| Summary: | Bu çalışmada; Türkiye’de faiz oranı ve döviz
kurunun dış ticaret üzerindeki etkileri, 1989:M01-2018:M06 dönemi için yapısal
kırılmalı zaman serisi analiziyle araştırılmıştır. Serilerin durağanlığı
Kapetanios (2005) testiyle incelenmiş, serilerin I(1) oldukları görülmüştür.
Seriler arasındaki eşbütünleşme, Maki (2012) testiyle incelenmiş, serilerin
eşbütünleşik oldukları, yani faiz, döviz kuru ve dış ticaret serilerinin uzun
dönemde birlikte hareket ettikleri belirlenmiştir. Uzun ve kısa dönem
analizleri FMOLS yöntemiyle gerçekleştirilmiştir. Uzun dönem analizinde; döviz kurlarındaki
artışların, ihracatı arttırdığı, ithalatı azalttığı, kur artışlarının ihracat
üzerindeki etkisinin, ithalat üzerindeki etkisinden daha büyük olduğu, faiz
oranlarındaki artışların ihracat ve ithalat üzerindeki etkilerinin
istatistiksel olarak anlamsız olduğu belirlenmiştir. Faiz oranındaki artışların
döviz kurunu azaltmakta olduğu görülmüştür. Kısa dönem analizinde; döviz
kurundaki artışların ihracatı hemen etkilemediği, fakat ithalatı azalttığı
belirlenmiştir. Faiz oranlarındaki artışların kısa dönemde de döviz kurlarını
azaltıcı etkisinin olduğu görülmüştür. Modellerin hata düzeltme mekanizmaları
çalışmaktadır. Seriler arasındaki nedensellik ilişkileri Granger testiyle
incelenmiş ve faizden döviz kuruna, döviz kurundan ithalata doğru tek yönlü,
faiz ile ithalat arasında ve ihracat ile ithalat arasındaysa iki yönlü
nedensellik ilişkileri tespit edilmiştir. Bu durum; Türkiye’de uygulanan para
politikaları ile döviz kurunun, döviz kuru politikaları ile de ithalatın
etkilenebildiğini göstermektedir.
|
|---|