Uygur Türklerinin Destan ve Halk Hikâyelerinde Hızır Tipi
Uygur Türklerinin yerleşik hayata geçen ilk Türk topluluğu olması ve İslam dinini kabul etmeleri sözlü anlatıların muhtevasına etki etmiş, bu anlatılarda yeni hayat şartları ve yeni dinin algısına bağlı olarak birtakım şekli ve muhtevi farklılıklar ortaya çıkartmıştır. Bu noktada Uygur halk destanla...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi
2014-12-01
|
| Series: | Uluslararası Uygur Araştırmaları Dergisi |
| Subjects: | |
| Online Access: | http://uygurarastirmalari.com/arsiv/2014-4/2014_5.pdf |
| _version_ | 1797913750613786624 |
|---|---|
| author | Ebru KILIÇ |
| author_facet | Ebru KILIÇ |
| author_sort | Ebru KILIÇ |
| collection | DOAJ |
| description | Uygur Türklerinin yerleşik hayata geçen ilk Türk topluluğu olması ve İslam dinini kabul etmeleri sözlü anlatıların muhtevasına etki etmiş, bu anlatılarda yeni hayat şartları ve yeni dinin algısına bağlı olarak birtakım şekli ve muhtevi farklılıklar ortaya çıkartmıştır. Bu noktada Uygur halk destanlarındaki olağanüstü özellik gösteren şahıslar da bu duruma bağlı olarak yerleşik hayatın ve İslamiyet’in etkisi ile yeniden şekillenmişlerdir. Türk boylarında İslam öncesi mitolojik kaynaklı olağanüstü varlıklar yaygın iken İslamiyet’in kabulünden sonra dinî içerikli tipler ve imgeler ortaya çıkmıştır. Bu durum Uygur Türklerinin destan ve halk hikâyelerinde, Hızır tipinin eski inanç ve kabullerle yeni bir renge boyanması yoluyla şifahî eserlerde varlığını sürdürmesi şeklinde tezahür etmiştir. Yaratılan eserlerdeki “Hızır” tipine bakıldığında “zor durumlarda ve felaketlerde yardım etme”, “iyileri mükâfatlandırıp kötüleri cezalandırma”, “bereket ve bolluğa kavuşturma”, “savaşlarda yardım etme”, “yol gösterme” ve “dua etme” gibi işlevleri ile dinî kaynaktan beslenen sihrî/ulvî şahıs olarak tasavvur edilmektedir. |
| first_indexed | 2024-04-10T12:16:40Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-5436069356214f8b9b3208e1c14f15c6 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2458-827X 2458-827X |
| language | English |
| last_indexed | 2024-04-10T12:16:40Z |
| publishDate | 2014-12-01 |
| publisher | Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi |
| record_format | Article |
| series | Uluslararası Uygur Araştırmaları Dergisi |
| spelling | doaj.art-5436069356214f8b9b3208e1c14f15c62023-02-15T16:15:41ZengNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiUluslararası Uygur Araştırmaları Dergisi2458-827X2458-827X2014-12-0144555Uygur Türklerinin Destan ve Halk Hikâyelerinde Hızır TipiEbru KILIÇUygur Türklerinin yerleşik hayata geçen ilk Türk topluluğu olması ve İslam dinini kabul etmeleri sözlü anlatıların muhtevasına etki etmiş, bu anlatılarda yeni hayat şartları ve yeni dinin algısına bağlı olarak birtakım şekli ve muhtevi farklılıklar ortaya çıkartmıştır. Bu noktada Uygur halk destanlarındaki olağanüstü özellik gösteren şahıslar da bu duruma bağlı olarak yerleşik hayatın ve İslamiyet’in etkisi ile yeniden şekillenmişlerdir. Türk boylarında İslam öncesi mitolojik kaynaklı olağanüstü varlıklar yaygın iken İslamiyet’in kabulünden sonra dinî içerikli tipler ve imgeler ortaya çıkmıştır. Bu durum Uygur Türklerinin destan ve halk hikâyelerinde, Hızır tipinin eski inanç ve kabullerle yeni bir renge boyanması yoluyla şifahî eserlerde varlığını sürdürmesi şeklinde tezahür etmiştir. Yaratılan eserlerdeki “Hızır” tipine bakıldığında “zor durumlarda ve felaketlerde yardım etme”, “iyileri mükâfatlandırıp kötüleri cezalandırma”, “bereket ve bolluğa kavuşturma”, “savaşlarda yardım etme”, “yol gösterme” ve “dua etme” gibi işlevleri ile dinî kaynaktan beslenen sihrî/ulvî şahıs olarak tasavvur edilmektedir.http://uygurarastirmalari.com/arsiv/2014-4/2014_5.pdfHızırUygur Türklerinin Destan ve Halk hikâyeleriTürk İnanç Sistemi. |
| spellingShingle | Ebru KILIÇ Uygur Türklerinin Destan ve Halk Hikâyelerinde Hızır Tipi Uluslararası Uygur Araştırmaları Dergisi Hızır Uygur Türklerinin Destan ve Halk hikâyeleri Türk İnanç Sistemi. |
| title | Uygur Türklerinin Destan ve Halk Hikâyelerinde Hızır Tipi |
| title_full | Uygur Türklerinin Destan ve Halk Hikâyelerinde Hızır Tipi |
| title_fullStr | Uygur Türklerinin Destan ve Halk Hikâyelerinde Hızır Tipi |
| title_full_unstemmed | Uygur Türklerinin Destan ve Halk Hikâyelerinde Hızır Tipi |
| title_short | Uygur Türklerinin Destan ve Halk Hikâyelerinde Hızır Tipi |
| title_sort | uygur turklerinin destan ve halk hikayelerinde hizir tipi |
| topic | Hızır Uygur Türklerinin Destan ve Halk hikâyeleri Türk İnanç Sistemi. |
| url | http://uygurarastirmalari.com/arsiv/2014-4/2014_5.pdf |
| work_keys_str_mv | AT ebrukilic uygurturklerinindestanvehalkhikayelerindehızırtipi |