ارزیابی اثرات تغییر اقلیم بر کشاورزی دشت همدان–بهار با تأکید بر بهره‌وری آب و امنیت‌ غذایی

هدف مطالعه‌ی حاضر ارزیابی اقتصادی اثرات تغییرات اقلیم بر کشاورزی دشت همدان-بهار است. در این راستا ابتدا متغیرهای بارندگی و دما در افق 2070 تحت سناریوهای B1، A2، RCP2.6 و RCP8.5 پیش‌بینی شد و سپس با برآورد تابع واکنش عملکرد به روش ماکزیمم آنتروپی تعمیم­یافته (GME) و اندازه‌گیری تغییرات عملکرد ناشی از...

Full description

Bibliographic Details
Main Authors: فاطمه معززی, غلامرضا یاوری, سیدحبیب الله موسوی, مهرداد باقری
Format: Article
Language:fas
Published: Ferdowsi University of Mashhad 2020-11-01
Series:مجله اقتصاد و توسعه کشاورزی
Subjects:
Online Access:https://jead.um.ac.ir/article_39303_8cc77a7abff37de58ddb45e7a2d6b887.pdf
_version_ 1818822782996185088
author فاطمه معززی
غلامرضا یاوری
سیدحبیب الله موسوی
مهرداد باقری
author_facet فاطمه معززی
غلامرضا یاوری
سیدحبیب الله موسوی
مهرداد باقری
author_sort فاطمه معززی
collection DOAJ
description هدف مطالعه‌ی حاضر ارزیابی اقتصادی اثرات تغییرات اقلیم بر کشاورزی دشت همدان-بهار است. در این راستا ابتدا متغیرهای بارندگی و دما در افق 2070 تحت سناریوهای B1، A2، RCP2.6 و RCP8.5 پیش‌بینی شد و سپس با برآورد تابع واکنش عملکرد به روش ماکزیمم آنتروپی تعمیم­یافته (GME) و اندازه‌گیری تغییرات عملکرد ناشی از پارامترهای آب و هوایی و لحاظ آن در یک الگوی برنامه‌ریزی ریاضی مثبت (PMP)، اثرات تغییر اقلیم بر الگوی کشت منطقه، الگوی کشت محصولات غذائی اساسی، سود ناخالص کشاورزان، بهره‌وری فیزیکی و اقتصادی آب و امنیت‌ غذایی ارزیابی گردید. نتایج حاکی از افزایش دما، کاهش بارش، کاهش عرضه منابع آب و متعاقب آن کاهش عملکرد اکثر محصولات استراتژیک و افزایش عملکرد برخی محصولات سبزی و صیفی در تمامی سناریوها است. بعلاوه وقوع پیامدهای فوق دارای آثار منفی بر مقدار تولید کل محصولات، مقدار تولید محصولات استراتژیک و سود ناخالص کشاورزان منطقه است و در این راستا در بدبینانه‌ترین سناریو در افق 2070، زیانی به میزان 490 میلیاردریال به کشاورزان تحمیل خواهد کرد. افزایش بهره‌وری فیزیکی و اقتصادی آب در سناریوهای مختلف، نشان از ارزشمندشدن آب به دنبال کاهش کمیت آب در اثر تغییرات اقلیمی است. بنابراین وقوع تغییرات اقلیمی با متأثر‌کردن منابع آب، عملکرد محصولات، سطح زیرکشت، تولید مواد غذایی و در نهایت درآمد کشاورزان علاوه بر تحمیل زیان‌های اقتصادی و زیست‌محیطی، ابعاد مختلف امنیت‌غذایی مانند در دسترس‌بودن موادغذایی، دسترسی، ثبات و استفاده از موادغذایی را تحت تأثیر قرار خواهد داد. بر همین اساس جهت حفظ و بهبود عملکرد و همین‌طور کاهش زیان‌های احتمالی بر درآمد و امنیت‌غذایی منطقه، اتخاذ راهبردهای مناسب و سازگار با تغییرات آب و هوایی از جمله استفاده از سامانه‌های نوین آبیاری، روش‌های کم‌آبیاری و اصلاح الگوی کشت با انتخاب محصولات با ارزش بالاتر بـرای افزایـش بهره‌وری آب، بهبـود مدیریـت منابـع آب و درآمد کشاورزان در سـطوح گیـاه، مزرعـه و منطقه ضروری است.
first_indexed 2024-12-18T23:29:34Z
format Article
id doaj.art-4df0aa24843f46fe99104dbdca2ca8ae
institution Directory Open Access Journal
issn 2008-4722
2423-3951
language fas
last_indexed 2024-12-18T23:29:34Z
publishDate 2020-11-01
publisher Ferdowsi University of Mashhad
record_format Article
series مجله اقتصاد و توسعه کشاورزی
spelling doaj.art-4df0aa24843f46fe99104dbdca2ca8ae2022-12-21T20:47:42ZfasFerdowsi University of Mashhadمجله اقتصاد و توسعه کشاورزی2008-47222423-39512020-11-0134330532310.22067/jead.2020.17793.039303ارزیابی اثرات تغییر اقلیم بر کشاورزی دشت همدان–بهار با تأکید بر بهره‌وری آب و امنیت‌ غذاییفاطمه معززی0غلامرضا یاوری1سیدحبیب الله موسوی2مهرداد باقری3، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران، دانشگاه پیام نور، تهران، ایراندانشگاه تربیت مدرس تهران، دانشگاه پیام نور، تهران، ایرانهدف مطالعه‌ی حاضر ارزیابی اقتصادی اثرات تغییرات اقلیم بر کشاورزی دشت همدان-بهار است. در این راستا ابتدا متغیرهای بارندگی و دما در افق 2070 تحت سناریوهای B1، A2، RCP2.6 و RCP8.5 پیش‌بینی شد و سپس با برآورد تابع واکنش عملکرد به روش ماکزیمم آنتروپی تعمیم­یافته (GME) و اندازه‌گیری تغییرات عملکرد ناشی از پارامترهای آب و هوایی و لحاظ آن در یک الگوی برنامه‌ریزی ریاضی مثبت (PMP)، اثرات تغییر اقلیم بر الگوی کشت منطقه، الگوی کشت محصولات غذائی اساسی، سود ناخالص کشاورزان، بهره‌وری فیزیکی و اقتصادی آب و امنیت‌ غذایی ارزیابی گردید. نتایج حاکی از افزایش دما، کاهش بارش، کاهش عرضه منابع آب و متعاقب آن کاهش عملکرد اکثر محصولات استراتژیک و افزایش عملکرد برخی محصولات سبزی و صیفی در تمامی سناریوها است. بعلاوه وقوع پیامدهای فوق دارای آثار منفی بر مقدار تولید کل محصولات، مقدار تولید محصولات استراتژیک و سود ناخالص کشاورزان منطقه است و در این راستا در بدبینانه‌ترین سناریو در افق 2070، زیانی به میزان 490 میلیاردریال به کشاورزان تحمیل خواهد کرد. افزایش بهره‌وری فیزیکی و اقتصادی آب در سناریوهای مختلف، نشان از ارزشمندشدن آب به دنبال کاهش کمیت آب در اثر تغییرات اقلیمی است. بنابراین وقوع تغییرات اقلیمی با متأثر‌کردن منابع آب، عملکرد محصولات، سطح زیرکشت، تولید مواد غذایی و در نهایت درآمد کشاورزان علاوه بر تحمیل زیان‌های اقتصادی و زیست‌محیطی، ابعاد مختلف امنیت‌غذایی مانند در دسترس‌بودن موادغذایی، دسترسی، ثبات و استفاده از موادغذایی را تحت تأثیر قرار خواهد داد. بر همین اساس جهت حفظ و بهبود عملکرد و همین‌طور کاهش زیان‌های احتمالی بر درآمد و امنیت‌غذایی منطقه، اتخاذ راهبردهای مناسب و سازگار با تغییرات آب و هوایی از جمله استفاده از سامانه‌های نوین آبیاری، روش‌های کم‌آبیاری و اصلاح الگوی کشت با انتخاب محصولات با ارزش بالاتر بـرای افزایـش بهره‌وری آب، بهبـود مدیریـت منابـع آب و درآمد کشاورزان در سـطوح گیـاه، مزرعـه و منطقه ضروری است.https://jead.um.ac.ir/article_39303_8cc77a7abff37de58ddb45e7a2d6b887.pdfالگوی کشتامنیت‌ غذاییبرنامهریزی ریاضی مثبتبهره‌وری آبتغییر اقلیمدشت همدان-بهار
spellingShingle فاطمه معززی
غلامرضا یاوری
سیدحبیب الله موسوی
مهرداد باقری
ارزیابی اثرات تغییر اقلیم بر کشاورزی دشت همدان–بهار با تأکید بر بهره‌وری آب و امنیت‌ غذایی
مجله اقتصاد و توسعه کشاورزی
الگوی کشت
امنیت‌ غذایی
برنامهریزی ریاضی مثبت
بهره‌وری آب
تغییر اقلیم
دشت همدان-بهار
title ارزیابی اثرات تغییر اقلیم بر کشاورزی دشت همدان–بهار با تأکید بر بهره‌وری آب و امنیت‌ غذایی
title_full ارزیابی اثرات تغییر اقلیم بر کشاورزی دشت همدان–بهار با تأکید بر بهره‌وری آب و امنیت‌ غذایی
title_fullStr ارزیابی اثرات تغییر اقلیم بر کشاورزی دشت همدان–بهار با تأکید بر بهره‌وری آب و امنیت‌ غذایی
title_full_unstemmed ارزیابی اثرات تغییر اقلیم بر کشاورزی دشت همدان–بهار با تأکید بر بهره‌وری آب و امنیت‌ غذایی
title_short ارزیابی اثرات تغییر اقلیم بر کشاورزی دشت همدان–بهار با تأکید بر بهره‌وری آب و امنیت‌ غذایی
title_sort ارزیابی اثرات تغییر اقلیم بر کشاورزی دشت همدان بهار با تأکید بر بهره‌وری آب و امنیت‌ غذایی
topic الگوی کشت
امنیت‌ غذایی
برنامهریزی ریاضی مثبت
بهره‌وری آب
تغییر اقلیم
دشت همدان-بهار
url https://jead.um.ac.ir/article_39303_8cc77a7abff37de58ddb45e7a2d6b887.pdf
work_keys_str_mv AT fạṭmhmʿzzy ạrzyạbyạtẖrạttgẖyyrạqlymbrḵsẖạwrzydsẖthmdạnbhạrbạtạḵydbrbhrhwryậbwạmnytgẖdẖạyy
AT gẖlạmrḍạyạwry ạrzyạbyạtẖrạttgẖyyrạqlymbrḵsẖạwrzydsẖthmdạnbhạrbạtạḵydbrbhrhwryậbwạmnytgẖdẖạyy
AT sydḥbybạllhmwswy ạrzyạbyạtẖrạttgẖyyrạqlymbrḵsẖạwrzydsẖthmdạnbhạrbạtạḵydbrbhrhwryậbwạmnytgẖdẖạyy
AT mhrdạdbạqry ạrzyạbyạtẖrạttgẖyyrạqlymbrḵsẖạwrzydsẖthmdạnbhạrbạtạḵydbrbhrhwryậbwạmnytgẖdẖạyy