İngiliz Belgelerine Göre Türkiye’de 1960, 1971 ve 1980 Askeri Müdahaleleri
Ordu, modern Türkiye’nin siyasi tarihinde önemli bir yere sahiptir. Her on yılda bir adeta düzenli olarak yapılan askeri darbeler, bunun kanıtı gibi görünüyor. Mayıs 1960, Mart 1971 ve Eylül 1980’deki müdahaleler, silahlı kuvvetlerin cumhuriyetin demokratik egemenliğini, yolsuz ve beceriksiz politik...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Vakanüvis Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi
2019-03-01
|
| Series: | Vakanüvis Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/pub/vakanuvis/issue/44100/524406?publisher=vakanuvis |
| Summary: | Ordu, modern Türkiye’nin siyasi tarihinde önemli bir yere
sahiptir. Her on yılda bir adeta düzenli olarak yapılan askeri darbeler, bunun
kanıtı gibi görünüyor. Mayıs 1960, Mart 1971 ve Eylül 1980’deki müdahaleler,
silahlı kuvvetlerin cumhuriyetin demokratik egemenliğini, yolsuz ve beceriksiz
politikacıların yaptıkları işleri takiben, geri getirme eylemleri olarak
açıklandı. Ordu, 1960’da Adnan Menderes’in Demokrat Parti hükümetini,
eylemlerini haklı çıkarmak için meclisteki ezici çoğunluğuna güvenerek anayasayı
tamamen göz ardı ederek ülkeyi yönettiği gerekçesiyle devirdi. Mart 1971’de
ordu, Süleyman Demirel’i istifaya zorladı ve on yıl sonra Eylül 1980’de
aynısını yaptı. İlk müdahale anayasanın savunulması olarak haklı gösterildi.
Diğer iki darbenin sebebi hükümetlerin zayıf, verimsiz, anarşi kaynağı ve
istikrarsızlığın kaynağı olarak gösterildi. Her seferinde ordu, yalnızca
politikacıları kendi yaptıkları karışıklıktan kurtarmak için müdahale ettiğini
iddia etti. Türk ordusu cumhuriyetin koruyucusu ve Kemalist mirasın devamı
olarak algılanırsa, başka bir darbe olasılığı her zaman var olacaktır. Ancak,
iktidar seçkinlerinin en azından bir kısmının, nüfusun önemli kesimlerine ek
olarak, ordu yönetiminin krizden çıkışın tek yol olduğuna inandıkları ve bunun
için davet edildiğine bakarak ordunun müdahale etmek için her zaman güce sahip
olduğunu vurgulamalıyız. |
|---|---|
| ISSN: | 2149-9535 2636-7777 |