منشاء یابی و تحلیل همدیدی رودخانه های جوی منجر در بارش در منطقه غرب و شمال غرب ایران
رودخانه‌های جوّی در ادبیات آب و هواشناسی جهانی مسیرهایی باریک و طویل از انتقال قوی بخارآب به سوی قطب در عرض های میانه تعریف شده اند که عموماً با جریان‌های جت سطح پایین در رأس جبهه‌ی سرد سیکلون‌های برون حاره مرتبط می‌باشند. برای شناسایی منشاء رودخانه های جوی ورودی به منطقه مورد مطالعه، ابتدا سامانه ه...
| Main Authors: | , , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
University of Tabriz
2023-12-01
|
| Series: | هیدروژئومورفولوژی |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://hyd.tabrizu.ac.ir/article_17181_e2924d054ef0e70b7ae3d361f806d470.pdf |
| _version_ | 1827370650905346048 |
|---|---|
| author | وحیده ابطحی سعید جهانبخش هاشم رستم زاده حسن لشکری |
| author_facet | وحیده ابطحی سعید جهانبخش هاشم رستم زاده حسن لشکری |
| author_sort | وحیده ابطحی |
| collection | DOAJ |
| description | رودخانه‌های جوّی در ادبیات آب و هواشناسی جهانی مسیرهایی باریک و طویل از انتقال قوی بخارآب به سوی قطب در عرض های میانه تعریف شده اند که عموماً با جریان‌های جت سطح پایین در رأس جبهه‌ی سرد سیکلون‌های برون حاره مرتبط می‌باشند. برای شناسایی منشاء رودخانه های جوی ورودی به منطقه مورد مطالعه، ابتدا سامانه های بارشی که در بیش از نیمی از ایستگاه های منطقه رخ داده بودند، انتخاب گردیدند. با استفاده از داده های جریان قائم بخارآب شرق سو و شمال سو با تفکیک مکانی ۵/×۵/۰ درجه قوسی، بزرگی جریان قائم بخار آب محاسبه شد. برای محاسبه بزرگی جریان از داده های جریان قائم بخارآب شامل نم ویژه و وزش های مداری و نصف النهاری از تراز ۱۰۰۰ تا ۳۰۰ هکتوپاسکالی استفاده شده است. بررسی نشان داد که این رودخانه ها از چهار منشاء رطوبتی وارد شمال غرب و غرب ایران شده اند. منشاء دریاهای گرم جنوبی (الگوی کم فشار سودان – دریای سرخ)، منشاء منطقه همگرایی حاره ای، منشا ترکیبی کم فشار سودان و چرخند مدیترانه و منشاء دریای مدیترانه. از این میان، منشاء دریاهای گرم عرب و عمان و دریای سرخ بیشترین سهم را در رودخانه های ورودی به منطقه داشته اند. این رودخانه های جوی هم از لحاظ تداوم زمانی و هم از لحاظ مقدار جریان رطوبتی، قوی ترین رودخانه ها بوده اند. این رودخانه ها ابتدا وارد جنوب غرب ایران شده و در ادامه وارد منطقه مطالعاتی می شوند. |
| first_indexed | 2024-03-08T10:18:41Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-59890671179e4c669426e7f292283828 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2383-3254 2676-4571 |
| language | fas |
| last_indexed | 2024-03-08T10:18:41Z |
| publishDate | 2023-12-01 |
| publisher | University of Tabriz |
| record_format | Article |
| series | هیدروژئومورفولوژی |
| spelling | doaj.art-59890671179e4c669426e7f2922838282024-01-28T06:28:44ZfasUniversity of Tabrizهیدروژئومورفولوژی2383-32542676-45712023-12-01103713812010.22034/hyd.2023.58037.170517181منشاء یابی و تحلیل همدیدی رودخانه های جوی منجر در بارش در منطقه غرب و شمال غرب ایرانوحیده ابطحی0سعید جهانبخش1هاشم رستم زاده2حسن لشکری3دانشجوی دکتری آب و هواشناسی، دانشکده برنامه‌ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.استاد گروه آب و هواشناسی، دانشکده برنامه‌ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز ، ایران.دانشیار گروه آب و هواشناسی، دانشکده برنامه‌ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز ، ایران.استاد گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهرانرودخانه‌های جوّی در ادبیات آب و هواشناسی جهانی مسیرهایی باریک و طویل از انتقال قوی بخارآب به سوی قطب در عرض های میانه تعریف شده اند که عموماً با جریان‌های جت سطح پایین در رأس جبهه‌ی سرد سیکلون‌های برون حاره مرتبط می‌باشند. برای شناسایی منشاء رودخانه های جوی ورودی به منطقه مورد مطالعه، ابتدا سامانه های بارشی که در بیش از نیمی از ایستگاه های منطقه رخ داده بودند، انتخاب گردیدند. با استفاده از داده های جریان قائم بخارآب شرق سو و شمال سو با تفکیک مکانی ۵/×۵/۰ درجه قوسی، بزرگی جریان قائم بخار آب محاسبه شد. برای محاسبه بزرگی جریان از داده های جریان قائم بخارآب شامل نم ویژه و وزش های مداری و نصف النهاری از تراز ۱۰۰۰ تا ۳۰۰ هکتوپاسکالی استفاده شده است. بررسی نشان داد که این رودخانه ها از چهار منشاء رطوبتی وارد شمال غرب و غرب ایران شده اند. منشاء دریاهای گرم جنوبی (الگوی کم فشار سودان – دریای سرخ)، منشاء منطقه همگرایی حاره ای، منشا ترکیبی کم فشار سودان و چرخند مدیترانه و منشاء دریای مدیترانه. از این میان، منشاء دریاهای گرم عرب و عمان و دریای سرخ بیشترین سهم را در رودخانه های ورودی به منطقه داشته اند. این رودخانه های جوی هم از لحاظ تداوم زمانی و هم از لحاظ مقدار جریان رطوبتی، قوی ترین رودخانه ها بوده اند. این رودخانه ها ابتدا وارد جنوب غرب ایران شده و در ادامه وارد منطقه مطالعاتی می شوند.https://hyd.tabrizu.ac.ir/article_17181_e2924d054ef0e70b7ae3d361f806d470.pdfرودخانه جویمنطقه همگرایی حاره ایمنشاء رودخانه جویغرب و شمال غرب |
| spellingShingle | وحیده ابطحی سعید جهانبخش هاشم رستم زاده حسن لشکری منشاء یابی و تحلیل همدیدی رودخانه های جوی منجر در بارش در منطقه غرب و شمال غرب ایران هیدروژئومورفولوژی رودخانه جوی منطقه همگرایی حاره ای منشاء رودخانه جوی غرب و شمال غرب |
| title | منشاء یابی و تحلیل همدیدی رودخانه های جوی منجر در بارش در منطقه غرب و شمال غرب ایران |
| title_full | منشاء یابی و تحلیل همدیدی رودخانه های جوی منجر در بارش در منطقه غرب و شمال غرب ایران |
| title_fullStr | منشاء یابی و تحلیل همدیدی رودخانه های جوی منجر در بارش در منطقه غرب و شمال غرب ایران |
| title_full_unstemmed | منشاء یابی و تحلیل همدیدی رودخانه های جوی منجر در بارش در منطقه غرب و شمال غرب ایران |
| title_short | منشاء یابی و تحلیل همدیدی رودخانه های جوی منجر در بارش در منطقه غرب و شمال غرب ایران |
| title_sort | منشاء یابی و تحلیل همدیدی رودخانه های جوی منجر در بارش در منطقه غرب و شمال غرب ایران |
| topic | رودخانه جوی منطقه همگرایی حاره ای منشاء رودخانه جوی غرب و شمال غرب |
| url | https://hyd.tabrizu.ac.ir/article_17181_e2924d054ef0e70b7ae3d361f806d470.pdf |
| work_keys_str_mv | AT wḥydhạbṭḥy mnsẖạʾyạbywtḥlylhmdydyrwdkẖạnhhạyjwymnjrdrbạrsẖdrmnṭqhgẖrbwsẖmạlgẖrbạyrạn AT sʿydjhạnbkẖsẖ mnsẖạʾyạbywtḥlylhmdydyrwdkẖạnhhạyjwymnjrdrbạrsẖdrmnṭqhgẖrbwsẖmạlgẖrbạyrạn AT hạsẖmrstmzạdh mnsẖạʾyạbywtḥlylhmdydyrwdkẖạnhhạyjwymnjrdrbạrsẖdrmnṭqhgẖrbwsẖmạlgẖrbạyrạn AT ḥsnlsẖḵry mnsẖạʾyạbywtḥlylhmdydyrwdkẖạnhhạyjwymnjrdrbạrsẖdrmnṭqhgẖrbwsẖmạlgẖrbạyrạn |