تبیین عملکردی و شناسایی ارزش‌های مکان‌های عمومی‎ ‎رودخانه محور از ‏منظر طراحی شهری

رودخانه‌ها، به‌واسطه عملکردهای متعدد، کیفیات متنوعی را برای انسان‌ها‌ و سکونتگاه‌هایشان همراه دارند و مستقیم و غیرمستقیم، بر کیفیت زندگی آنها تأثیر می‌گذارند؛ اما تغییر سبک زندگی جوامع، ناآگاهی از ابعاد رودخانه‌ها و نگرش و توسعه تک‌بعدی، آسیب‌های فراوانی به این پدیده‌های طبیعی رسانده و موجب ناپایدار...

Full description

Bibliographic Details
Main Authors: سید مجتبی صفدرنژاد, سید عبدالهادی دانشپور, مصطفی بهزادفر
Format: Article
Language:fas
Published: University of Kurdistan 2021-04-01
Series:مطالعات شهری
Subjects:
Online Access:https://urbstudies.uok.ac.ir/article_61338_557f935e2eee95a288347f46b419f355.pdf
_version_ 1797901034809458688
author سید مجتبی صفدرنژاد
سید عبدالهادی دانشپور
مصطفی بهزادفر
author_facet سید مجتبی صفدرنژاد
سید عبدالهادی دانشپور
مصطفی بهزادفر
author_sort سید مجتبی صفدرنژاد
collection DOAJ
description رودخانه‌ها، به‌واسطه عملکردهای متعدد، کیفیات متنوعی را برای انسان‌ها‌ و سکونتگاه‌هایشان همراه دارند و مستقیم و غیرمستقیم، بر کیفیت زندگی آنها تأثیر می‌گذارند؛ اما تغییر سبک زندگی جوامع، ناآگاهی از ابعاد رودخانه‌ها و نگرش و توسعه تک‌بعدی، آسیب‌های فراوانی به این پدیده‌های طبیعی رسانده و موجب ناپایداری آنها شده است. این پژوهش، در پی خاطرنشان ابعاد رودخانه‌ها، اهمیت حفاظت آنها در حین توسعه‌، ضرورت دیدگاه فراگیر در مواجهه با رودخانه و چگونگی استفاده از رودخانه‌ به‌عنوان محور مکان‌های عمومی در چارچوب طراحی شهری است. این پژوهش توسعه‌ای_کاربردی، بر مبنای رویکرد کیفی متکی بر تجربه‌گرایی، به گردآوری داده‌های مورد نیاز از طریق مطالعات کتابخانه‌ای و میدانی پرداخته و با انتخاب روش مطالعه میان موردی، از ابزارهای مشاهده و مصاحبه نیمه ساختاریافته در بازدیدهای میدانی رودخانه در شهرهای اردبیل، اصفهان، اهواز و رشت بهره گرفته است. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها، از تحلیل‌های کیفی (تلخیص، دسته‌بندی) در کنار تحلیل‌های کمّی آماری استفاده‌ شده و اعتبار نتایج، براساس اظهارنظر تضمین ‌شده در موارد کیفی و بررسی آزمون اسمیرنف و T تک نمونه‌ای در تحلیل کمّی بررسی ‌شده است. پژوهش حاضر، نقش‌ها، ارزش‌ها و کیفیات رودخانه را در قالب مؤلفه‌های نظام‌های مطالعاتی زیست‌محیطی/ اکولوژیکی، کالبدی/ فضایی، عملکردی، اقتصادی، اجتماعی/ فرهنگی، ادراکی/ روانی و ... تدوین کرده و به مقایسه تطبیقی وضعیت آنها در شهرهای بیان شده، پرداخته است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که با توجه به تنوع عملکردها، ارزش‌ها و نیز ابعاد رودخانه‌ها هرگونه توسعه مرتبط با آنها، باید با دیدی جامع‌نگر انجام شود. به علاوه، توجه به آب، ویژگی‌ها و تأثیرات آن، به‌مثابه مهم‌ترین عامل تمایز مکان‌های عمومی رودخانه محور، باید با اتخاذ رویکردهای مناسبی ازجمله درزمینه فعالیت‌ها، در مکان­سازی مبتنی بر رودخانه مورد توجه قرار گیرد. برخی کاربردهای پژوهش حاضر، عبارتند از: یکپارچه‌سازی برنامه‌ریزی، طراحی و مدیریت رودخانه‌ها، مکان سازی و بازآفرینی پایدار با محوریت رودخانه‌ها، بازنگری اسناد توسعه شهری، بازنگری قوانین مرتبط و ... .
first_indexed 2024-04-10T08:55:36Z
format Article
id doaj.art-60d907617f4f4826a45b6031bcbbd54c
institution Directory Open Access Journal
issn 2322-2875
2717-4417
language fas
last_indexed 2024-04-10T08:55:36Z
publishDate 2021-04-01
publisher University of Kurdistan
record_format Article
series مطالعات شهری
spelling doaj.art-60d907617f4f4826a45b6031bcbbd54c2023-02-21T15:25:49ZfasUniversity of Kurdistanمطالعات شهری2322-28752717-44172021-04-011038314810.34785/J011.2021.53261338تبیین عملکردی و شناسایی ارزش‌های مکان‌های عمومی‎ ‎رودخانه محور از ‏منظر طراحی شهریسید مجتبی صفدرنژاد0سید عبدالهادی دانشپور1مصطفی بهزادفر2پژوهشگر دکتری شهرسازی، گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایراندانشیار، گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایراناستاد، گروه شهرسازی، دانشکده معماری شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایرانرودخانه‌ها، به‌واسطه عملکردهای متعدد، کیفیات متنوعی را برای انسان‌ها‌ و سکونتگاه‌هایشان همراه دارند و مستقیم و غیرمستقیم، بر کیفیت زندگی آنها تأثیر می‌گذارند؛ اما تغییر سبک زندگی جوامع، ناآگاهی از ابعاد رودخانه‌ها و نگرش و توسعه تک‌بعدی، آسیب‌های فراوانی به این پدیده‌های طبیعی رسانده و موجب ناپایداری آنها شده است. این پژوهش، در پی خاطرنشان ابعاد رودخانه‌ها، اهمیت حفاظت آنها در حین توسعه‌، ضرورت دیدگاه فراگیر در مواجهه با رودخانه و چگونگی استفاده از رودخانه‌ به‌عنوان محور مکان‌های عمومی در چارچوب طراحی شهری است. این پژوهش توسعه‌ای_کاربردی، بر مبنای رویکرد کیفی متکی بر تجربه‌گرایی، به گردآوری داده‌های مورد نیاز از طریق مطالعات کتابخانه‌ای و میدانی پرداخته و با انتخاب روش مطالعه میان موردی، از ابزارهای مشاهده و مصاحبه نیمه ساختاریافته در بازدیدهای میدانی رودخانه در شهرهای اردبیل، اصفهان، اهواز و رشت بهره گرفته است. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها، از تحلیل‌های کیفی (تلخیص، دسته‌بندی) در کنار تحلیل‌های کمّی آماری استفاده‌ شده و اعتبار نتایج، براساس اظهارنظر تضمین ‌شده در موارد کیفی و بررسی آزمون اسمیرنف و T تک نمونه‌ای در تحلیل کمّی بررسی ‌شده است. پژوهش حاضر، نقش‌ها، ارزش‌ها و کیفیات رودخانه را در قالب مؤلفه‌های نظام‌های مطالعاتی زیست‌محیطی/ اکولوژیکی، کالبدی/ فضایی، عملکردی، اقتصادی، اجتماعی/ فرهنگی، ادراکی/ روانی و ... تدوین کرده و به مقایسه تطبیقی وضعیت آنها در شهرهای بیان شده، پرداخته است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که با توجه به تنوع عملکردها، ارزش‌ها و نیز ابعاد رودخانه‌ها هرگونه توسعه مرتبط با آنها، باید با دیدی جامع‌نگر انجام شود. به علاوه، توجه به آب، ویژگی‌ها و تأثیرات آن، به‌مثابه مهم‌ترین عامل تمایز مکان‌های عمومی رودخانه محور، باید با اتخاذ رویکردهای مناسبی ازجمله درزمینه فعالیت‌ها، در مکان­سازی مبتنی بر رودخانه مورد توجه قرار گیرد. برخی کاربردهای پژوهش حاضر، عبارتند از: یکپارچه‌سازی برنامه‌ریزی، طراحی و مدیریت رودخانه‌ها، مکان سازی و بازآفرینی پایدار با محوریت رودخانه‌ها، بازنگری اسناد توسعه شهری، بازنگری قوانین مرتبط و ... .https://urbstudies.uok.ac.ir/article_61338_557f935e2eee95a288347f46b419f355.pdfطراحی شهریرودخانهمکان‌های عمومیرودخانه محوری
spellingShingle سید مجتبی صفدرنژاد
سید عبدالهادی دانشپور
مصطفی بهزادفر
تبیین عملکردی و شناسایی ارزش‌های مکان‌های عمومی‎ ‎رودخانه محور از ‏منظر طراحی شهری
مطالعات شهری
طراحی شهری
رودخانه
مکان‌های عمومی
رودخانه محوری
title تبیین عملکردی و شناسایی ارزش‌های مکان‌های عمومی‎ ‎رودخانه محور از ‏منظر طراحی شهری
title_full تبیین عملکردی و شناسایی ارزش‌های مکان‌های عمومی‎ ‎رودخانه محور از ‏منظر طراحی شهری
title_fullStr تبیین عملکردی و شناسایی ارزش‌های مکان‌های عمومی‎ ‎رودخانه محور از ‏منظر طراحی شهری
title_full_unstemmed تبیین عملکردی و شناسایی ارزش‌های مکان‌های عمومی‎ ‎رودخانه محور از ‏منظر طراحی شهری
title_short تبیین عملکردی و شناسایی ارزش‌های مکان‌های عمومی‎ ‎رودخانه محور از ‏منظر طراحی شهری
title_sort تبیین عملکردی و شناسایی ارزش‌های مکان‌های عمومی‎ ‎رودخانه محور از ‏منظر طراحی شهری
topic طراحی شهری
رودخانه
مکان‌های عمومی
رودخانه محوری
url https://urbstudies.uok.ac.ir/article_61338_557f935e2eee95a288347f46b419f355.pdf
work_keys_str_mv AT sydmjtbyṣfdrnzẖạd tbyynʿmlḵrdywsẖnạsạyyạrzsẖhạymḵạnhạyʿmwmyrwdkẖạnhmḥwrạzmnẓrṭrạḥysẖhry
AT sydʿbdạlhạdydạnsẖpwr tbyynʿmlḵrdywsẖnạsạyyạrzsẖhạymḵạnhạyʿmwmyrwdkẖạnhmḥwrạzmnẓrṭrạḥysẖhry
AT mṣṭfybhzạdfr tbyynʿmlḵrdywsẖnạsạyyạrzsẖhạymḵạnhạyʿmwmyrwdkẖạnhmḥwrạzmnẓrṭrạḥysẖhry