Dzieje parafii pw. św. Stanisława – Biskupa i Męczennika w Gródku Podolskim w latach 1941-1991
Od końca XVIII wieku w Gródku Podolskim funkcjonowały dwa kościoły – jeden pw. św. Anny i św. Antoniego, drugi pw. św. Stanisława – Biskupa i Męczennika. W 1935 roku świątynie te zostały zamknięte przez władze sowieckie, a wkrótce zdewastowane. Zamknięto także kaplicę wybudowaną w 1845 roku na cmen...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | deu |
| Published: |
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
2022-06-01
|
| Series: | Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://czasopisma.kul.pl/index.php/abmk/article/view/11891 |
| _version_ | 1797324984856608768 |
|---|---|
| author | Vladyslav Rozhkov |
| author_facet | Vladyslav Rozhkov |
| author_sort | Vladyslav Rozhkov |
| collection | DOAJ |
| description |
Od końca XVIII wieku w Gródku Podolskim funkcjonowały dwa kościoły – jeden pw. św. Anny i św. Antoniego, drugi pw. św. Stanisława – Biskupa i Męczennika. W 1935 roku świątynie te zostały zamknięte przez władze sowieckie, a wkrótce zdewastowane. Zamknięto także kaplicę wybudowaną w 1845 roku na cmentarzu. Katolicy z Gródka zostali pozbawieni opieki duszpasterskiej. Odrodzenie życia religijnego na Ukrainie Sowieckiej nastąpiło w okresie okupacji niemieckiej. Wierni odzyskali świątynie i mogli swobodnie sprawować nabożeństwa. W roku 1943, dzięki staraniom katolików gródeckich, zaczął do nich przyjeżdżać ks. Franciszek Oleń z diecezji łuckiej, który odprawiał w kaplicy cmentarnej Msze św. oraz udzielał sakramentów. Pod koniec 1944 roku funkcję proboszcza parafii w Gródku objął 25-letni kapłan z archidiecezji lwowskiej ks. Jan Olszański, przyszły biskup diecezji kamieniecko-podolskiej. Prowadzona przez niego katechizacja dzieci, która była w ZSRS zakazana, spowodowała, że w 1959 roku został on wydalony do wioski Manikowce. W ciągu wielu lat opiekę duszpasterską nad katolikami z Gródka sprawowali dojeżdżający kapłani. Dopiero w 1970 roku do parafii św. Stanisława skierowano ks. Franciszka Karasiewicza, który pełnił tam funkcję proboszcza do 1977 roku. Z powodu pogarszającego się stanu zdrowia, spowodowanego nieustannym nękaniem ze strony lokalnych władz, duchowny opuścił Gródek Podolski, a na jego miejsce wyznaczono ks. Władysława Wanagsa MIC. Już na początku swojej pracy w Gródku nowy proboszcz miał zamiar w miejsce małej kapliczki zbudować nowy kościół, zachowując dotychczasowe wezwanie św. Stanisława – Biskupa i Męczennika. W 1988 roku pomimo sprzeciwu władz państwowych ks. W. Wanags zdecydował się na rozpoczęcie budowy kościoła. W dniu 17 września 1988 roku bp Vilhelms Ņukšs poświęcił nowy kościół w Gródku Podolskim. Była to pierwsza świątynia katolicka powstała na Ukrainie Sowieckiej.
|
| first_indexed | 2024-03-08T06:03:32Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-601e6b2975164313bf878a0c9ae43515 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 0518-3766 2545-3491 |
| language | deu |
| last_indexed | 2024-03-08T06:03:32Z |
| publishDate | 2022-06-01 |
| publisher | Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II |
| record_format | Article |
| series | Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne |
| spelling | doaj.art-601e6b2975164313bf878a0c9ae435152024-02-04T22:14:26ZdeuKatolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła IIArchiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne0518-37662545-34912022-06-0111810.31743/abmk.11891Dzieje parafii pw. św. Stanisława – Biskupa i Męczennika w Gródku Podolskim w latach 1941-1991Vladyslav Rozhkov0Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II Od końca XVIII wieku w Gródku Podolskim funkcjonowały dwa kościoły – jeden pw. św. Anny i św. Antoniego, drugi pw. św. Stanisława – Biskupa i Męczennika. W 1935 roku świątynie te zostały zamknięte przez władze sowieckie, a wkrótce zdewastowane. Zamknięto także kaplicę wybudowaną w 1845 roku na cmentarzu. Katolicy z Gródka zostali pozbawieni opieki duszpasterskiej. Odrodzenie życia religijnego na Ukrainie Sowieckiej nastąpiło w okresie okupacji niemieckiej. Wierni odzyskali świątynie i mogli swobodnie sprawować nabożeństwa. W roku 1943, dzięki staraniom katolików gródeckich, zaczął do nich przyjeżdżać ks. Franciszek Oleń z diecezji łuckiej, który odprawiał w kaplicy cmentarnej Msze św. oraz udzielał sakramentów. Pod koniec 1944 roku funkcję proboszcza parafii w Gródku objął 25-letni kapłan z archidiecezji lwowskiej ks. Jan Olszański, przyszły biskup diecezji kamieniecko-podolskiej. Prowadzona przez niego katechizacja dzieci, która była w ZSRS zakazana, spowodowała, że w 1959 roku został on wydalony do wioski Manikowce. W ciągu wielu lat opiekę duszpasterską nad katolikami z Gródka sprawowali dojeżdżający kapłani. Dopiero w 1970 roku do parafii św. Stanisława skierowano ks. Franciszka Karasiewicza, który pełnił tam funkcję proboszcza do 1977 roku. Z powodu pogarszającego się stanu zdrowia, spowodowanego nieustannym nękaniem ze strony lokalnych władz, duchowny opuścił Gródek Podolski, a na jego miejsce wyznaczono ks. Władysława Wanagsa MIC. Już na początku swojej pracy w Gródku nowy proboszcz miał zamiar w miejsce małej kapliczki zbudować nowy kościół, zachowując dotychczasowe wezwanie św. Stanisława – Biskupa i Męczennika. W 1988 roku pomimo sprzeciwu władz państwowych ks. W. Wanags zdecydował się na rozpoczęcie budowy kościoła. W dniu 17 września 1988 roku bp Vilhelms Ņukšs poświęcił nowy kościół w Gródku Podolskim. Była to pierwsza świątynia katolicka powstała na Ukrainie Sowieckiej. https://czasopisma.kul.pl/index.php/abmk/article/view/11891Gródek Podolski;Podolediecezja kamieniecko-podolskaks. Franciszek Oleńbp Jan Olszańskiks. Franciszek Karasiewicz |
| spellingShingle | Vladyslav Rozhkov Dzieje parafii pw. św. Stanisława – Biskupa i Męczennika w Gródku Podolskim w latach 1941-1991 Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne Gródek Podolski; Podole diecezja kamieniecko-podolska ks. Franciszek Oleń bp Jan Olszański ks. Franciszek Karasiewicz |
| title | Dzieje parafii pw. św. Stanisława – Biskupa i Męczennika w Gródku Podolskim w latach 1941-1991 |
| title_full | Dzieje parafii pw. św. Stanisława – Biskupa i Męczennika w Gródku Podolskim w latach 1941-1991 |
| title_fullStr | Dzieje parafii pw. św. Stanisława – Biskupa i Męczennika w Gródku Podolskim w latach 1941-1991 |
| title_full_unstemmed | Dzieje parafii pw. św. Stanisława – Biskupa i Męczennika w Gródku Podolskim w latach 1941-1991 |
| title_short | Dzieje parafii pw. św. Stanisława – Biskupa i Męczennika w Gródku Podolskim w latach 1941-1991 |
| title_sort | dzieje parafii pw sw stanislawa biskupa i meczennika w grodku podolskim w latach 1941 1991 |
| topic | Gródek Podolski; Podole diecezja kamieniecko-podolska ks. Franciszek Oleń bp Jan Olszański ks. Franciszek Karasiewicz |
| url | https://czasopisma.kul.pl/index.php/abmk/article/view/11891 |
| work_keys_str_mv | AT vladyslavrozhkov dziejeparafiipwswstanisławabiskupaimeczennikawgrodkupodolskimwlatach19411991 |