سنجش آسیب‌پذیری بخش کشاورزی در برابر بحران دریاچه ارومیه و چالش‌های تاب‌آوری جامعه روستایی

در این مقاله با توجه به نقش و اثرات فاجعه دریاچه ارومیه بر تغییرات ساختار و کارکرد بخش کشاورزی و تاب‌آوری نواحی روستایی در منطقه کرانه شرقی دریاچه مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. روش پژوهش کمّی و ماهیت آن بهره‌گیری از روش تحلیلی-تجربی است. بدین منظور با استفاده از رویکردهای نوین در سنجش آسیب‌پذیر...

Full description

Bibliographic Details
Main Authors: احسان پاشانژاد سیلاب, مجتبی رفیعیان, سیاوش شایان
Format: Article
Language:English
Published: Ferdowsi University of Mashhad 2017-01-01
Series:جغرافیا و مخاطرات محیطی
Subjects:
Online Access:https://geoeh.um.ac.ir/article_30421_20d337899b643c0a7fcf462430825af9.pdf
_version_ 1827798495204999168
author احسان پاشانژاد سیلاب
مجتبی رفیعیان
سیاوش شایان
author_facet احسان پاشانژاد سیلاب
مجتبی رفیعیان
سیاوش شایان
author_sort احسان پاشانژاد سیلاب
collection DOAJ
description در این مقاله با توجه به نقش و اثرات فاجعه دریاچه ارومیه بر تغییرات ساختار و کارکرد بخش کشاورزی و تاب‌آوری نواحی روستایی در منطقه کرانه شرقی دریاچه مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. روش پژوهش کمّی و ماهیت آن بهره‌گیری از روش تحلیلی-تجربی است. بدین منظور با استفاده از رویکردهای نوین در سنجش آسیب‌پذیری و توسعه آن متناسب با شرایط بومی مسئله مورد بررسی شاخص‌های سنجش آسیب‌پذیری با تلفیق سری‌های زمانی و تکنیک‌های تحلیل فضایی در سنجش از دور در سه بخش: در معرض خطر، حساسیت و ظرفیت سازگاری انتخاب گردید. نتایج پژوهش در مرحله اول منجر به شناسایی مهم‌ترین نیروی تأثیرگذار (نقش بحران دریاچه ارومیه) در ساختار و کارکرد بخش کشاورزی را گردید. علاوه براین تحلیل تغییرات کاربری اراضی و روند تغییرات تولیدات کشاورزی تأیید‌ ‌کننده تأثیرپذیری ساختار و کارکرد بخش کشاورزی ناشی از تغییرات دریاچه ارومیه است. درنهایت، نتایج حاصل از کاربست شاخص‌های سنجش از دور، ظرفیت سازگاری و قابلیت محیطی بخش کشاورزی را مشخص ساخت. نتایج این بخش بیان کننده ظرفیت پایین تاب‌آوری بخش کشاورزی در پهنه‌های عمده تولیدات کشاورزی و تهدید امنیت شغلی و زندگی ساکنان نواحی روستایی در منطقه کرانه شرقی است. ازاین‌رو، کاربرد نتایج پژوهش حاضر، ضرورت‌های تاب‌آوری و عمل‌گرا را در نظام برنامه‌ریزی محلی به‌ویژه برای بخش کشاورزی و جامعه روستایی فراهم خواهد آورد.
first_indexed 2024-03-11T19:37:31Z
format Article
id doaj.art-54d7928044a64fdf86bffbce458799b1
institution Directory Open Access Journal
issn 2322-1682
2383-3076
language English
last_indexed 2024-03-11T19:37:31Z
publishDate 2017-01-01
publisher Ferdowsi University of Mashhad
record_format Article
series جغرافیا و مخاطرات محیطی
spelling doaj.art-54d7928044a64fdf86bffbce458799b12023-10-06T13:06:52ZengFerdowsi University of Mashhadجغرافیا و مخاطرات محیطی2322-16822383-30762017-01-0154395610.22067/geo.v5i4.5659930421سنجش آسیب‌پذیری بخش کشاورزی در برابر بحران دریاچه ارومیه و چالش‌های تاب‌آوری جامعه روستاییاحسان پاشانژاد سیلاب0مجتبی رفیعیان1سیاوش شایان2دانشگاه تربیت مدرس تهراندانشگاه تربیت مدرستربیت مدرس تهراندر این مقاله با توجه به نقش و اثرات فاجعه دریاچه ارومیه بر تغییرات ساختار و کارکرد بخش کشاورزی و تاب‌آوری نواحی روستایی در منطقه کرانه شرقی دریاچه مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. روش پژوهش کمّی و ماهیت آن بهره‌گیری از روش تحلیلی-تجربی است. بدین منظور با استفاده از رویکردهای نوین در سنجش آسیب‌پذیری و توسعه آن متناسب با شرایط بومی مسئله مورد بررسی شاخص‌های سنجش آسیب‌پذیری با تلفیق سری‌های زمانی و تکنیک‌های تحلیل فضایی در سنجش از دور در سه بخش: در معرض خطر، حساسیت و ظرفیت سازگاری انتخاب گردید. نتایج پژوهش در مرحله اول منجر به شناسایی مهم‌ترین نیروی تأثیرگذار (نقش بحران دریاچه ارومیه) در ساختار و کارکرد بخش کشاورزی را گردید. علاوه براین تحلیل تغییرات کاربری اراضی و روند تغییرات تولیدات کشاورزی تأیید‌ ‌کننده تأثیرپذیری ساختار و کارکرد بخش کشاورزی ناشی از تغییرات دریاچه ارومیه است. درنهایت، نتایج حاصل از کاربست شاخص‌های سنجش از دور، ظرفیت سازگاری و قابلیت محیطی بخش کشاورزی را مشخص ساخت. نتایج این بخش بیان کننده ظرفیت پایین تاب‌آوری بخش کشاورزی در پهنه‌های عمده تولیدات کشاورزی و تهدید امنیت شغلی و زندگی ساکنان نواحی روستایی در منطقه کرانه شرقی است. ازاین‌رو، کاربرد نتایج پژوهش حاضر، ضرورت‌های تاب‌آوری و عمل‌گرا را در نظام برنامه‌ریزی محلی به‌ویژه برای بخش کشاورزی و جامعه روستایی فراهم خواهد آورد.https://geoeh.um.ac.ir/article_30421_20d337899b643c0a7fcf462430825af9.pdfآسیب‌پذیریبحران دریاچه ارومیهبخش کشاورزیتاب‌آوریجامعه روستایی
spellingShingle احسان پاشانژاد سیلاب
مجتبی رفیعیان
سیاوش شایان
سنجش آسیب‌پذیری بخش کشاورزی در برابر بحران دریاچه ارومیه و چالش‌های تاب‌آوری جامعه روستایی
جغرافیا و مخاطرات محیطی
آسیب‌پذیری
بحران دریاچه ارومیه
بخش کشاورزی
تاب‌آوری
جامعه روستایی
title سنجش آسیب‌پذیری بخش کشاورزی در برابر بحران دریاچه ارومیه و چالش‌های تاب‌آوری جامعه روستایی
title_full سنجش آسیب‌پذیری بخش کشاورزی در برابر بحران دریاچه ارومیه و چالش‌های تاب‌آوری جامعه روستایی
title_fullStr سنجش آسیب‌پذیری بخش کشاورزی در برابر بحران دریاچه ارومیه و چالش‌های تاب‌آوری جامعه روستایی
title_full_unstemmed سنجش آسیب‌پذیری بخش کشاورزی در برابر بحران دریاچه ارومیه و چالش‌های تاب‌آوری جامعه روستایی
title_short سنجش آسیب‌پذیری بخش کشاورزی در برابر بحران دریاچه ارومیه و چالش‌های تاب‌آوری جامعه روستایی
title_sort سنجش آسیب‌پذیری بخش کشاورزی در برابر بحران دریاچه ارومیه و چالش‌های تاب‌آوری جامعه روستایی
topic آسیب‌پذیری
بحران دریاچه ارومیه
بخش کشاورزی
تاب‌آوری
جامعه روستایی
url https://geoeh.um.ac.ir/article_30421_20d337899b643c0a7fcf462430825af9.pdf
work_keys_str_mv AT ạḥsạnpạsẖạnzẖạdsylạb snjsẖậsybpdẖyrybkẖsẖḵsẖạwrzydrbrạbrbḥrạndryạcẖhạrwmyhwcẖạlsẖhạytạbậwryjạmʿhrwstạyy
AT mjtbyrfyʿyạn snjsẖậsybpdẖyrybkẖsẖḵsẖạwrzydrbrạbrbḥrạndryạcẖhạrwmyhwcẖạlsẖhạytạbậwryjạmʿhrwstạyy
AT syạwsẖsẖạyạn snjsẖậsybpdẖyrybkẖsẖḵsẖạwrzydrbrạbrbḥrạndryạcẖhạrwmyhwcẖạlsẖhạytạbậwryjạmʿhrwstạyy