Alegorie niewidzialnego. Albo, jak (teologicznie) wyalienować ekonomię?
<p>Tekst usiłuje raz jeszcze wprowadzić w życie klasyczne idee Marksowskiej krytyki ekonomii politycznej oraz pokazać, jak można je aktywować dzięki teologii. Szczególna uwaga skupi się na teologicznie uwydatnionym pojęciu alienacji, traktowanym nie tylko jako przedmiot, ale i metoda krytyki....
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Adam Mickiewicz University
2015-04-01
|
| Series: | Praktyka Teoretyczna |
| Subjects: | |
| Online Access: | http://pressto.amu.edu.pl/index.php/prt/article/view/5417 |
| _version_ | 1818655013446090752 |
|---|---|
| author | Mateusz Piotrowski |
| author_facet | Mateusz Piotrowski |
| author_sort | Mateusz Piotrowski |
| collection | DOAJ |
| description | <p>Tekst usiłuje raz jeszcze wprowadzić w życie klasyczne idee Marksowskiej krytyki ekonomii politycznej oraz pokazać, jak można je aktywować dzięki teologii. Szczególna uwaga skupi się na teologicznie uwydatnionym pojęciu alienacji, traktowanym nie tylko jako przedmiot, ale i metoda krytyki. Celem owej metody wyobcowującej jest to, by ujawnić „transcedentalny plan” historycznego <em>a priori</em> kapitalizmu. Dokona się to poprzez produkcję alegorii, to znaczy figuracje nieskończonego ruchu kapitalistycznej totalności. Zaczynając od krytyki odczarowanego euhemeryzmu Hardta i Negriego, którzy chcą zdemitologizować ekonomię polityczną jako nic więcej, jak tylko relacje między ludźmi, zamierzam pokazać ograniczenia ich podejścia, eksponując ustanowienie kapitału jako stworzenie rzeczywistości odwróconej. W tym procesie hipostaza pracy ludzkiej (tj. kapitał) zdobywa przewagę nad istotami ludzkimi nie tylko w wyobraźni, ale także realnie, podważając jasność podziału na byt realny i wyobrażony. Analizując centralne punkty tego procesu, zamierzam wskazać na złożoną zależność kolejnych odczarowań i zaczarowań, które ustanawiają kapitał jako coś ponadludzkiego, jednocześnie naturalizując jego fantazmatyczne stawanie się do postaci samego rdzenia zasady rzeczywistości. Alienacja jako metoda próbuje przełamać jednoczesność zaczarowania/odczarowania, dzieląc rzekomo spójny pozór – fetysz – na oddzielne i potencjalnie skonfliktowane warstwy. Potencjał dla tego konfliktu wywoływany jest przez dwa efekty obcości. Po pierwsze, przez zestawienie skończonego podmiotu ludzkiego z nieskończonym procesem kapitału. Po drugie, poprzez myślenie o nawróceniu, które – stając się szczytem alienacji – uzdolniłoby istotę ludzką do ukonstytuowania się jako podmiot autonomiczny, przeciwstawiony bogom tego świata oraz swojej własnej, ziemskiej jaźni.</p> |
| first_indexed | 2024-12-17T03:02:56Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-4dfd7f8831474d98a10bae564f672986 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2081-8130 |
| language | English |
| last_indexed | 2024-12-17T03:02:56Z |
| publishDate | 2015-04-01 |
| publisher | Adam Mickiewicz University |
| record_format | Article |
| series | Praktyka Teoretyczna |
| spelling | doaj.art-4dfd7f8831474d98a10bae564f6729862022-12-21T22:06:02ZengAdam Mickiewicz UniversityPraktyka Teoretyczna2081-81302015-04-0117315720210.14746/prt.2015.3.95354Alegorie niewidzialnego. Albo, jak (teologicznie) wyalienować ekonomię?Mateusz Piotrowski<p>Tekst usiłuje raz jeszcze wprowadzić w życie klasyczne idee Marksowskiej krytyki ekonomii politycznej oraz pokazać, jak można je aktywować dzięki teologii. Szczególna uwaga skupi się na teologicznie uwydatnionym pojęciu alienacji, traktowanym nie tylko jako przedmiot, ale i metoda krytyki. Celem owej metody wyobcowującej jest to, by ujawnić „transcedentalny plan” historycznego <em>a priori</em> kapitalizmu. Dokona się to poprzez produkcję alegorii, to znaczy figuracje nieskończonego ruchu kapitalistycznej totalności. Zaczynając od krytyki odczarowanego euhemeryzmu Hardta i Negriego, którzy chcą zdemitologizować ekonomię polityczną jako nic więcej, jak tylko relacje między ludźmi, zamierzam pokazać ograniczenia ich podejścia, eksponując ustanowienie kapitału jako stworzenie rzeczywistości odwróconej. W tym procesie hipostaza pracy ludzkiej (tj. kapitał) zdobywa przewagę nad istotami ludzkimi nie tylko w wyobraźni, ale także realnie, podważając jasność podziału na byt realny i wyobrażony. Analizując centralne punkty tego procesu, zamierzam wskazać na złożoną zależność kolejnych odczarowań i zaczarowań, które ustanawiają kapitał jako coś ponadludzkiego, jednocześnie naturalizując jego fantazmatyczne stawanie się do postaci samego rdzenia zasady rzeczywistości. Alienacja jako metoda próbuje przełamać jednoczesność zaczarowania/odczarowania, dzieląc rzekomo spójny pozór – fetysz – na oddzielne i potencjalnie skonfliktowane warstwy. Potencjał dla tego konfliktu wywoływany jest przez dwa efekty obcości. Po pierwsze, przez zestawienie skończonego podmiotu ludzkiego z nieskończonym procesem kapitału. Po drugie, poprzez myślenie o nawróceniu, które – stając się szczytem alienacji – uzdolniłoby istotę ludzką do ukonstytuowania się jako podmiot autonomiczny, przeciwstawiony bogom tego świata oraz swojej własnej, ziemskiej jaźni.</p>http://pressto.amu.edu.pl/index.php/prt/article/view/5417ekonomia politycznateologiafetyszyzmefekty obcościalegoria |
| spellingShingle | Mateusz Piotrowski Alegorie niewidzialnego. Albo, jak (teologicznie) wyalienować ekonomię? Praktyka Teoretyczna ekonomia polityczna teologia fetyszyzm efekty obcości alegoria |
| title | Alegorie niewidzialnego. Albo, jak (teologicznie) wyalienować ekonomię? |
| title_full | Alegorie niewidzialnego. Albo, jak (teologicznie) wyalienować ekonomię? |
| title_fullStr | Alegorie niewidzialnego. Albo, jak (teologicznie) wyalienować ekonomię? |
| title_full_unstemmed | Alegorie niewidzialnego. Albo, jak (teologicznie) wyalienować ekonomię? |
| title_short | Alegorie niewidzialnego. Albo, jak (teologicznie) wyalienować ekonomię? |
| title_sort | alegorie niewidzialnego albo jak teologicznie wyalienowac ekonomie |
| topic | ekonomia polityczna teologia fetyszyzm efekty obcości alegoria |
| url | http://pressto.amu.edu.pl/index.php/prt/article/view/5417 |
| work_keys_str_mv | AT mateuszpiotrowski alegorieniewidzialnegoalbojakteologiczniewyalienowacekonomie |