تبیین پدیده فرم‌‌گرایی علمی در نظام دانشگاهی ایران: عوامل و راهکارها

عدم‌مشاهده اثر اجتماعی و اقتصادی پژوهش‌‌های انجام‌شده در رفاه حال جامعه که حاکی از تولید صرف مقاله بدون توجه به اصالت مسئله موردمطالعه است، گواه متقنی بر گرفتاری فضای دانشگاهی کشور است که به ایجاد و تشدید پدیده‌‌ای تحت عنوان «فرم‌‌گرایی علمی» منتج شده است. فرم‌‌گرایی پدیده‌ای است که در رفتارهای اجتم...

Full description

Bibliographic Details
Main Authors: مریم سادات قریشی خوراسگانی, المیرا جنوی, محسن نظرزاده زارع
Format: Article
Language:fas
Published: National Research Institute for Science Policy (NRISP) 2021-06-01
Series:سیاست علم و فناوری
Subjects:
Online Access:https://jstp.nrisp.ac.ir/article_13896_28953be417b9c44ba48247defdc38711.pdf
Description
Summary:عدم‌مشاهده اثر اجتماعی و اقتصادی پژوهش‌‌های انجام‌شده در رفاه حال جامعه که حاکی از تولید صرف مقاله بدون توجه به اصالت مسئله موردمطالعه است، گواه متقنی بر گرفتاری فضای دانشگاهی کشور است که به ایجاد و تشدید پدیده‌‌ای تحت عنوان «فرم‌‌گرایی علمی» منتج شده است. فرم‌‌گرایی پدیده‌ای است که در رفتارهای اجتماعی و سایر عرصه‌‌های زندگی افراد نمود پیداکرده است، لذا نظام دانشگاهی و متعاقب آن عرصه‌‌های علمی تحت تأثیر این مسئله قرارگرفته‌اند و چنانچه این مسئله حل نشود تبعات جبران‌ناپذیری بر بدنه نظام دانشگاهی ایران و به‌تبع آن جامعه وارد خواهد کرد؛ بنابراین هدف اصلی پژوهش حاضر شناسایی عوامل مرتبط با پدیده فرم‌‌گرایی علمی در نظام دانشگاهی ایران و راه‌‌کارهای برون‌رفت از آن بود. بر این اساس پژوهشگران از رویکرد کیفی از نوع پدیدارشناسی برای بررسی این پدیده استفاده کردند. به همین منظور تعداد 13 نفر از صاحب‌نظران و سیاست‌‌گذاران دانشگاهی به‌‌عنوان خبرگان با استفاده از روش نمونه‌‌گیری ملاکی و با توجه به اشباع مضمونی استقرایی مورد مصاحبه قرار گرفتند. برای تجزیه‌وتحلیل مصاحبه‌‌ها نیز از روش تحلیل مضمون و برای بررسی اعتبار یافته‌‌های پژوهش از سه روش بازبینی توسط مشارکت‌کنندگان در مصاحبه‌‌ها، بازبینی توسط همکاران و به‌هم‌‌تنیدگی استفاده شد. یافته‌‌های حاصل از تحلیل داده‌‌های پژوهش نشان داد که عوامل مرتبط با ظهور پدیده فرم گرایی علمی در ایران را می‌‌توان شامل: عوامل اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و نهادی و راهکارهای برون‌‌رفت از این پدیده را می‌توان در سه راهکار اقتصادی، فرهنگی و نهادی برشمرد.
ISSN:2008-0840
2783-4476