تجلی «دین الاهی» اکبرشاه بابری در مصورسازی متون تاریخی؛ مطالعه موردی: تطبیق جامع التواریخ نسخه کاخ گلستان و نسخه کتابخانه رامپور هند
مقاله حاضر درصدد است تا به مطالعه تطبیقی دو نسخه متفاوت از جامع‌التواریخ بپردازد. جامع‌التواریخ نسخه کتابخانه رامپور، در طول سه قرن مصورسازی شده است. نقاشی‌های این نسخه، در دربارهای تیموری و صفوی نقاشی شده و پس از انتقال به هند در دربار اکبرشاه بابری الحاق و تصویرسازی مجدد بر روی آن انجام شده و در س...
| Main Authors: | , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Iranian Scientific Association of Visual Arts
2021-12-01
|
| Series: | مبانی نظری هنرهای تجسمی |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jtpva.alzahra.ac.ir/article_5991_48c3b8048ecee45a6dd0a85cd9dd195f.pdf |
| _version_ | 1818469688031576064 |
|---|---|
| author | لیلا حقیقت جو یعقوب آژند فاطمه شاهرودی |
| author_facet | لیلا حقیقت جو یعقوب آژند فاطمه شاهرودی |
| author_sort | لیلا حقیقت جو |
| collection | DOAJ |
| description | مقاله حاضر درصدد است تا به مطالعه تطبیقی دو نسخه متفاوت از جامع‌التواریخ بپردازد. جامع‌التواریخ نسخه کتابخانه رامپور، در طول سه قرن مصورسازی شده است. نقاشی‌های این نسخه، در دربارهای تیموری و صفوی نقاشی شده و پس از انتقال به هند در دربار اکبرشاه بابری الحاق و تصویرسازی مجدد بر روی آن انجام شده و در سال 1003 قمری نیمه کاره، پایان یافته است. بنابراین، نسخه حاوی نگاره‌هایی از مکتب هرات، تبریز و مکتب هندو ایرانی است. کتابت و مصورسازی جامع‌التواریخ نسخه کاخ گلستان نیز در دوره اکبرشاه، یعنی در سال 1004 قمری انجام شده است. این مقاله، معتقد است که نقاشان دربار بابری تحت تاثیر گفتمان تعاملی حاکم در نهاد قدرت و به تبع آن، نهاد کتابخانه و نقاش‌خانه سلطنتی، تحت نفوذ دین بر ساخته اکبرشاه «دین الاهی»، به عنوان چارچوب بزرگ‌تر فرهنگی قرار داشته است. این امر منجر به دعوت هنرمندان از نقاط مختلف هند و خارج از هند، مانند ایران، با دیدگا‌ه‌های متفاوت شدند که بازنمود آن در آثار هنری مورد بررسی دیده می‌شود؛ یعنی هنرمندان با استفاده از گفتمان تعاملی ایجاد شده در بستر «دین الاهی» -که اکبرشاه مسبب آن بود- به خلق آزادانه آثار هنری پرداختند. از نظر فرکلاف گفتمان‌ها، سرنوشت متن‌های هنری را رقم می‌زنند. مقاله حاضر با استفاده از تحلیل گفتمان فرکلاف تلاش دارد، تا پاسخی برای چرایی تولید مجدد یک نسخه خطی (جامع‌التواریخ نسخه کاخ گلستان) علی‌رغم وجود نسخه‌ای دیگر در دربار (نسخه رامپور) که یک‌سال قبل از آغاز تولید نسخه مورد بحث پایان یافته، بیابد. دریافت حاصل از بررسی‌ها نشان داد، اکبرشاه با انجام الحاقات در نقاشی‌های روایت تاریخی و هم‌چنین، دوباره‌سازی یک نسخه، توانست پیوند خود را با تاریخ نشان دهد. خود را به بطن تاریخ برده و با مصورسازی آن، هم به‌نوعی شجره‌نامه پراهمیتی برای وی بوده است و هم با این کار خویش‌کاری خود را نسبت به اجداد مغول خود انجام داده است. |
| first_indexed | 2024-04-13T21:27:43Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-559e6644a40c4ffcb92a8f3f3d1a8079 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2538-5666 2676-6701 |
| language | English |
| last_indexed | 2024-04-13T21:27:43Z |
| publishDate | 2021-12-01 |
| publisher | Iranian Scientific Association of Visual Arts |
| record_format | Article |
| series | مبانی نظری هنرهای تجسمی |
| spelling | doaj.art-559e6644a40c4ffcb92a8f3f3d1a80792022-12-22T02:29:16ZengIranian Scientific Association of Visual Artsمبانی نظری هنرهای تجسمی2538-56662676-67012021-12-0162162910.22051/jtpva.2021.36630.13185991تجلی «دین الاهی» اکبرشاه بابری در مصورسازی متون تاریخی؛ مطالعه موردی: تطبیق جامع التواریخ نسخه کاخ گلستان و نسخه کتابخانه رامپور هندلیلا حقیقت جو0یعقوب آژند1فاطمه شاهرودی2گروه مطالعات تحلیلی و تطبیقی هنر اسلامی، دانشکده هنر، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایرانگروه هنرهای تجسمی، دانشکده هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران.گروه پژوهش هنر، دانشکده هنر، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران ، ایران.مقاله حاضر درصدد است تا به مطالعه تطبیقی دو نسخه متفاوت از جامع‌التواریخ بپردازد. جامع‌التواریخ نسخه کتابخانه رامپور، در طول سه قرن مصورسازی شده است. نقاشی‌های این نسخه، در دربارهای تیموری و صفوی نقاشی شده و پس از انتقال به هند در دربار اکبرشاه بابری الحاق و تصویرسازی مجدد بر روی آن انجام شده و در سال 1003 قمری نیمه کاره، پایان یافته است. بنابراین، نسخه حاوی نگاره‌هایی از مکتب هرات، تبریز و مکتب هندو ایرانی است. کتابت و مصورسازی جامع‌التواریخ نسخه کاخ گلستان نیز در دوره اکبرشاه، یعنی در سال 1004 قمری انجام شده است. این مقاله، معتقد است که نقاشان دربار بابری تحت تاثیر گفتمان تعاملی حاکم در نهاد قدرت و به تبع آن، نهاد کتابخانه و نقاش‌خانه سلطنتی، تحت نفوذ دین بر ساخته اکبرشاه «دین الاهی»، به عنوان چارچوب بزرگ‌تر فرهنگی قرار داشته است. این امر منجر به دعوت هنرمندان از نقاط مختلف هند و خارج از هند، مانند ایران، با دیدگا‌ه‌های متفاوت شدند که بازنمود آن در آثار هنری مورد بررسی دیده می‌شود؛ یعنی هنرمندان با استفاده از گفتمان تعاملی ایجاد شده در بستر «دین الاهی» -که اکبرشاه مسبب آن بود- به خلق آزادانه آثار هنری پرداختند. از نظر فرکلاف گفتمان‌ها، سرنوشت متن‌های هنری را رقم می‌زنند. مقاله حاضر با استفاده از تحلیل گفتمان فرکلاف تلاش دارد، تا پاسخی برای چرایی تولید مجدد یک نسخه خطی (جامع‌التواریخ نسخه کاخ گلستان) علی‌رغم وجود نسخه‌ای دیگر در دربار (نسخه رامپور) که یک‌سال قبل از آغاز تولید نسخه مورد بحث پایان یافته، بیابد. دریافت حاصل از بررسی‌ها نشان داد، اکبرشاه با انجام الحاقات در نقاشی‌های روایت تاریخی و هم‌چنین، دوباره‌سازی یک نسخه، توانست پیوند خود را با تاریخ نشان دهد. خود را به بطن تاریخ برده و با مصورسازی آن، هم به‌نوعی شجره‌نامه پراهمیتی برای وی بوده است و هم با این کار خویش‌کاری خود را نسبت به اجداد مغول خود انجام داده است.https://jtpva.alzahra.ac.ir/article_5991_48c3b8048ecee45a6dd0a85cd9dd195f.pdfجامع‌التواریخکاخ گلستانکتابخانه رامپوردوره بابریتحلیل گفتمان انتقادیفرکلاف |
| spellingShingle | لیلا حقیقت جو یعقوب آژند فاطمه شاهرودی تجلی «دین الاهی» اکبرشاه بابری در مصورسازی متون تاریخی؛ مطالعه موردی: تطبیق جامع التواریخ نسخه کاخ گلستان و نسخه کتابخانه رامپور هند مبانی نظری هنرهای تجسمی جامع‌التواریخ کاخ گلستان کتابخانه رامپور دوره بابری تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف |
| title | تجلی «دین الاهی» اکبرشاه بابری در مصورسازی متون تاریخی؛ مطالعه موردی: تطبیق جامع التواریخ نسخه کاخ گلستان و نسخه کتابخانه رامپور هند |
| title_full | تجلی «دین الاهی» اکبرشاه بابری در مصورسازی متون تاریخی؛ مطالعه موردی: تطبیق جامع التواریخ نسخه کاخ گلستان و نسخه کتابخانه رامپور هند |
| title_fullStr | تجلی «دین الاهی» اکبرشاه بابری در مصورسازی متون تاریخی؛ مطالعه موردی: تطبیق جامع التواریخ نسخه کاخ گلستان و نسخه کتابخانه رامپور هند |
| title_full_unstemmed | تجلی «دین الاهی» اکبرشاه بابری در مصورسازی متون تاریخی؛ مطالعه موردی: تطبیق جامع التواریخ نسخه کاخ گلستان و نسخه کتابخانه رامپور هند |
| title_short | تجلی «دین الاهی» اکبرشاه بابری در مصورسازی متون تاریخی؛ مطالعه موردی: تطبیق جامع التواریخ نسخه کاخ گلستان و نسخه کتابخانه رامپور هند |
| title_sort | تجلی دین الاهی اکبرشاه بابری در مصورسازی متون تاریخی؛ مطالعه موردی تطبیق جامع التواریخ نسخه کاخ گلستان و نسخه کتابخانه رامپور هند |
| topic | جامع‌التواریخ کاخ گلستان کتابخانه رامپور دوره بابری تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف |
| url | https://jtpva.alzahra.ac.ir/article_5991_48c3b8048ecee45a6dd0a85cd9dd195f.pdf |
| work_keys_str_mv | AT lylạḥqyqtjw tjlydynạlạhyạḵbrsẖạhbạbrydrmṣwrsạzymtwntạrykẖymṭạlʿhmwrdytṭbyqjạmʿạltwạrykẖnskẖhḵạkẖglstạnwnskẖhḵtạbkẖạnhrạmpwrhnd AT yʿqwbậzẖnd tjlydynạlạhyạḵbrsẖạhbạbrydrmṣwrsạzymtwntạrykẖymṭạlʿhmwrdytṭbyqjạmʿạltwạrykẖnskẖhḵạkẖglstạnwnskẖhḵtạbkẖạnhrạmpwrhnd AT fạṭmhsẖạhrwdy tjlydynạlạhyạḵbrsẖạhbạbrydrmṣwrsạzymtwntạrykẖymṭạlʿhmwrdytṭbyqjạmʿạltwạrykẖnskẖhḵạkẖglstạnwnskẖhḵtạbkẖạnhrạmpwrhnd |