اقتصاد و معماری: تاثیر اوضاع اقتصادی ایران دوره قاجار بر الگوهای معماری و شهرسازی

ورود سرمایه‌داری به ایران با تغییرات گسترده در نظام اقتصادی همراه بود. در حالی که ساختار تولید کشور در اوائل دوره قاجار مبتنی بر تولید محصولات کشاورزی و صنایع دستی و صادرات آن بود، در اواخر با زوال و آسیب‌دیدگی جدی کشور را به یک واردات‌کننده بزرگ از کشورهای اروپایی و روسیه تبدیل کرد. با تعطیلی کارخا...

Full description

Bibliographic Details
Main Authors: الهام زمانی, سید بهشید حسینی, حسین ذبیحی
Format: Article
Language:fas
Published: The Institute of Islamic Art Studies 2021-08-01
Series:هنر اسلامی
Subjects:
Online Access:http://www.sysislamicartjournal.ir/article_137553_4fdcb7ac4ecfa0277037b61f9ebdd49d.pdf
_version_ 1811240405218361344
author الهام زمانی
سید بهشید حسینی
حسین ذبیحی
author_facet الهام زمانی
سید بهشید حسینی
حسین ذبیحی
author_sort الهام زمانی
collection DOAJ
description ورود سرمایه‌داری به ایران با تغییرات گسترده در نظام اقتصادی همراه بود. در حالی که ساختار تولید کشور در اوائل دوره قاجار مبتنی بر تولید محصولات کشاورزی و صنایع دستی و صادرات آن بود، در اواخر با زوال و آسیب‌دیدگی جدی کشور را به یک واردات‌کننده بزرگ از کشورهای اروپایی و روسیه تبدیل کرد. با تعطیلی کارخانه‌های داخلی، تلاش‌ها برای درونی‌کردن سرمایه‌داری به شکست انجامید و عدم توانایی بخش خصوصی در رقابت با سرمایه‌داری خارجی منجر به سودآوری تجارت مبتنی بر واردات و رانت شد. نتیجه این اتفاقات بر معماری و شهرسازی کشور بر دو مسئله قابل مشاهده بود. یکی افزایش جمعیت شهرها و نیاز به توسعه آن‌ها که با خیابان‌کشی‌های جدید و حضور بناهایی با عملکردهای نوین همراه بود. اتفاقی که به بورس‌بازی زمین منجر شد و بر جدایی طبقات اجتماعی تاکید نمود. دوم تأثیر غیرمستقیم سرمایه‌داری خارجی که به حضور اتباع اروپایی در شهرهای ایران انجامید و به روند آشنایی ایرانیان با فرهنگ و مظاهر تمدن غربی شدت بیشتری بخشید. در این تحقیق با روش‌های تفسیری-تاریخی و استدلال منطقی به ارتباط متقابل میان وضعیت اقتصادی و تحولات معماری و شهرسازی شهرهای ایران در دوره قاجار پرداخته شده است. یافته­های پژوهش حاکی از این است که این فراگرد نه تنها بر شکل‌ شهرها و سیمای ساختمان‌ها تأثیرگذار است بلکه با مقنضیات سیاسی-اجتماعی و فرهنگی گسترده‌ای همراه شد که همین پیامدهای آن را پیچیده‌تر و تأثیرگذاری‌اش را بیشتر کرده بود.اهداف پژوهش:بررسی چگونگی تأثیرات شرایط اقتصادی دوره قاجار بر تحولات شهرهای ایران.2.بازشناسی الگوهای معماری به­کار رفته تحت تأثیر  تحولات اقتصادی دوره قاجار.سوالات پژوهش:1.شرایط اقتصادی و  جریان‌های سرمایه­داری  دوره قاجار تا چه حد بر تحولات شهرهای ایران مؤثر بوده  است؟2.الگوهای معماری به کار رفته در دور ه قاجار تا چه حد تحت تأثیر شرایط اقتصادی این دوره قرار داشته‌اند؟
first_indexed 2024-04-12T13:19:33Z
format Article
id doaj.art-5a84c817d0ab498590c63d11a396bf28
institution Directory Open Access Journal
issn 1735-708X
2676-7759
language fas
last_indexed 2024-04-12T13:19:33Z
publishDate 2021-08-01
publisher The Institute of Islamic Art Studies
record_format Article
series هنر اسلامی
spelling doaj.art-5a84c817d0ab498590c63d11a396bf282022-12-22T03:31:33ZfasThe Institute of Islamic Art Studiesهنر اسلامی1735-708X2676-77592021-08-01184218820210.22034/ias.2021.301956.1705137553اقتصاد و معماری: تاثیر اوضاع اقتصادی ایران دوره قاجار بر الگوهای معماری و شهرسازیالهام زمانی0سید بهشید حسینی1حسین ذبیحی2دانشجوی دکتری معماری،گروه معماری، دانشکده عمران،معماری و هنر، واحد علوم و تحقیقات،دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.استاد تمام، گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر، تهران، ایران.دانشیار، گروه شهرسازی،دانشکده عمران،معماری و هنر، واحد علوم و تحقیقات،دانشگاه آزاد اسلامی،تهران،ایران.ورود سرمایه‌داری به ایران با تغییرات گسترده در نظام اقتصادی همراه بود. در حالی که ساختار تولید کشور در اوائل دوره قاجار مبتنی بر تولید محصولات کشاورزی و صنایع دستی و صادرات آن بود، در اواخر با زوال و آسیب‌دیدگی جدی کشور را به یک واردات‌کننده بزرگ از کشورهای اروپایی و روسیه تبدیل کرد. با تعطیلی کارخانه‌های داخلی، تلاش‌ها برای درونی‌کردن سرمایه‌داری به شکست انجامید و عدم توانایی بخش خصوصی در رقابت با سرمایه‌داری خارجی منجر به سودآوری تجارت مبتنی بر واردات و رانت شد. نتیجه این اتفاقات بر معماری و شهرسازی کشور بر دو مسئله قابل مشاهده بود. یکی افزایش جمعیت شهرها و نیاز به توسعه آن‌ها که با خیابان‌کشی‌های جدید و حضور بناهایی با عملکردهای نوین همراه بود. اتفاقی که به بورس‌بازی زمین منجر شد و بر جدایی طبقات اجتماعی تاکید نمود. دوم تأثیر غیرمستقیم سرمایه‌داری خارجی که به حضور اتباع اروپایی در شهرهای ایران انجامید و به روند آشنایی ایرانیان با فرهنگ و مظاهر تمدن غربی شدت بیشتری بخشید. در این تحقیق با روش‌های تفسیری-تاریخی و استدلال منطقی به ارتباط متقابل میان وضعیت اقتصادی و تحولات معماری و شهرسازی شهرهای ایران در دوره قاجار پرداخته شده است. یافته­های پژوهش حاکی از این است که این فراگرد نه تنها بر شکل‌ شهرها و سیمای ساختمان‌ها تأثیرگذار است بلکه با مقنضیات سیاسی-اجتماعی و فرهنگی گسترده‌ای همراه شد که همین پیامدهای آن را پیچیده‌تر و تأثیرگذاری‌اش را بیشتر کرده بود.اهداف پژوهش:بررسی چگونگی تأثیرات شرایط اقتصادی دوره قاجار بر تحولات شهرهای ایران.2.بازشناسی الگوهای معماری به­کار رفته تحت تأثیر  تحولات اقتصادی دوره قاجار.سوالات پژوهش:1.شرایط اقتصادی و  جریان‌های سرمایه­داری  دوره قاجار تا چه حد بر تحولات شهرهای ایران مؤثر بوده  است؟2.الگوهای معماری به کار رفته در دور ه قاجار تا چه حد تحت تأثیر شرایط اقتصادی این دوره قرار داشته‌اند؟http://www.sysislamicartjournal.ir/article_137553_4fdcb7ac4ecfa0277037b61f9ebdd49d.pdfمعماری و شهرسازیتحولات اقتصادی دوره قاجارسرمایهشکل شهر
spellingShingle الهام زمانی
سید بهشید حسینی
حسین ذبیحی
اقتصاد و معماری: تاثیر اوضاع اقتصادی ایران دوره قاجار بر الگوهای معماری و شهرسازی
هنر اسلامی
معماری و شهرسازی
تحولات اقتصادی دوره قاجار
سرمایه
شکل شهر
title اقتصاد و معماری: تاثیر اوضاع اقتصادی ایران دوره قاجار بر الگوهای معماری و شهرسازی
title_full اقتصاد و معماری: تاثیر اوضاع اقتصادی ایران دوره قاجار بر الگوهای معماری و شهرسازی
title_fullStr اقتصاد و معماری: تاثیر اوضاع اقتصادی ایران دوره قاجار بر الگوهای معماری و شهرسازی
title_full_unstemmed اقتصاد و معماری: تاثیر اوضاع اقتصادی ایران دوره قاجار بر الگوهای معماری و شهرسازی
title_short اقتصاد و معماری: تاثیر اوضاع اقتصادی ایران دوره قاجار بر الگوهای معماری و شهرسازی
title_sort اقتصاد و معماری تاثیر اوضاع اقتصادی ایران دوره قاجار بر الگوهای معماری و شهرسازی
topic معماری و شهرسازی
تحولات اقتصادی دوره قاجار
سرمایه
شکل شهر
url http://www.sysislamicartjournal.ir/article_137553_4fdcb7ac4ecfa0277037b61f9ebdd49d.pdf
work_keys_str_mv AT ạlhạmzmạny ạqtṣạdwmʿmạrytạtẖyrạwḍạʿạqtṣạdyạyrạndwrhqạjạrbrạlgwhạymʿmạrywsẖhrsạzy
AT sydbhsẖydḥsyny ạqtṣạdwmʿmạrytạtẖyrạwḍạʿạqtṣạdyạyrạndwrhqạjạrbrạlgwhạymʿmạrywsẖhrsạzy
AT ḥsyndẖbyḥy ạqtṣạdwmʿmạrytạtẖyrạwḍạʿạqtṣạdyạyrạndwrhqạjạrbrạlgwhạymʿmạrywsẖhrsạzy