گونه‌شناسی تفسیر قرآن کریم بر پایه ادعیه مأثوره

تفسیر قرآن کریم پس از آنکه دوره‌های نخستین خود را پشت سر گذاشت و حدیث (به‌عنوان تنها منبع شناخت) در تفسیر قرآن نقش ایفا نکرد، صبغه اجتهادی به خود گرفت و نیازمند منابع بیشتر برای فهمی دقیق‌تر شد. به‌ویژه اینکه آن منبع، جنبه شرعی داشته و دارای سنخیت کاملی با خود قرآن از جهت انتساب به معصوم باشد. در جس...

Full description

Bibliographic Details
Main Authors: محمدرضا شاهرودی, حمید حسن زاده
Format: Article
Language:fas
Published: Payame Noor University 2018-09-01
Series:Pizhūhish/Nāmah-i Tafsīr va Zabān-i Qurān
Subjects:
Online Access:http://quran.journals.pnu.ac.ir/article_5216_b5fb45541e93ed366ec7c1f2ab7ccaa5.pdf
_version_ 1818668217770442752
author محمدرضا شاهرودی
حمید حسن زاده
author_facet محمدرضا شاهرودی
حمید حسن زاده
author_sort محمدرضا شاهرودی
collection DOAJ
description تفسیر قرآن کریم پس از آنکه دوره‌های نخستین خود را پشت سر گذاشت و حدیث (به‌عنوان تنها منبع شناخت) در تفسیر قرآن نقش ایفا نکرد، صبغه اجتهادی به خود گرفت و نیازمند منابع بیشتر برای فهمی دقیق‌تر شد. به‌ویژه اینکه آن منبع، جنبه شرعی داشته و دارای سنخیت کاملی با خود قرآن از جهت انتساب به معصوم باشد. در جستجوی این مهم با منبع یا اصلی دیگر برای تفسیر قرآن یعنی ادعیه رسیده از معصومان مواجه می‌گردیم؛ چه حجیت این ادعیه به‌مثابه خبر صحیح برای تفسیر قرآن است. ادعیه دارای ظرفیت گسترده‌ای برای تفسیر است؛ لذا می‌توان به آن به‌عنوان یکی از منابع تفسیری نگریست؛ چه، این معارف دینی علاوه بر فلسفۀ اصلی خود، یعنی عرض نیاز انسان در پیشگاه خالق متعالی و درخواست بخشش، دربردارندۀ وجوه مشترکی از معارف الهی با قرآن است. البته در ادعیه به‌طور صریح به تفسیر آیات قرآن پرداخته نشده اما مضامین برخی از این دعاها بدون تردید، تفسیر آیاتی از قرآن محسوب می‌شود. تفسیر قرآن براساس ادعیه شامل گونه‌های مختلفی از این قرار است: تبیین اجمال مفردات، رفع ابهام آیات، تفصیل امور کلی، بیان مصداق مفاهیم، تعلیل مضامین آیات، کشف وجوه اعرابی و پاسخ به پرسش‌هایی که ممکن است دربارۀ یک آیه مطرح شود. همچنین در این گفتار، به رجحان تفسیر مطرح‌شده در دعا بر سایر آرای تفسیری توجه داده شده و به ادعیه و تفسیر بیان‌شده در آن، به‌عنوان یکی از مرجحات در تعارض آرای تفسیری نگریسته شده است.
first_indexed 2024-12-17T06:32:49Z
format Article
id doaj.art-5f2d6f02f3b44c3c9a30bd87eb0be596
institution Directory Open Access Journal
issn 2322-3804
2538-614X
language fas
last_indexed 2024-12-17T06:32:49Z
publishDate 2018-09-01
publisher Payame Noor University
record_format Article
series Pizhūhish/Nāmah-i Tafsīr va Zabān-i Qurān
spelling doaj.art-5f2d6f02f3b44c3c9a30bd87eb0be5962022-12-21T22:00:05ZfasPayame Noor UniversityPizhūhish/Nāmah-i Tafsīr va Zabān-i Qurān2322-38042538-614X2018-09-017112914610.30473/quran.2018.52165216گونه‌شناسی تفسیر قرآن کریم بر پایه ادعیه مأثورهمحمدرضا شاهرودی0حمید حسن زاده1دانشیار علوم قرآن و حدیث، دانشگاه تهراندانش‌آموخته دکتری علوم قرآن و حدیث، دانشگاه تهرانتفسیر قرآن کریم پس از آنکه دوره‌های نخستین خود را پشت سر گذاشت و حدیث (به‌عنوان تنها منبع شناخت) در تفسیر قرآن نقش ایفا نکرد، صبغه اجتهادی به خود گرفت و نیازمند منابع بیشتر برای فهمی دقیق‌تر شد. به‌ویژه اینکه آن منبع، جنبه شرعی داشته و دارای سنخیت کاملی با خود قرآن از جهت انتساب به معصوم باشد. در جستجوی این مهم با منبع یا اصلی دیگر برای تفسیر قرآن یعنی ادعیه رسیده از معصومان مواجه می‌گردیم؛ چه حجیت این ادعیه به‌مثابه خبر صحیح برای تفسیر قرآن است. ادعیه دارای ظرفیت گسترده‌ای برای تفسیر است؛ لذا می‌توان به آن به‌عنوان یکی از منابع تفسیری نگریست؛ چه، این معارف دینی علاوه بر فلسفۀ اصلی خود، یعنی عرض نیاز انسان در پیشگاه خالق متعالی و درخواست بخشش، دربردارندۀ وجوه مشترکی از معارف الهی با قرآن است. البته در ادعیه به‌طور صریح به تفسیر آیات قرآن پرداخته نشده اما مضامین برخی از این دعاها بدون تردید، تفسیر آیاتی از قرآن محسوب می‌شود. تفسیر قرآن براساس ادعیه شامل گونه‌های مختلفی از این قرار است: تبیین اجمال مفردات، رفع ابهام آیات، تفصیل امور کلی، بیان مصداق مفاهیم، تعلیل مضامین آیات، کشف وجوه اعرابی و پاسخ به پرسش‌هایی که ممکن است دربارۀ یک آیه مطرح شود. همچنین در این گفتار، به رجحان تفسیر مطرح‌شده در دعا بر سایر آرای تفسیری توجه داده شده و به ادعیه و تفسیر بیان‌شده در آن، به‌عنوان یکی از مرجحات در تعارض آرای تفسیری نگریسته شده است.http://quran.journals.pnu.ac.ir/article_5216_b5fb45541e93ed366ec7c1f2ab7ccaa5.pdfتفسیرادعیهمنابع تفسیرتبیین آیاتتعلیل آیات
spellingShingle محمدرضا شاهرودی
حمید حسن زاده
گونه‌شناسی تفسیر قرآن کریم بر پایه ادعیه مأثوره
Pizhūhish/Nāmah-i Tafsīr va Zabān-i Qurān
تفسیر
ادعیه
منابع تفسیر
تبیین آیات
تعلیل آیات
title گونه‌شناسی تفسیر قرآن کریم بر پایه ادعیه مأثوره
title_full گونه‌شناسی تفسیر قرآن کریم بر پایه ادعیه مأثوره
title_fullStr گونه‌شناسی تفسیر قرآن کریم بر پایه ادعیه مأثوره
title_full_unstemmed گونه‌شناسی تفسیر قرآن کریم بر پایه ادعیه مأثوره
title_short گونه‌شناسی تفسیر قرآن کریم بر پایه ادعیه مأثوره
title_sort گونه‌شناسی تفسیر قرآن کریم بر پایه ادعیه مأثوره
topic تفسیر
ادعیه
منابع تفسیر
تبیین آیات
تعلیل آیات
url http://quran.journals.pnu.ac.ir/article_5216_b5fb45541e93ed366ec7c1f2ab7ccaa5.pdf
work_keys_str_mv AT mḥmdrḍạsẖạhrwdy gwnhsẖnạsytfsyrqrậnḵrymbrpạyhạdʿyhmạtẖwrh
AT ḥmydḥsnzạdh gwnhsẖnạsytfsyrqrậnḵrymbrpạyhạdʿyhmạtẖwrh