Losy kościoła parafialnego pw. świętych Piotra i Pawła w Bychawie na przełomie XVI i XVII wieku w świetle źródeł kościelnych
W artykule skorygowano błędne lub nieprecyzyjne informacje o parafii w Bychawie obecne w dotychczasowej literaturze przedmiotu, która nota bene nie jest zbyt obszerna. Na podstawie dotychczasowych rozważań opartych głównie na źródłach kościelnych, mało dotychczas wykorzystywanych, udało się przyna...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | deu |
| Published: |
The John Paul II Catholic University of Lublin
2021-12-01
|
| Series: | Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://czasopisma.kul.pl/index.php/abmk/article/view/13092 |
| _version_ | 1827160817350475776 |
|---|---|
| author | Włodzimierz Bielak ks. |
| author_facet | Włodzimierz Bielak ks. |
| author_sort | Włodzimierz Bielak ks. |
| collection | DOAJ |
| description |
W artykule skorygowano błędne lub nieprecyzyjne informacje o parafii w Bychawie obecne w dotychczasowej literaturze przedmiotu, która nota bene nie jest zbyt obszerna. Na podstawie dotychczasowych rozważań opartych głównie na źródłach kościelnych, mało dotychczas wykorzystywanych, udało się przynajmniej po części rzucić nowe światło na czas poszczególnych etapów w dziejach kościoła bychawskiego na przełomie XVI i XVII wieku. Początki ruchu kalwińskiego musiały przypaść na ostatnie lata piątej dekady XVI stulecia i są związane z działalnością Mikołaja Pileckiego. Środowisko protestanckie umocnił tu Andrzej Myszkowski na początku lat 50. XVI wieku, zakładając szkołę kalwińską i być może sprowadzając stałych ministrów kalwińskich. Wiązanie początków kalwinizmu w Bychawie tylko z A. Myszkowskim jest nieprawidłowe. Rewindykacja kościoła w Bychawie była związana dziełalnością Stanisława Myszkowskiego, podczaszego lubelskiego, syna Andrzeja. Po podziałach w ruchu kalwińskim i osłabieniu ich gminy w Bychawie zwrócił swą uwagę w kierunku dawnej wiary, jak to czynili inni możnowładcy tego okresu, i wystarał się najpewniej ok. 1582 r. o duszpasterza katolickiego, a świątynia wróciła do rąk katolików, co umożliwiło archidiakonowi lubelskiemu odbycie pierwszej po czasach kalwińskich wizytacji w 1595 r. Świątynia była jednak w wielkim stopniu zrujnowana. Próbowano ją utrzymać aż do lat 20. XVII wieku, dokonując koniecznych napraw. Budowę nowego kościoła murowanego rozpoczęto najprawdopodobniej w połowie lat 20. XVII wieku, gdy proboszcz, Sebastian Piątkowski, wygrał proces o zwrot dóbr kościelnych z Zofią Wierzbicką. Przesuwanie na czasy wcześniejsze bydowy kościoła w Bychawie jest nieuprawnione. Kościół pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela przetrwał do naszych czasów i nadal służy katolickiej wspólnocie bychawskiej.
|
| first_indexed | 2024-03-08T06:03:31Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-562c5779c64940cc8cede3f1565e2f34 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 0518-3766 2545-3491 |
| language | deu |
| last_indexed | 2025-03-21T00:19:03Z |
| publishDate | 2021-12-01 |
| publisher | The John Paul II Catholic University of Lublin |
| record_format | Article |
| series | Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne |
| spelling | doaj.art-562c5779c64940cc8cede3f1565e2f342024-08-03T08:47:29ZdeuThe John Paul II Catholic University of LublinArchiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne0518-37662545-34912021-12-0111610.31743/abmk.13092Losy kościoła parafialnego pw. świętych Piotra i Pawła w Bychawie na przełomie XVI i XVII wieku w świetle źródeł kościelnychWłodzimierz Bielak ks.0Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II W artykule skorygowano błędne lub nieprecyzyjne informacje o parafii w Bychawie obecne w dotychczasowej literaturze przedmiotu, która nota bene nie jest zbyt obszerna. Na podstawie dotychczasowych rozważań opartych głównie na źródłach kościelnych, mało dotychczas wykorzystywanych, udało się przynajmniej po części rzucić nowe światło na czas poszczególnych etapów w dziejach kościoła bychawskiego na przełomie XVI i XVII wieku. Początki ruchu kalwińskiego musiały przypaść na ostatnie lata piątej dekady XVI stulecia i są związane z działalnością Mikołaja Pileckiego. Środowisko protestanckie umocnił tu Andrzej Myszkowski na początku lat 50. XVI wieku, zakładając szkołę kalwińską i być może sprowadzając stałych ministrów kalwińskich. Wiązanie początków kalwinizmu w Bychawie tylko z A. Myszkowskim jest nieprawidłowe. Rewindykacja kościoła w Bychawie była związana dziełalnością Stanisława Myszkowskiego, podczaszego lubelskiego, syna Andrzeja. Po podziałach w ruchu kalwińskim i osłabieniu ich gminy w Bychawie zwrócił swą uwagę w kierunku dawnej wiary, jak to czynili inni możnowładcy tego okresu, i wystarał się najpewniej ok. 1582 r. o duszpasterza katolickiego, a świątynia wróciła do rąk katolików, co umożliwiło archidiakonowi lubelskiemu odbycie pierwszej po czasach kalwińskich wizytacji w 1595 r. Świątynia była jednak w wielkim stopniu zrujnowana. Próbowano ją utrzymać aż do lat 20. XVII wieku, dokonując koniecznych napraw. Budowę nowego kościoła murowanego rozpoczęto najprawdopodobniej w połowie lat 20. XVII wieku, gdy proboszcz, Sebastian Piątkowski, wygrał proces o zwrot dóbr kościelnych z Zofią Wierzbicką. Przesuwanie na czasy wcześniejsze bydowy kościoła w Bychawie jest nieuprawnione. Kościół pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela przetrwał do naszych czasów i nadal służy katolickiej wspólnocie bychawskiej. https://czasopisma.kul.pl/index.php/abmk/article/view/13092Bychawa; Myszkowscy; Mikołaj Pilecki; Andrzej Myszkowski; Stanisław Myszkowski; Joachim z Borzęcina |
| spellingShingle | Włodzimierz Bielak ks. Losy kościoła parafialnego pw. świętych Piotra i Pawła w Bychawie na przełomie XVI i XVII wieku w świetle źródeł kościelnych Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne Bychawa; Myszkowscy; Mikołaj Pilecki; Andrzej Myszkowski; Stanisław Myszkowski; Joachim z Borzęcina |
| title | Losy kościoła parafialnego pw. świętych Piotra i Pawła w Bychawie na przełomie XVI i XVII wieku w świetle źródeł kościelnych |
| title_full | Losy kościoła parafialnego pw. świętych Piotra i Pawła w Bychawie na przełomie XVI i XVII wieku w świetle źródeł kościelnych |
| title_fullStr | Losy kościoła parafialnego pw. świętych Piotra i Pawła w Bychawie na przełomie XVI i XVII wieku w świetle źródeł kościelnych |
| title_full_unstemmed | Losy kościoła parafialnego pw. świętych Piotra i Pawła w Bychawie na przełomie XVI i XVII wieku w świetle źródeł kościelnych |
| title_short | Losy kościoła parafialnego pw. świętych Piotra i Pawła w Bychawie na przełomie XVI i XVII wieku w świetle źródeł kościelnych |
| title_sort | losy kosciola parafialnego pw swietych piotra i pawla w bychawie na przelomie xvi i xvii wieku w swietle zrodel koscielnych |
| topic | Bychawa; Myszkowscy; Mikołaj Pilecki; Andrzej Myszkowski; Stanisław Myszkowski; Joachim z Borzęcina |
| url | https://czasopisma.kul.pl/index.php/abmk/article/view/13092 |
| work_keys_str_mv | AT włodzimierzbielakks losykosciołaparafialnegopwswietychpiotraipawławbychawienaprzełomiexviixviiwiekuwswietlezrodełkoscielnych |