Jak przygodne i jak a priori są przygodne prawdy a priori?
DOI: http://doi.org/10.26333/sts.xxviii.11 W artykule poddaję analizie słynne twierdzenie Saula Kripkego, że niektóre prawdy a priori są przygodne. Pokazuję, że wbrew tezie Kripkego, przy historycznym rozumieniu przygodności, pojęcia przygodności i aprioryczności stoją ze sobą w głębokim konflikc...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Polskie Towarzystwo Semiotyczne / The Polish Semiotic Society
2020-01-01
|
| Series: | Studia Semiotyczne |
| Subjects: | |
| Online Access: | http://studiasemiotyczne.pts.edu.pl/index.php/Studiasemiotyczne/article/view/91 |
| _version_ | 1818402182055067648 |
|---|---|
| author | Jacek Wawer |
| author_facet | Jacek Wawer |
| author_sort | Jacek Wawer |
| collection | DOAJ |
| description | DOI: http://doi.org/10.26333/sts.xxviii.11
W artykule poddaję analizie słynne twierdzenie Saula Kripkego, że niektóre prawdy a priori są przygodne. Pokazuję, że wbrew tezie Kripkego, przy historycznym rozumieniu przygodności, pojęcia przygodności i aprioryczności stoją ze sobą w głębokim konflikcie. Przy tym rozumieniu przygodności przeszłość, którą można poznać a priori, nie jest przygodna, a o przyszłości, która jest przygodna, trudno zdobyć wiedzę a priori. Doprecyzowawszy tezę Kripkego, proponuję trzy sposoby jej obrony w kontekście historycznego rozumienia możliwości: (a) przez wprowadzenie pojęcia “faktycznej” przyszłości, (b) przez zastąpienie pojęcia aprioryczności pojęciem aprioryczności-wprzyszłości; (c) przez zastąpienie pojęcia aprioryczności pojęciem historycznej aprioryczności, a pojęcia przygodności pojęciem niegdyś-przygodności. W aneksie do artykułu przedstawiam formalną analizę postawionego przeze mnie problemu oraz trzech zaproponowanych przeze mnie rozwiązań w języku temporalno-modalnej logiki predykatów dla modeli indeterministycznego czasu. |
| first_indexed | 2024-12-14T08:04:17Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-4e54321374e945b4bdad4429783015d3 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 0137-6608 2544-073X |
| language | English |
| last_indexed | 2024-12-14T08:04:17Z |
| publishDate | 2020-01-01 |
| publisher | Polskie Towarzystwo Semiotyczne / The Polish Semiotic Society |
| record_format | Article |
| series | Studia Semiotyczne |
| spelling | doaj.art-4e54321374e945b4bdad4429783015d32022-12-21T23:10:15ZengPolskie Towarzystwo Semiotyczne / The Polish Semiotic SocietyStudia Semiotyczne0137-66082544-073X2020-01-01281Jak przygodne i jak a priori są przygodne prawdy a priori?Jacek Wawer0Uniwersytet JagiellońskiDOI: http://doi.org/10.26333/sts.xxviii.11 W artykule poddaję analizie słynne twierdzenie Saula Kripkego, że niektóre prawdy a priori są przygodne. Pokazuję, że wbrew tezie Kripkego, przy historycznym rozumieniu przygodności, pojęcia przygodności i aprioryczności stoją ze sobą w głębokim konflikcie. Przy tym rozumieniu przygodności przeszłość, którą można poznać a priori, nie jest przygodna, a o przyszłości, która jest przygodna, trudno zdobyć wiedzę a priori. Doprecyzowawszy tezę Kripkego, proponuję trzy sposoby jej obrony w kontekście historycznego rozumienia możliwości: (a) przez wprowadzenie pojęcia “faktycznej” przyszłości, (b) przez zastąpienie pojęcia aprioryczności pojęciem aprioryczności-wprzyszłości; (c) przez zastąpienie pojęcia aprioryczności pojęciem historycznej aprioryczności, a pojęcia przygodności pojęciem niegdyś-przygodności. W aneksie do artykułu przedstawiam formalną analizę postawionego przeze mnie problemu oraz trzech zaproponowanych przeze mnie rozwiązań w języku temporalno-modalnej logiki predykatów dla modeli indeterministycznego czasu.http://studiasemiotyczne.pts.edu.pl/index.php/Studiasemiotyczne/article/view/91a prioriprzygodnośćmodalnośćczas |
| spellingShingle | Jacek Wawer Jak przygodne i jak a priori są przygodne prawdy a priori? Studia Semiotyczne a priori przygodność modalność czas |
| title | Jak przygodne i jak a priori są przygodne prawdy a priori? |
| title_full | Jak przygodne i jak a priori są przygodne prawdy a priori? |
| title_fullStr | Jak przygodne i jak a priori są przygodne prawdy a priori? |
| title_full_unstemmed | Jak przygodne i jak a priori są przygodne prawdy a priori? |
| title_short | Jak przygodne i jak a priori są przygodne prawdy a priori? |
| title_sort | jak przygodne i jak a priori sa przygodne prawdy a priori |
| topic | a priori przygodność modalność czas |
| url | http://studiasemiotyczne.pts.edu.pl/index.php/Studiasemiotyczne/article/view/91 |
| work_keys_str_mv | AT jacekwawer jakprzygodneijakapriorisaprzygodneprawdyapriori |