تحلیل انسجام واژگانی در سوره عنکبوت

از جمله موضوعات مهم زبان‌شناسی نقش‌گرای هالیدی و رقیه حسن، انسجام و به هم پیوستگی متن است. هراندازه انسجام آوایی، واژگانی، دستوری و معنایی میان یک متن و عناصر آن بیشتر باشد؛ آن متن ماندگارتر خواهد بود. از این رو می‌توان گفت یکی از دلایل ماندگاری قرآن مجید همین انسجامی است که میان عناصر آن برقرار است...

Full description

Bibliographic Details
Main Authors: عباس اقبالی, روح‌الله صیادی‌نژاد, محمد حسین فاضلی
Format: Article
Language:fas
Published: Payame Noor University 2017-09-01
Series:Pizhūhish/Nāmah-i Tafsīr va Zabān-i Qurān
Subjects:
Online Access:http://quran.journals.pnu.ac.ir/article_4711_8daa6272c2fd58bbe9d71e8ad23a7d82.pdf
_version_ 1818691585304428544
author عباس اقبالی
روح‌الله صیادی‌نژاد
محمد حسین فاضلی
author_facet عباس اقبالی
روح‌الله صیادی‌نژاد
محمد حسین فاضلی
author_sort عباس اقبالی
collection DOAJ
description از جمله موضوعات مهم زبان‌شناسی نقش‌گرای هالیدی و رقیه حسن، انسجام و به هم پیوستگی متن است. هراندازه انسجام آوایی، واژگانی، دستوری و معنایی میان یک متن و عناصر آن بیشتر باشد؛ آن متن ماندگارتر خواهد بود. از این رو می‌توان گفت یکی از دلایل ماندگاری قرآن مجید همین انسجامی است که میان عناصر آن برقرار است و مایه برخی از پژوهش‌های ادبی ـ قرآنی گشته است. در این جستار با روش توصیفی– تحلیلی، «انسجام واژگانی» در سوره «عنکبوت» واکاوی شده است. از دستاورد‌های این پژوهش آن است که در قرآن کریم انواع انسجام‌ها چشم‌نواز است؛ از جمله انسجام واژگانی که در بافت زبانی به نحوی نمود مشترک دارند با پراکندگی خود در سطح متن باعث انسجام‌بخشی به پیکره متن شده‌اند و معلوم شده تکرار واژه «الله» به صورت‌های لفظی و معنایی، جزئی و کلی 64 درصد از انسجام واژگانی در سوره عنکبوت را به خود اختصاص داده است. همچنین در این سوره متناسب با بافت و سیاق سخن، الفاظ «کفر» و «ایمان» و زیرمجموعه آنها، بیشتر از واژه‌های دیگر تکرار می‌شوند و همین تکرار مایه انسجام گشته و به خواننده کمک می‌کند تا راحت‌تر با متن ارتباط پیدا کند و معنی آن را درک کند. واژگان متضاد به‌مثابه عناصر دیگر انسجام واژگانی در این سوره پربسامدند تضاد اسم‌ها با 23 مورد و تضاد فعل‌ها با 7 مورد، خواننده را از حالت انفعالی خارج و به درک و ارتباط بین آیات و واژه‌ها رهنمود می‌سازد.
first_indexed 2024-12-17T12:44:14Z
format Article
id doaj.art-66b66963f7ef480fb174986f88b779cc
institution Directory Open Access Journal
issn 2322-3804
2538-614X
language fas
last_indexed 2024-12-17T12:44:14Z
publishDate 2017-09-01
publisher Payame Noor University
record_format Article
series Pizhūhish/Nāmah-i Tafsīr va Zabān-i Qurān
spelling doaj.art-66b66963f7ef480fb174986f88b779cc2022-12-21T21:47:48ZfasPayame Noor UniversityPizhūhish/Nāmah-i Tafsīr va Zabān-i Qurān2322-38042538-614X2017-09-0161911104711تحلیل انسجام واژگانی در سوره عنکبوتعباس اقبالی0روح‌الله صیادی‌نژاد1محمد حسین فاضلی2دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه کاشاندانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه کاشاندانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه کاشاناز جمله موضوعات مهم زبان‌شناسی نقش‌گرای هالیدی و رقیه حسن، انسجام و به هم پیوستگی متن است. هراندازه انسجام آوایی، واژگانی، دستوری و معنایی میان یک متن و عناصر آن بیشتر باشد؛ آن متن ماندگارتر خواهد بود. از این رو می‌توان گفت یکی از دلایل ماندگاری قرآن مجید همین انسجامی است که میان عناصر آن برقرار است و مایه برخی از پژوهش‌های ادبی ـ قرآنی گشته است. در این جستار با روش توصیفی– تحلیلی، «انسجام واژگانی» در سوره «عنکبوت» واکاوی شده است. از دستاورد‌های این پژوهش آن است که در قرآن کریم انواع انسجام‌ها چشم‌نواز است؛ از جمله انسجام واژگانی که در بافت زبانی به نحوی نمود مشترک دارند با پراکندگی خود در سطح متن باعث انسجام‌بخشی به پیکره متن شده‌اند و معلوم شده تکرار واژه «الله» به صورت‌های لفظی و معنایی، جزئی و کلی 64 درصد از انسجام واژگانی در سوره عنکبوت را به خود اختصاص داده است. همچنین در این سوره متناسب با بافت و سیاق سخن، الفاظ «کفر» و «ایمان» و زیرمجموعه آنها، بیشتر از واژه‌های دیگر تکرار می‌شوند و همین تکرار مایه انسجام گشته و به خواننده کمک می‌کند تا راحت‌تر با متن ارتباط پیدا کند و معنی آن را درک کند. واژگان متضاد به‌مثابه عناصر دیگر انسجام واژگانی در این سوره پربسامدند تضاد اسم‌ها با 23 مورد و تضاد فعل‌ها با 7 مورد، خواننده را از حالت انفعالی خارج و به درک و ارتباط بین آیات و واژه‌ها رهنمود می‌سازد.http://quran.journals.pnu.ac.ir/article_4711_8daa6272c2fd58bbe9d71e8ad23a7d82.pdfسوره عنکبوتبافت موقعیتیانسجام واژگانیتکرار
spellingShingle عباس اقبالی
روح‌الله صیادی‌نژاد
محمد حسین فاضلی
تحلیل انسجام واژگانی در سوره عنکبوت
Pizhūhish/Nāmah-i Tafsīr va Zabān-i Qurān
سوره عنکبوت
بافت موقعیتی
انسجام واژگانی
تکرار
title تحلیل انسجام واژگانی در سوره عنکبوت
title_full تحلیل انسجام واژگانی در سوره عنکبوت
title_fullStr تحلیل انسجام واژگانی در سوره عنکبوت
title_full_unstemmed تحلیل انسجام واژگانی در سوره عنکبوت
title_short تحلیل انسجام واژگانی در سوره عنکبوت
title_sort تحلیل انسجام واژگانی در سوره عنکبوت
topic سوره عنکبوت
بافت موقعیتی
انسجام واژگانی
تکرار
url http://quran.journals.pnu.ac.ir/article_4711_8daa6272c2fd58bbe9d71e8ad23a7d82.pdf
work_keys_str_mv AT ʿbạsạqbạly tḥlylạnsjạmwạzẖgạnydrswrhʿnḵbwt
AT rwḥạllhṣyạdynzẖạd tḥlylạnsjạmwạzẖgạnydrswrhʿnḵbwt
AT mḥmdḥsynfạḍly tḥlylạnsjạmwạzẖgạnydrswrhʿnḵbwt