Köy Yaşamında Engelli Birey Olma Deneyimi: Nitel Bir Araştırma Örneği
Bireyin biyolojik ve fiziksel eksiklikleri ya da farklılıkları olarak tanımlanan “engellilik” kavramı, günümüzde engelli bireyin kendisi ve diğerleriyle kurduğu ilişkileri dikkate alarak sosyal ve kültürel bağlamda yeniden tanımlanmaktadır. “Engel durumu”, bireyin bedenine işaret eden ve bedensel ak...
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | deu |
| Published: |
Hacettepe University
2020-06-01
|
| Series: | Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/pub/huefd/issue/54769/623627 |
| _version_ | 1797918823243841536 |
|---|---|
| author | Esra Burcu Sağlam Gamze Su |
| author_facet | Esra Burcu Sağlam Gamze Su |
| author_sort | Esra Burcu Sağlam |
| collection | DOAJ |
| description | Bireyin biyolojik ve fiziksel eksiklikleri ya da farklılıkları olarak tanımlanan “engellilik” kavramı, günümüzde engelli bireyin kendisi ve diğerleriyle kurduğu ilişkileri dikkate alarak sosyal ve kültürel bağlamda yeniden tanımlanmaktadır. “Engel durumu”, bireyin bedenine işaret eden ve bedensel aktivitelerinin kısıtlılık hali ile ilgili olmakla birlikte “engelli olma durumu” bireyin günlük hayatında, iş ve arkadaş çevresinde, aile bireyleriyle olan iletişiminde kısacası sosyal yaşamında karşılaştığı olumsuz tutum ve eylemlerle inşa edilen bir durumdur. Bireyin engellilik durumu sahip olduğu sosyal ve kültürel ortama göre diğer bir ifadeyle yaşadığı sosyal ve kültürel çevreye göre göreli bir hal alabilir. Buna göre bireyin kırsalda yaşaması ile kentte ve hatta kentin hangi mahallesinde yaşadığı onun sosyal engellenmelerle karşılaşmasında belirleyici olabilir. Bu bağlamda engellilik farklı sosyal faktörlerle birlikte düşünülmelidir. Çalışmada, yaşanılan mekânın kırsal odağına dikkat çekilmek istenmiş ve köyde yaşam süren engelli bireylerin deneyimleri anlaşılmaya çalışılmıştır. Bu bireylerin kendi bakış açılarında engelliliği nasıl tanımladıklarının ve “köyün” onların yaşamında sosyal engellenmeler açısından nasıl bir rol oynadığının sergilenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç çerçevesinde derinlemesine görüşmeler ve katılımlı gözlemle bir saha çalışması gerçekleştirilmiştir. Çalışmada, engelli bireylerin ihtiyaçlarının yaşadıkları mekânların özelliklerine göre şekillendiği görülmüştür. Bu durum köyde yaşayan engelli bireyleri sosyal hak ve hizmetlere erişimde dezavantajlı bir konuma getirmektedir. Diğer bir sonuç ise köyde yaşayan engelli bireyler ‘acıma’, ‘dışlanma’, ‘alay edilme’ gibi olumsuz kültürel tanımlamalara maruz kalmaktadırlar. |
| first_indexed | 2024-04-10T13:35:35Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-559c5c4b4fd64224945559ff46be167f |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 1301-5737 |
| language | deu |
| last_indexed | 2024-04-10T13:35:35Z |
| publishDate | 2020-06-01 |
| publisher | Hacettepe University |
| record_format | Article |
| series | Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi |
| spelling | doaj.art-559c5c4b4fd64224945559ff46be167f2023-02-15T16:11:23ZdeuHacettepe UniversityHacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi1301-57372020-06-013719611510.32600/huefd.62362787Köy Yaşamında Engelli Birey Olma Deneyimi: Nitel Bir Araştırma ÖrneğiEsra Burcu Sağlam0Gamze Su1HACETTEPE ÜNİVERSİTESİÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİBireyin biyolojik ve fiziksel eksiklikleri ya da farklılıkları olarak tanımlanan “engellilik” kavramı, günümüzde engelli bireyin kendisi ve diğerleriyle kurduğu ilişkileri dikkate alarak sosyal ve kültürel bağlamda yeniden tanımlanmaktadır. “Engel durumu”, bireyin bedenine işaret eden ve bedensel aktivitelerinin kısıtlılık hali ile ilgili olmakla birlikte “engelli olma durumu” bireyin günlük hayatında, iş ve arkadaş çevresinde, aile bireyleriyle olan iletişiminde kısacası sosyal yaşamında karşılaştığı olumsuz tutum ve eylemlerle inşa edilen bir durumdur. Bireyin engellilik durumu sahip olduğu sosyal ve kültürel ortama göre diğer bir ifadeyle yaşadığı sosyal ve kültürel çevreye göre göreli bir hal alabilir. Buna göre bireyin kırsalda yaşaması ile kentte ve hatta kentin hangi mahallesinde yaşadığı onun sosyal engellenmelerle karşılaşmasında belirleyici olabilir. Bu bağlamda engellilik farklı sosyal faktörlerle birlikte düşünülmelidir. Çalışmada, yaşanılan mekânın kırsal odağına dikkat çekilmek istenmiş ve köyde yaşam süren engelli bireylerin deneyimleri anlaşılmaya çalışılmıştır. Bu bireylerin kendi bakış açılarında engelliliği nasıl tanımladıklarının ve “köyün” onların yaşamında sosyal engellenmeler açısından nasıl bir rol oynadığının sergilenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç çerçevesinde derinlemesine görüşmeler ve katılımlı gözlemle bir saha çalışması gerçekleştirilmiştir. Çalışmada, engelli bireylerin ihtiyaçlarının yaşadıkları mekânların özelliklerine göre şekillendiği görülmüştür. Bu durum köyde yaşayan engelli bireyleri sosyal hak ve hizmetlere erişimde dezavantajlı bir konuma getirmektedir. Diğer bir sonuç ise köyde yaşayan engelli bireyler ‘acıma’, ‘dışlanma’, ‘alay edilme’ gibi olumsuz kültürel tanımlamalara maruz kalmaktadırlar.https://dergipark.org.tr/tr/pub/huefd/issue/54769/623627sosyal engellenmesaha çalışmasıköyengelliliksosyo-makânvillagedisabilityfieldworksocial preventionsocio-location |
| spellingShingle | Esra Burcu Sağlam Gamze Su Köy Yaşamında Engelli Birey Olma Deneyimi: Nitel Bir Araştırma Örneği Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi sosyal engellenme saha çalışması köy engellilik sosyo-makân village disability fieldwork social prevention socio-location |
| title | Köy Yaşamında Engelli Birey Olma Deneyimi: Nitel Bir Araştırma Örneği |
| title_full | Köy Yaşamında Engelli Birey Olma Deneyimi: Nitel Bir Araştırma Örneği |
| title_fullStr | Köy Yaşamında Engelli Birey Olma Deneyimi: Nitel Bir Araştırma Örneği |
| title_full_unstemmed | Köy Yaşamında Engelli Birey Olma Deneyimi: Nitel Bir Araştırma Örneği |
| title_short | Köy Yaşamında Engelli Birey Olma Deneyimi: Nitel Bir Araştırma Örneği |
| title_sort | koy yasaminda engelli birey olma deneyimi nitel bir arastirma ornegi |
| topic | sosyal engellenme saha çalışması köy engellilik sosyo-makân village disability fieldwork social prevention socio-location |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/pub/huefd/issue/54769/623627 |
| work_keys_str_mv | AT esraburcusaglam koyyasamındaengellibireyolmadeneyiminitelbirarastırmaornegi AT gamzesu koyyasamındaengellibireyolmadeneyiminitelbirarastırmaornegi |