Dini Grupların Dini Bilgi Kaynaklarını Kullanırken Araçsallaştırdığı Formlar (FETÖ Örneği)
İslam’ın bilgi kaynakları Kur’an ve sünnettir. Kuran ve sünnet dini gruplar tarafından araçsallaştırılmaktadır Dini gruplar Kur’an ve sünneti çeşitli formlar içerisinde ve çeşitli amaçlar doğrultusunda kullanmaktadır. Bu amaçlar kimi zaman insanlara bilgi vermek, onları aydınlatmakken; kimi zaman in...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | Arabic |
| Published: |
Journal of Analytic Divinity
2017-12-01
|
| Series: | Journal of Analytic Divinity |
| Subjects: | |
| Online Access: | http://dergipark.org.tr/jad/issue/32433/345702?publisher=ozcangungor |
| _version_ | 1797915293486415872 |
|---|---|
| author | Emine KAYA |
| author_facet | Emine KAYA |
| author_sort | Emine KAYA |
| collection | DOAJ |
| description | İslam’ın bilgi kaynakları Kur’an ve
sünnettir. Kuran ve sünnet dini gruplar tarafından araçsallaştırılmaktadır Dini
gruplar Kur’an ve sünneti çeşitli formlar içerisinde ve çeşitli amaçlar
doğrultusunda kullanmaktadır. Bu amaçlar kimi zaman insanlara bilgi vermek,
onları aydınlatmakken; kimi zaman insanları etkilemek, onları kendi safına
çekmek olabilir. Türkiye’de dini grupların dini bilgi kaynaklarını kullanımda araçsallaştırdığı
formlar ile ilgili literatüre bakıldığında Sarıkaya’nın (2001) sohbetin/vaazın
işlevinden bahsettiği çalışması, Büyükkara’nın (2007) dini gruplarda lider vaazlarının propagandaya dönüşmesini
ele alması ve Sevinç’in (2012) vaazın araçsallığı ile ilgili
yaptığı çalışma ön plandadır. Bu makalede ise Gülen Cemaati’nin İslam’ın bilgi kaynaklarını hangi formlar
aracılığıyla kullandığını ortaya konulacaktır. Buna bağlı olarak bu makalenin temel amacı, Gülen cemaatinin dini bilgi
kaynaklarını 1) Vaaz/sohbetler 2) Rüya, ilham, keşif ve Rüya, ilham, keşif ve keramet 3) Yayın grupları 4) Manipülasyonlar/ propagandalar ile kullanarak
nasıl işlevsel hale getirildiğini açıklamaktır. Fetullah Gülen,
Kur’an ve sünnete en çok vaaz ve sohbetlerde başvurmaktadır. Cemaat, rüya,
keşif, ilham ve keramet ile ilgili sübjektif dini tecrübeleri de dini bir bilgi
kaynağı olarak görmektedir. Dini grupların kendi bilgi aktını oluşturduğu yayın
gruplarında ve propaganda/manipülasyonları içerisinde Kur’an ve sünneti
işlevsel hale getirdiği ortadadır. Ayrıca bu makalede saha taraması
ve içerik analizi yöntemleri kullanılmıştır. Fetullah Gülen’in vaaz/sohbet
videolarından, haberlerden ve ulaşılan kaynaklardan çıkarımlar yapılmış ve veri
olarak kullanılmıştır. Vaaz ve sohbetlerinden yapılan alıntılarda anlaşılması
güç kısımlar bütünlüğü ve bağlamı bozmayacak şekilde düzeltilmiş ve
kısaltılmıştır. Türkiye’de dini grupların ve özelde Gülen Cemaatinin dini
bilgiyi aktarmada araçsallaştırdığı formlar üzerine bütüncül bir çalışma
olmaması bu makaleyi önemli ve özgün kılmaktadır. Sonuç olarak Gülen, toplumun Kur’an’a,
sünnete, sahabe yaşantısına ilişkin hassasiyetini kullanarak insanları
etkilemiştir. İnfak çerçevesinde himmet paraları toplanmış, itaat ile Cemaat
dışında hareket edemeyen müntesipler yetiştirilmiştir. Rüyalar ile sıkıntıya
düşülen konular çözülmüş ve Hz. Peygamber adeta Cemaat toplantılarında ve
organizasyonlarında bulundurulmuştur. Cemaat, Türkiye’ye yaşattığı acı
tecrübenin yanında dini gruplara ve dini gruplara mensup Müslümanlara dair
olumsuz bir algının oluşmasına sebep olmuştur. |
| first_indexed | 2024-04-10T12:39:33Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-55f0cfaf853d485b9db65a2d1573e82c |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2602-3792 |
| language | Arabic |
| last_indexed | 2024-04-10T12:39:33Z |
| publishDate | 2017-12-01 |
| publisher | Journal of Analytic Divinity |
| record_format | Article |
| series | Journal of Analytic Divinity |
| spelling | doaj.art-55f0cfaf853d485b9db65a2d1573e82c2023-02-15T16:14:22ZaraJournal of Analytic DivinityJournal of Analytic Divinity2602-37922017-12-011165821279Dini Grupların Dini Bilgi Kaynaklarını Kullanırken Araçsallaştırdığı Formlar (FETÖ Örneği)Emine KAYA0Türkiye Radyo Televizyon Kurumu, Diyanetİslam’ın bilgi kaynakları Kur’an ve sünnettir. Kuran ve sünnet dini gruplar tarafından araçsallaştırılmaktadır Dini gruplar Kur’an ve sünneti çeşitli formlar içerisinde ve çeşitli amaçlar doğrultusunda kullanmaktadır. Bu amaçlar kimi zaman insanlara bilgi vermek, onları aydınlatmakken; kimi zaman insanları etkilemek, onları kendi safına çekmek olabilir. Türkiye’de dini grupların dini bilgi kaynaklarını kullanımda araçsallaştırdığı formlar ile ilgili literatüre bakıldığında Sarıkaya’nın (2001) sohbetin/vaazın işlevinden bahsettiği çalışması, Büyükkara’nın (2007) dini gruplarda lider vaazlarının propagandaya dönüşmesini ele alması ve Sevinç’in (2012) vaazın araçsallığı ile ilgili yaptığı çalışma ön plandadır. Bu makalede ise Gülen Cemaati’nin İslam’ın bilgi kaynaklarını hangi formlar aracılığıyla kullandığını ortaya konulacaktır. Buna bağlı olarak bu makalenin temel amacı, Gülen cemaatinin dini bilgi kaynaklarını 1) Vaaz/sohbetler 2) Rüya, ilham, keşif ve Rüya, ilham, keşif ve keramet 3) Yayın grupları 4) Manipülasyonlar/ propagandalar ile kullanarak nasıl işlevsel hale getirildiğini açıklamaktır. Fetullah Gülen, Kur’an ve sünnete en çok vaaz ve sohbetlerde başvurmaktadır. Cemaat, rüya, keşif, ilham ve keramet ile ilgili sübjektif dini tecrübeleri de dini bir bilgi kaynağı olarak görmektedir. Dini grupların kendi bilgi aktını oluşturduğu yayın gruplarında ve propaganda/manipülasyonları içerisinde Kur’an ve sünneti işlevsel hale getirdiği ortadadır. Ayrıca bu makalede saha taraması ve içerik analizi yöntemleri kullanılmıştır. Fetullah Gülen’in vaaz/sohbet videolarından, haberlerden ve ulaşılan kaynaklardan çıkarımlar yapılmış ve veri olarak kullanılmıştır. Vaaz ve sohbetlerinden yapılan alıntılarda anlaşılması güç kısımlar bütünlüğü ve bağlamı bozmayacak şekilde düzeltilmiş ve kısaltılmıştır. Türkiye’de dini grupların ve özelde Gülen Cemaatinin dini bilgiyi aktarmada araçsallaştırdığı formlar üzerine bütüncül bir çalışma olmaması bu makaleyi önemli ve özgün kılmaktadır. Sonuç olarak Gülen, toplumun Kur’an’a, sünnete, sahabe yaşantısına ilişkin hassasiyetini kullanarak insanları etkilemiştir. İnfak çerçevesinde himmet paraları toplanmış, itaat ile Cemaat dışında hareket edemeyen müntesipler yetiştirilmiştir. Rüyalar ile sıkıntıya düşülen konular çözülmüş ve Hz. Peygamber adeta Cemaat toplantılarında ve organizasyonlarında bulundurulmuştur. Cemaat, Türkiye’ye yaşattığı acı tecrübenin yanında dini gruplara ve dini gruplara mensup Müslümanlara dair olumsuz bir algının oluşmasına sebep olmuştur.http://dergipark.org.tr/jad/issue/32433/345702?publisher=ozcangungorFetoSources of Religious İnformationBroadcast groupsManipulationsPropagandaInstrumentalized formsFETÖDini bilgi kaynaklarıYayın gruplarıManipülasyonlarPropaganda |
| spellingShingle | Emine KAYA Dini Grupların Dini Bilgi Kaynaklarını Kullanırken Araçsallaştırdığı Formlar (FETÖ Örneği) Journal of Analytic Divinity Feto Sources of Religious İnformation Broadcast groups Manipulations Propaganda Instrumentalized forms FETÖ Dini bilgi kaynakları Yayın grupları Manipülasyonlar Propaganda |
| title | Dini Grupların Dini Bilgi Kaynaklarını Kullanırken Araçsallaştırdığı Formlar (FETÖ Örneği) |
| title_full | Dini Grupların Dini Bilgi Kaynaklarını Kullanırken Araçsallaştırdığı Formlar (FETÖ Örneği) |
| title_fullStr | Dini Grupların Dini Bilgi Kaynaklarını Kullanırken Araçsallaştırdığı Formlar (FETÖ Örneği) |
| title_full_unstemmed | Dini Grupların Dini Bilgi Kaynaklarını Kullanırken Araçsallaştırdığı Formlar (FETÖ Örneği) |
| title_short | Dini Grupların Dini Bilgi Kaynaklarını Kullanırken Araçsallaştırdığı Formlar (FETÖ Örneği) |
| title_sort | dini gruplarin dini bilgi kaynaklarini kullanirken aracsallastirdigi formlar feto ornegi |
| topic | Feto Sources of Religious İnformation Broadcast groups Manipulations Propaganda Instrumentalized forms FETÖ Dini bilgi kaynakları Yayın grupları Manipülasyonlar Propaganda |
| url | http://dergipark.org.tr/jad/issue/32433/345702?publisher=ozcangungor |
| work_keys_str_mv | AT eminekaya dinigruplarındinibilgikaynaklarınıkullanırkenaracsallastırdıgıformlarfetoornegi |