| Summary: | Öz: Bu çalışma, İsrail vatandaşı
Arap öğrencilere yönelik İsrail devlet okullarında 1970’lerden beri okutulan
Arapça ortaokul ve lise tarih ders kitaplarının yansıttığı Türk imgesini
incelemektedir. Genel olarak İsrail ders kitaplarında Türk imgesine değinen mevcut
çalışmalar İbranice tarih ders kitaplarını incelemekte, Arapça kitaplar
üzerinde durmamaktadır. Bu çalışmada Türk tarihiyle ilgili pasajlar içerdiği
saptanan 12 Arapça kitabın içerik analizinde olumlu yaklaşım örnekleri ile
olumsuzlama öğelerine odaklanıldı ve ortaya Gayrı-Müslimlere Hoşgörü, Türk
Yöneticileri, Gerileme Devri ve İttihatçıların Baskıcı Yönetimi ile Arap İsyanı
şeklinde dört ana tema çıktı. Türklere olumlu yaklaşım örnekleri, Osmanlı
İmparatorluğu’nda gayrı-Müslimlere gösterilen hoşgörüden bahseden pasajlarda ve
Osman Bey, Fatih Sultan Mehmet, Kanuni ve Atatürk hakkındaki bölümlerde görüldü.
Padişahlar arasından en çok devlete getirdiği yeni düzen ve askeri seferleri
nedeniyle Kanuni takdir edilirken Atatürk de Türkiye’yi işgalden kurtaran büyük
bir lider olarak betimlenmektedir. II. Abdülhamit’in müstebit idaresi
eleştirilmekle beraber devletin içinde bulunduğu zor koşullara atıf ile
meşrulaştırılmakta, Sultanın her alanda gerçekleştirdiği reformlar
övülmektedir. Yalnız zalim ve kan dökücü bir hükümdar olarak tasvir edilen I.
Selim tümüyle negatif bir imgeye sahiptir. Kitapların tavrı gerileme devri ele
alınırken olumsuzlaşmakta, özellikle merkezi yönetimin zayıflamasıyla birlikte
Arap vilayetleri dâhil tüm taşrada sömürü, asayiş boşluğu ve ekonomik
gerilemenin hâkim olduğu belirtilmektedir. En olumsuz Türk imgesi ise İttihat
ve Terakki dönemiyle ilgili kısımlarda bulunmaktadır. İttihatçıların Türkler
dışındaki halkların haklarını tanımadığı, katı bir Türkleştirme politikası
uyguladığı ve bunun da Arapları isyana ittiği anlatılmaktadır. Kitaplarda yer
alan görsellerde de daha ziyade gerileme ve dağılma döneminden olumsuz imgeler
öne çıkmaktadır.
|
|---|