Zjawy, kociaki i Milicja Obywatelska. Literackie i społeczne konteksty Strachów w Biesalu Jerzego Putramenta
Artykuł stanowi próbę kulturowej analizy powieści kryminalnej Jerzego Putramenta Strachy w Biesalu (1958). Utwór osadzony został w literackim i społecznym kontekście epoki, co pozwoliło na scharakteryzowanie jego genezy, formy oraz recepcji. W toku analizy omówione zostały trzy główne aspekty dzieła...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Lodz University Press
2023-06-01
|
| Series: | Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://czasopisma.uni.lodz.pl/polonica/article/view/14225 |
| _version_ | 1797789072010248192 |
|---|---|
| author | Robert Dudziński |
| author_facet | Robert Dudziński |
| author_sort | Robert Dudziński |
| collection | DOAJ |
| description | Artykuł stanowi próbę kulturowej analizy powieści kryminalnej Jerzego Putramenta Strachy w Biesalu (1958). Utwór osadzony został w literackim i społecznym kontekście epoki, co pozwoliło na scharakteryzowanie jego genezy, formy oraz recepcji. W toku analizy omówione zostały trzy główne aspekty dzieła Putramenta. W pierwszej części tekstu autor opisuje, w jaki sposób powieść wpisywała się w charakterystyczny dla okresu postalinowskiej odwilży proces przemiany oficjalnego stosunku do literatury sensacyjnej. Zaakceptowano wówczas powieść kryminalną jako gatunek rozrywkowy i oczekiwano, że sięgną po niego cieszący się uznaniem pisarze – wierzono bowiem, że zapewni to wysoki poziom powstającym w ten sposób utworów. W drugiej części artykułu analizie poddano metafikcjonalny i pastiszowy charakter powieści Putramenta, która dzięki licznym odwołaniom do metaforyki teatralnej ujawnia i tematyzuje mechanizmy rządzące konwencją kryminalną. W części ostatniej zrekonstruowany został społeczny kontekst Strachów w Biesalu – powieść odnosi się bowiem do charakterystycznych dla drugiej połowy lat 50. procesów emancypacji kobiet i wykorzystuje genderowe stereotypy związane z tymi procesami. Powieść Putramenta stanowi zatem także satyrę wykpiwającą środowisko artystyczne oraz młode, zafascynowane modą i kulturą Zachodu kobiety. Autor artykułu dowodzi jednak, że krytycznemu tonowi powieści towarzyszy także mimowolna fascynacja wyemancypowaną kobiecością. |
| first_indexed | 2024-03-13T01:45:34Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-515d832281904aa2b26cf47900ecdfb6 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 1505-9057 2353-1908 |
| language | English |
| last_indexed | 2024-03-13T01:45:34Z |
| publishDate | 2023-06-01 |
| publisher | Lodz University Press |
| record_format | Article |
| series | Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica |
| spelling | doaj.art-515d832281904aa2b26cf47900ecdfb62023-07-03T08:21:51ZengLodz University PressActa Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica1505-90572353-19082023-06-0166117719510.18778/1505-9057.66.0814127Zjawy, kociaki i Milicja Obywatelska. Literackie i społeczne konteksty Strachów w Biesalu Jerzego PutramentaRobert Dudziński0https://orcid.org/0000-0002-8387-4314Uniwersytet WrocławskiArtykuł stanowi próbę kulturowej analizy powieści kryminalnej Jerzego Putramenta Strachy w Biesalu (1958). Utwór osadzony został w literackim i społecznym kontekście epoki, co pozwoliło na scharakteryzowanie jego genezy, formy oraz recepcji. W toku analizy omówione zostały trzy główne aspekty dzieła Putramenta. W pierwszej części tekstu autor opisuje, w jaki sposób powieść wpisywała się w charakterystyczny dla okresu postalinowskiej odwilży proces przemiany oficjalnego stosunku do literatury sensacyjnej. Zaakceptowano wówczas powieść kryminalną jako gatunek rozrywkowy i oczekiwano, że sięgną po niego cieszący się uznaniem pisarze – wierzono bowiem, że zapewni to wysoki poziom powstającym w ten sposób utworów. W drugiej części artykułu analizie poddano metafikcjonalny i pastiszowy charakter powieści Putramenta, która dzięki licznym odwołaniom do metaforyki teatralnej ujawnia i tematyzuje mechanizmy rządzące konwencją kryminalną. W części ostatniej zrekonstruowany został społeczny kontekst Strachów w Biesalu – powieść odnosi się bowiem do charakterystycznych dla drugiej połowy lat 50. procesów emancypacji kobiet i wykorzystuje genderowe stereotypy związane z tymi procesami. Powieść Putramenta stanowi zatem także satyrę wykpiwającą środowisko artystyczne oraz młode, zafascynowane modą i kulturą Zachodu kobiety. Autor artykułu dowodzi jednak, że krytycznemu tonowi powieści towarzyszy także mimowolna fascynacja wyemancypowaną kobiecością.https://czasopisma.uni.lodz.pl/polonica/article/view/14225jerzy putramentodwilżpowieść detektywistycznapowieść milicyjna |
| spellingShingle | Robert Dudziński Zjawy, kociaki i Milicja Obywatelska. Literackie i społeczne konteksty Strachów w Biesalu Jerzego Putramenta Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica jerzy putrament odwilż powieść detektywistyczna powieść milicyjna |
| title | Zjawy, kociaki i Milicja Obywatelska. Literackie i społeczne konteksty Strachów w Biesalu Jerzego Putramenta |
| title_full | Zjawy, kociaki i Milicja Obywatelska. Literackie i społeczne konteksty Strachów w Biesalu Jerzego Putramenta |
| title_fullStr | Zjawy, kociaki i Milicja Obywatelska. Literackie i społeczne konteksty Strachów w Biesalu Jerzego Putramenta |
| title_full_unstemmed | Zjawy, kociaki i Milicja Obywatelska. Literackie i społeczne konteksty Strachów w Biesalu Jerzego Putramenta |
| title_short | Zjawy, kociaki i Milicja Obywatelska. Literackie i społeczne konteksty Strachów w Biesalu Jerzego Putramenta |
| title_sort | zjawy kociaki i milicja obywatelska literackie i spoleczne konteksty strachow w biesalu jerzego putramenta |
| topic | jerzy putrament odwilż powieść detektywistyczna powieść milicyjna |
| url | https://czasopisma.uni.lodz.pl/polonica/article/view/14225 |
| work_keys_str_mv | AT robertdudzinski zjawykociakiimilicjaobywatelskaliterackieispołecznekontekstystrachowwbiesalujerzegoputramenta |