Fatımi-Karmati ilişkisine Dair Bazı Mülahazalar
Bahreyn Karmatileri'nin Fatımiler'in denetiminde hareket ettikleri tezi temelde İbn Haldun'a dayanmaktadır. O, Karmatiler'in Fatımiler'e bağlı olduğu yönündeki hakim kanaatten hareketle mevcut tarihi rivayetleri bu yönde bir yoruma tabi tutmuştur. Oysa İsmaililik'ten ba...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | Turkish |
| Published: |
Cumhuriyet Üniversitesi
2009-12-01
|
| Series: | Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi |
| Subjects: | |
| Online Access: | http://dergipark.gov.tr/cuifd/issue/4285/255129?publisher=cumhurilhyt |
| _version_ | 1797915666852872192 |
|---|---|
| author | Ali AVCU |
| author_facet | Ali AVCU |
| author_sort | Ali AVCU |
| collection | DOAJ |
| description | Bahreyn Karmatileri'nin Fatımiler'in denetiminde hareket ettikleri tezi
temelde İbn Haldun'a dayanmaktadır. O, Karmatiler'in Fatımiler'e
bağlı olduğu yönündeki hakim kanaatten hareketle mevcut tarihi rivayetleri
bu yönde bir yoruma tabi tutmuştur. Oysa İsmaililik'ten bahseden
ilk kaynaklarda İbn Haldun'un rivayetlerindeki Fatımi-Karmati
birlikteliğine dönük yorum ve ilaveler yer almamaktadır. Dolayısıyla
İbn Haldun'a dayanan FatıiTıi-Karmati ilişkisinin varlığına dönük rivayetlere
ihtiyatla yaklaşmak gerekmektedir. Diğer yandan Fatımi ve
Karmati İsmailileri'nin itikadi yapılarını mukayese etmek iki hareket
arasındaki ilişkinin boyutlarını ortaya kQymak açısından oldukça ö-
nemlidir. Karmati grupların hemen tamamı Ubeydullah ei-Mehdi'yi ve
Fatımi halifelerini imam olarak kabul etmemişlerdir. Onlar imarnet iddiasında
bulunan Fatımiler'in aksine Muhammed b. İsmail'in Mehdi olarak
dönüşünü beklerneye devam etmişler ve imarnet iddiasında bulunan
Ubeydullah ei-Mehdi'ye karşı çıkmışlardır. Yine onlar İslam şeriatının
nesh edilmiş olduğu teziyle Fatımiler'den ayrılmışlardır. Bu
itikadi farklılıklar Karmatiler'in Fatımiler'in güdümünde hareket etmediklerinin
açık bir göstergesidir. Ancak her iki grubun mezhebi de
İsmaililik'tir. Karmatiler, imametle ilgili olarak temelde İlk İsmailller'in
öğretilerini savunmaya devam ederken, Fatımiier bu noktada kısmen
yeni sayılabilecek bir öğreti geliştirmişlerdir. |
| first_indexed | 2024-04-10T12:45:16Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-651edc8930c5448fb69d42706602549c |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 1301-1197 1304-9399 |
| language | Turkish |
| last_indexed | 2024-04-10T12:45:16Z |
| publishDate | 2009-12-01 |
| publisher | Cumhuriyet Üniversitesi |
| record_format | Article |
| series | Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi |
| spelling | doaj.art-651edc8930c5448fb69d42706602549c2023-02-15T16:14:06ZturCumhuriyet ÜniversitesiCumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi1301-11971304-93992009-12-01132243265926Fatımi-Karmati ilişkisine Dair Bazı MülahazalarAli AVCUBahreyn Karmatileri'nin Fatımiler'in denetiminde hareket ettikleri tezi temelde İbn Haldun'a dayanmaktadır. O, Karmatiler'in Fatımiler'e bağlı olduğu yönündeki hakim kanaatten hareketle mevcut tarihi rivayetleri bu yönde bir yoruma tabi tutmuştur. Oysa İsmaililik'ten bahseden ilk kaynaklarda İbn Haldun'un rivayetlerindeki Fatımi-Karmati birlikteliğine dönük yorum ve ilaveler yer almamaktadır. Dolayısıyla İbn Haldun'a dayanan FatıiTıi-Karmati ilişkisinin varlığına dönük rivayetlere ihtiyatla yaklaşmak gerekmektedir. Diğer yandan Fatımi ve Karmati İsmailileri'nin itikadi yapılarını mukayese etmek iki hareket arasındaki ilişkinin boyutlarını ortaya kQymak açısından oldukça ö- nemlidir. Karmati grupların hemen tamamı Ubeydullah ei-Mehdi'yi ve Fatımi halifelerini imam olarak kabul etmemişlerdir. Onlar imarnet iddiasında bulunan Fatımiler'in aksine Muhammed b. İsmail'in Mehdi olarak dönüşünü beklerneye devam etmişler ve imarnet iddiasında bulunan Ubeydullah ei-Mehdi'ye karşı çıkmışlardır. Yine onlar İslam şeriatının nesh edilmiş olduğu teziyle Fatımiler'den ayrılmışlardır. Bu itikadi farklılıklar Karmatiler'in Fatımiler'in güdümünde hareket etmediklerinin açık bir göstergesidir. Ancak her iki grubun mezhebi de İsmaililik'tir. Karmatiler, imametle ilgili olarak temelde İlk İsmailller'in öğretilerini savunmaya devam ederken, Fatımiier bu noktada kısmen yeni sayılabilecek bir öğreti geliştirmişlerdir.http://dergipark.gov.tr/cuifd/issue/4285/255129?publisher=cumhurilhytIsmailismFatimidQarmatiImamateİsmaililikFatımiKarmatiimarnet |
| spellingShingle | Ali AVCU Fatımi-Karmati ilişkisine Dair Bazı Mülahazalar Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi Ismailism Fatimid Qarmati Imamate İsmaililik Fatımi Karmati imarnet |
| title | Fatımi-Karmati ilişkisine Dair Bazı Mülahazalar |
| title_full | Fatımi-Karmati ilişkisine Dair Bazı Mülahazalar |
| title_fullStr | Fatımi-Karmati ilişkisine Dair Bazı Mülahazalar |
| title_full_unstemmed | Fatımi-Karmati ilişkisine Dair Bazı Mülahazalar |
| title_short | Fatımi-Karmati ilişkisine Dair Bazı Mülahazalar |
| title_sort | fatimi karmati iliskisine dair bazi mulahazalar |
| topic | Ismailism Fatimid Qarmati Imamate İsmaililik Fatımi Karmati imarnet |
| url | http://dergipark.gov.tr/cuifd/issue/4285/255129?publisher=cumhurilhyt |
| work_keys_str_mv | AT aliavcu fatımikarmatiiliskisinedairbazımulahazalar |