifaklara karşı kaybeden taraf ise topraklarından Hristiyanlara pay vermek zorunda kaldı. Bu dönem sonrasında Kuzey Afrika kökenli devletlerin Endülüs’ü himayesiyle yeni bir süreç ortaya çıktı. Murâbıtlar bölgeye hâkim oldu. Murâbıtların ünlü hükümdarı Yûsuf b. Taşfin’in başarılı ekonomik politikalar yürüttüğü anlaşılmaktadır. Fakat bu süreç uzun sürmedi. Kuzey Afrika’da yaşanan siyasi gerilimler Murâbıtların odağının Endülüs topraklarından kaymasına sebep oldu. Vergiler yeniden halkın sırtına yüklendi. Muvahhidler dönemi de ekonomik sahada vaatkâr bir seyir izlemedi. Hem Hristiyan reconquista hareketiyle hem de Haçlı Seferlerinin ekonomik yaptırımlarıyla bölge her anlamda zayıfladı. Reconquistanın ilerlemesiyle ele geçirilen şehirlerde tüccar ve çiftçi sınıfı sürgün edildi. Mayorka, Minorka gibi çeşitli kritik noktaların kaybedilmesiyle Akdeniz bölgesinin ticari konsensüsü değişime uğradı. Bu gerilemeler sonucunda ticaret uluslararası alandan bölgesel üretime doğru bir seyir takip etti. |
| first_indexed | 2024-03-09T02:40:15Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-4d99eaec403942bba2853c5784b50554 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 1304-0618 2602-408X |
| language | English |
| last_indexed | 2024-03-09T02:40:15Z |
| publishDate | 2023-06-01 |
| publisher | Necmettin Erbakan University Press |
| record_format | Article |
| series | İstem |
| spelling | doaj.art-4d99eaec403942bba2853c5784b505542023-12-06T06:42:08ZengNecmettin Erbakan University Pressİstem1304-06182602-408X2023-06-014113915810.31591/istem.1283546370Endülüs’te Siyaset-Ekonomi İlişkisi: Ticari Hayatın Gerileme SüreciMehmet Ali Yavuz0NECMETTİN ERBAKAN ÜNİVERSİTESİ, İLAHİYAT FAKÜLTESİEndülüs’ün Müslümanlar tarafından fethi bölge açısından çeşitli değişimlere sahne oldu. Bu değişimler siyasi, ekonomik ve sosyal süreçlere yansımıştır. I. Abdurrahman’dan itibaren merkezileşme çabaları, III. Abdurrahman’ın güçlü bir halifelik sistemi kurması, doğu-batı ekseninde devlete saygınlık kazandırması ekonomiyi güçlendiren etmenlerdir. Onların sulama sistemleri geliştirmeleri, marjinal faydası yüksek ürünler üretmeleri bu noktada oldukça dikkat edilmesi gereken hususlardır. Endülüs Emevilerinin tarih sahnesinden kopuşuyla ortaya çıkan siyasi otonomlar Mülûkü’t-Tavâif dönemi olarak adlandırılır. Ortaya çıkan mahalli yapıların birbirleri ile olan rekabetleri onları Hristiyan devletler ile ittifak yapmaya zorladı. Hristiyan devletlerle ittifak kuran taraf çeşitli haraçları ödemeye mahkûm oldu. Bu ittifaklara karşı kaybeden taraf ise topraklarından Hristiyanlara pay vermek zorunda kaldı. Bu dönem sonrasında Kuzey Afrika kökenli devletlerin Endülüs’ü himayesiyle yeni bir süreç ortaya çıktı. Murâbıtlar bölgeye hâkim oldu. Murâbıtların ünlü hükümdarı Yûsuf b. Taşfin’in başarılı ekonomik politikalar yürüttüğü anlaşılmaktadır. Fakat bu süreç uzun sürmedi. Kuzey Afrika’da yaşanan siyasi gerilimler Murâbıtların odağının Endülüs topraklarından kaymasına sebep oldu. Vergiler yeniden halkın sırtına yüklendi. Muvahhidler dönemi de ekonomik sahada vaatkâr bir seyir izlemedi. Hem Hristiyan reconquista hareketiyle hem de Haçlı Seferlerinin ekonomik yaptırımlarıyla bölge her anlamda zayıfladı. Reconquistanın ilerlemesiyle ele geçirilen şehirlerde tüccar ve çiftçi sınıfı sürgün edildi. Mayorka, Minorka gibi çeşitli kritik noktaların kaybedilmesiyle Akdeniz bölgesinin ticari konsensüsü değişime uğradı. Bu gerilemeler sonucunda ticaret uluslararası alandan bölgesel üretime doğru bir seyir takip etti.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3085532i̇slam tarihiakdenizendülüsticaretsiyaset.islamic historymediterraneanal-andaluscommercepolitics. |
| spellingShingle | Mehmet Ali Yavuz Endülüs’te Siyaset-Ekonomi İlişkisi: Ticari Hayatın Gerileme Süreci İstem i̇slam tarihi akdeniz endülüs ticaret siyaset. islamic history mediterranean al-andalus commerce politics. |
| title | Endülüs’te Siyaset-Ekonomi İlişkisi: Ticari Hayatın Gerileme Süreci |
| title_full | Endülüs’te Siyaset-Ekonomi İlişkisi: Ticari Hayatın Gerileme Süreci |
| title_fullStr | Endülüs’te Siyaset-Ekonomi İlişkisi: Ticari Hayatın Gerileme Süreci |
| title_full_unstemmed | Endülüs’te Siyaset-Ekonomi İlişkisi: Ticari Hayatın Gerileme Süreci |
| title_short | Endülüs’te Siyaset-Ekonomi İlişkisi: Ticari Hayatın Gerileme Süreci |
| title_sort | endulus te siyaset ekonomi iliskisi ticari hayatin gerileme sureci |
| topic | i̇slam tarihi akdeniz endülüs ticaret siyaset. islamic history mediterranean al-andalus commerce politics. |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3085532 |
| work_keys_str_mv | AT mehmetaliyavuz endulustesiyasetekonomiiliskisiticarihayatıngerilemesureci |