انعطاف پذیری، ویژگی بارز باغ ایرانی برای بهره گیری از آن در دورۀ معاصر

باغ ایرانی به‌عنوان یکی از سبک‌های باغ‌سازی در جهان مطرح است و ویژگی‌های خاص این سبک آن را از دیگر همتایان خود متمایز کرده است. بسیاری از صاحب‌نظران بر این عقیده ‌هستند که خود باغ ایرانی نیز در طی دوران‌های مختلف، تغییراتی را پشت سر گذاشته و روندی رو به تکامل داشته است. در عصر حاضر، مطلوبیت فضایی مو...

Full description

Bibliographic Details
Main Author: مهدی فاطمی
Format: Article
Language:English
Published: Nazar research center for Art, Architecture & Urbanism 2022-03-01
Series:منظر
Subjects:
Online Access:http://www.manzar-sj.com/article_146979_5cbeff9c367accc28da03a3035b660b9.pdf
_version_ 1828405929442279424
author مهدی فاطمی
author_facet مهدی فاطمی
author_sort مهدی فاطمی
collection DOAJ
description باغ ایرانی به‌عنوان یکی از سبک‌های باغ‌سازی در جهان مطرح است و ویژگی‌های خاص این سبک آن را از دیگر همتایان خود متمایز کرده است. بسیاری از صاحب‌نظران بر این عقیده ‌هستند که خود باغ ایرانی نیز در طی دوران‌های مختلف، تغییراتی را پشت سر گذاشته و روندی رو به تکامل داشته است. در عصر حاضر، مطلوبیت فضایی موجود در باغ ایرانی در بوستان‌های شهری دیده نمی‌شود. دلایل متعددی مانند الگوبرداری و غرب‌زدگی در اواخر دورۀ قاجار و استفاده از طراحان غربی در دورۀ پهلوی سبب خلق بوستان‌های شهری شده‌اند که نه‌تنها شکل ظاهری آنها ارتباطی با گذشتۀ این مرزوبوم ندارد، بلکه اصول اولیۀ ارتباط بین انسان و طبیعت در فرهنگ ایرانی نیز در آنها نادیده گرفته شده است. بسیاری از ارزش‌های باغ ایرانی در دوران‌های مختلف تکامل آن ثابت مانده‌اند که خود نشان از ارزش ذهنی و معنوی آنها نزد ایرانیان دارد. در این مقاله با بررسی اجمالی برخی باغ‌های تاریخی ایران و بوستان‌های معاصر شهر تهران نشان داده شده است که ترس استفاده از شاخصه و عناصر باغ ایرانی به‌واسطۀ هندسۀ قوی آن، سبب بی‌هویتی بوستان‌های شهری شده است. در این پژوهش با بررسی اسناد کتابخانه‌ای و مطالعۀ میدانی نمونه‌ها، سعی شده تا انعطاف‎پذیری باغ ایرانی در دوره‌های مختلف بررسی و به‌دنبال آن تبلور کالبدی آنها نیز به‌عنوان شاخص‌ تعیین شوند. در ادامه با مقایسۀ حضور شاخص‌ها در باغ‌های ایرانی و بوستان‌های شهر تهران تداوم آنها مورد تحلیل قرار گرفته است. نتایج این پژوهش حاکی از این است که باغ‌های ایرانی بر خلاف تصور غالب به داشتن هندسۀ خشک و مستطیل‌شکل در کل و جزء در طول تاریخ انعطاف‎پذیری بالایی را از خود نشان داده و به فراخور کاربرد یا زمانه تغییر کرده‌اند. نادیده‌گرفتن این ویژگی یا عدم به‌روزرسانی مفاهیم باغ ایرانی سبب عدم استفاده از این سبک در طراحی بوستان‌های شهری شده که تأثیر بسزایی در ارتباط شهروندان با فضاهای سبز شهری به‌عنوان طبیعت مورد احترام داشته است.
first_indexed 2024-12-10T11:03:37Z
format Article
id doaj.art-5eeb7cd6072c4781a37817c82e8702d2
institution Directory Open Access Journal
issn 2008-7446
2008-2169
language English
last_indexed 2024-12-10T11:03:37Z
publishDate 2022-03-01
publisher Nazar research center for Art, Architecture & Urbanism
record_format Article
series منظر
spelling doaj.art-5eeb7cd6072c4781a37817c82e8702d22022-12-22T01:51:37ZengNazar research center for Art, Architecture & Urbanismمنظر2008-74462008-21692022-03-01145861910.22034/manzar.2022.318846.2170146979انعطاف پذیری، ویژگی بارز باغ ایرانی برای بهره گیری از آن در دورۀ معاصرمهدی فاطمی0استادیار، عضو هیئت علمی دانشکدۀ معماری و شهرسازی، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره)، قزوین، ایران.باغ ایرانی به‌عنوان یکی از سبک‌های باغ‌سازی در جهان مطرح است و ویژگی‌های خاص این سبک آن را از دیگر همتایان خود متمایز کرده است. بسیاری از صاحب‌نظران بر این عقیده ‌هستند که خود باغ ایرانی نیز در طی دوران‌های مختلف، تغییراتی را پشت سر گذاشته و روندی رو به تکامل داشته است. در عصر حاضر، مطلوبیت فضایی موجود در باغ ایرانی در بوستان‌های شهری دیده نمی‌شود. دلایل متعددی مانند الگوبرداری و غرب‌زدگی در اواخر دورۀ قاجار و استفاده از طراحان غربی در دورۀ پهلوی سبب خلق بوستان‌های شهری شده‌اند که نه‌تنها شکل ظاهری آنها ارتباطی با گذشتۀ این مرزوبوم ندارد، بلکه اصول اولیۀ ارتباط بین انسان و طبیعت در فرهنگ ایرانی نیز در آنها نادیده گرفته شده است. بسیاری از ارزش‌های باغ ایرانی در دوران‌های مختلف تکامل آن ثابت مانده‌اند که خود نشان از ارزش ذهنی و معنوی آنها نزد ایرانیان دارد. در این مقاله با بررسی اجمالی برخی باغ‌های تاریخی ایران و بوستان‌های معاصر شهر تهران نشان داده شده است که ترس استفاده از شاخصه و عناصر باغ ایرانی به‌واسطۀ هندسۀ قوی آن، سبب بی‌هویتی بوستان‌های شهری شده است. در این پژوهش با بررسی اسناد کتابخانه‌ای و مطالعۀ میدانی نمونه‌ها، سعی شده تا انعطاف‎پذیری باغ ایرانی در دوره‌های مختلف بررسی و به‌دنبال آن تبلور کالبدی آنها نیز به‌عنوان شاخص‌ تعیین شوند. در ادامه با مقایسۀ حضور شاخص‌ها در باغ‌های ایرانی و بوستان‌های شهر تهران تداوم آنها مورد تحلیل قرار گرفته است. نتایج این پژوهش حاکی از این است که باغ‌های ایرانی بر خلاف تصور غالب به داشتن هندسۀ خشک و مستطیل‌شکل در کل و جزء در طول تاریخ انعطاف‎پذیری بالایی را از خود نشان داده و به فراخور کاربرد یا زمانه تغییر کرده‌اند. نادیده‌گرفتن این ویژگی یا عدم به‌روزرسانی مفاهیم باغ ایرانی سبب عدم استفاده از این سبک در طراحی بوستان‌های شهری شده که تأثیر بسزایی در ارتباط شهروندان با فضاهای سبز شهری به‌عنوان طبیعت مورد احترام داشته است.http://www.manzar-sj.com/article_146979_5cbeff9c367accc28da03a3035b660b9.pdfباغ ایرانیانعطاف‎پذیریالگوهای سنتینیازهای معاصر
spellingShingle مهدی فاطمی
انعطاف پذیری، ویژگی بارز باغ ایرانی برای بهره گیری از آن در دورۀ معاصر
منظر
باغ ایرانی
انعطاف‎پذیری
الگوهای سنتی
نیازهای معاصر
title انعطاف پذیری، ویژگی بارز باغ ایرانی برای بهره گیری از آن در دورۀ معاصر
title_full انعطاف پذیری، ویژگی بارز باغ ایرانی برای بهره گیری از آن در دورۀ معاصر
title_fullStr انعطاف پذیری، ویژگی بارز باغ ایرانی برای بهره گیری از آن در دورۀ معاصر
title_full_unstemmed انعطاف پذیری، ویژگی بارز باغ ایرانی برای بهره گیری از آن در دورۀ معاصر
title_short انعطاف پذیری، ویژگی بارز باغ ایرانی برای بهره گیری از آن در دورۀ معاصر
title_sort انعطاف پذیری، ویژگی بارز باغ ایرانی برای بهره گیری از آن در دورۀ معاصر
topic باغ ایرانی
انعطاف‎پذیری
الگوهای سنتی
نیازهای معاصر
url http://www.manzar-sj.com/article_146979_5cbeff9c367accc28da03a3035b660b9.pdf
work_keys_str_mv AT mhdyfạṭmy ạnʿṭạfpdẖyrywyzẖgybạrzbạgẖạyrạnybrạybhrhgyryạzậndrdwrەmʿạṣr