Cüneyd-i Bağdâdîye Göre Velâyet
Sûfiler tanrı ve insan arasındaki ilişkiye dair tüm meseleleri, “süreklilik” ve “doğrudanlık” esasından hareketle izah etmeye çalışmışlardır. Bundandır ki Sûfiler Allah’ın kullarına hitabı olan vahyin, Hz. Peygamber’in vefatıyla sona ermiş olduğu kanaatine mukabil sûfiler “velâyet” teorisini gelişti...
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | Arabic |
| Published: |
Aksaray University
2020-06-01
|
| Series: | Mütefekkir |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://mutefekkir.aksaray.edu.tr/mutefekkir/article/view/440 |
| _version_ | 1797916014446379008 |
|---|---|
| author | Ahmet T. KARAMUSTAFA Melek KARACAN |
| author_facet | Ahmet T. KARAMUSTAFA Melek KARACAN |
| author_sort | Ahmet T. KARAMUSTAFA |
| collection | DOAJ |
| description | Sûfiler tanrı ve insan arasındaki ilişkiye dair tüm meseleleri, “süreklilik” ve “doğrudanlık” esasından hareketle izah etmeye çalışmışlardır. Bundandır ki Sûfiler Allah’ın kullarına hitabı olan vahyin, Hz. Peygamber’in vefatıyla sona ermiş olduğu kanaatine mukabil sûfiler “velâyet” teorisini geliştirerek vahyin nübüvvetten sonraki formu saydıkları “hikmet”in kesilmezliğini ve insanların peygamberlerin tavassutu olmadan da Allah ile doğrudan ve özel bir bağ kurabileceklerini savunmuşlardır. İnsanın mahiyeti ve tekamülüne ilişkin tahlillerin merkezine yerleştirilen bu teori aracılığıyla sûfiler, ezelî hikmet olan Kur'ân-ı Kerîm’in sonsuz anlam katmanlarına veya hakikatin bilgisine her zaman için; ama yalnızca “seçilmiş olanlar” tarafından vakıf olunabileceği iddiasını gündeme getirmektedirler. Dolayısıyla Allah’ın ezelde seçtiği kişilere yani velîlerine hasrettiği makam olarak velâyet, insanın epistemik anlamda ulaşabileceği en nihai mertebenin ne olabileceği sorusuna tasavvuf kanadından gelen bir cevap olarak görülebilir. Bu makale de çoğu zaman Hakim Tirmizî’nin Hatmü’l-Evliyâ isimli eseri üzerinden yürütülen velâyet teorisine ilişkin modern araştırmaların sarf-ı nazar ettiği Tirmizî öncesi sufilerden Cüneyd-i Bağdâdî’nin görüşlerini ortaya koyarak, velayet araştırmalarındaki odak alanını genişletmeyi amaçlamaktadır. |
| first_indexed | 2024-04-10T12:51:41Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-5d5ed48d1a5045d0ab54d5fbf7786c7e |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2148-5631 2148-8134 |
| language | Arabic |
| last_indexed | 2024-04-10T12:51:41Z |
| publishDate | 2020-06-01 |
| publisher | Aksaray University |
| record_format | Article |
| series | Mütefekkir |
| spelling | doaj.art-5d5ed48d1a5045d0ab54d5fbf7786c7e2023-02-15T16:13:46ZaraAksaray UniversityMütefekkir2148-56312148-81342020-06-0128329010.30523/mutefekkir.758031440Cüneyd-i Bağdâdîye Göre VelâyetAhmet T. KARAMUSTAFA0Melek KARACAN1Maryland Üniversitesi, Amerika Birleşik DevletleriAksaray Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi Temel İslam Bilimleri Bölümü Tasavvuf Anabilim DalıSûfiler tanrı ve insan arasındaki ilişkiye dair tüm meseleleri, “süreklilik” ve “doğrudanlık” esasından hareketle izah etmeye çalışmışlardır. Bundandır ki Sûfiler Allah’ın kullarına hitabı olan vahyin, Hz. Peygamber’in vefatıyla sona ermiş olduğu kanaatine mukabil sûfiler “velâyet” teorisini geliştirerek vahyin nübüvvetten sonraki formu saydıkları “hikmet”in kesilmezliğini ve insanların peygamberlerin tavassutu olmadan da Allah ile doğrudan ve özel bir bağ kurabileceklerini savunmuşlardır. İnsanın mahiyeti ve tekamülüne ilişkin tahlillerin merkezine yerleştirilen bu teori aracılığıyla sûfiler, ezelî hikmet olan Kur'ân-ı Kerîm’in sonsuz anlam katmanlarına veya hakikatin bilgisine her zaman için; ama yalnızca “seçilmiş olanlar” tarafından vakıf olunabileceği iddiasını gündeme getirmektedirler. Dolayısıyla Allah’ın ezelde seçtiği kişilere yani velîlerine hasrettiği makam olarak velâyet, insanın epistemik anlamda ulaşabileceği en nihai mertebenin ne olabileceği sorusuna tasavvuf kanadından gelen bir cevap olarak görülebilir. Bu makale de çoğu zaman Hakim Tirmizî’nin Hatmü’l-Evliyâ isimli eseri üzerinden yürütülen velâyet teorisine ilişkin modern araştırmaların sarf-ı nazar ettiği Tirmizî öncesi sufilerden Cüneyd-i Bağdâdî’nin görüşlerini ortaya koyarak, velayet araştırmalarındaki odak alanını genişletmeyi amaçlamaktadır.https://mutefekkir.aksaray.edu.tr/mutefekkir/article/view/440tasavvufvelâyetcüneyd-i bağdâdîtirmizîi̇lahi seçim |
| spellingShingle | Ahmet T. KARAMUSTAFA Melek KARACAN Cüneyd-i Bağdâdîye Göre Velâyet Mütefekkir tasavvuf velâyet cüneyd-i bağdâdî tirmizî i̇lahi seçim |
| title | Cüneyd-i Bağdâdîye Göre Velâyet |
| title_full | Cüneyd-i Bağdâdîye Göre Velâyet |
| title_fullStr | Cüneyd-i Bağdâdîye Göre Velâyet |
| title_full_unstemmed | Cüneyd-i Bağdâdîye Göre Velâyet |
| title_short | Cüneyd-i Bağdâdîye Göre Velâyet |
| title_sort | cuneyd i bagdadiye gore velayet |
| topic | tasavvuf velâyet cüneyd-i bağdâdî tirmizî i̇lahi seçim |
| url | https://mutefekkir.aksaray.edu.tr/mutefekkir/article/view/440 |
| work_keys_str_mv | AT ahmettkaramustafa cuneydibagdadiyegorevelayet AT melekkaracan cuneydibagdadiyegorevelayet |