بررسی چگونگی تجدید نظر در قانون «کشف حجاب» در مقطع 1320ـ1322 با تکیه بر مقاومت های فردی و نهادی
سیاست «کشف حجاب» اجباری از دی 1314 به‌منزلة سیاست رسمی حکومت پهلوی اول به اجرا درآمد و براساس آن، با اعمال قدرت شهربانی، زنان به بیحجابی ملزم شدند. در شهریور 1322، در دورة پهلوی دوم، دولت به حذف قید «اجباری» در این سیاست حکم داد. این مقاله به بررسی مقاومت عاملان اجتماعی، به‌ویژه عاملیت زنانه، در مق...
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Center for women's and family Studies ,University of Tehran
2019-06-01
|
| Series: | زن در توسعه و سیاست |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jwdp.ut.ac.ir/article_74100_53ece9173dd2bd2a7b749d013435dfa8.pdf |
| _version_ | 1797375797602811904 |
|---|---|
| author | قاسم زائری فاطمه یوسفی‌نژاد |
| author_facet | قاسم زائری فاطمه یوسفی‌نژاد |
| author_sort | قاسم زائری |
| collection | DOAJ |
| description | سیاست «کشف حجاب» اجباری از دی 1314 به‌منزلة سیاست رسمی حکومت پهلوی اول به اجرا درآمد و براساس آن، با اعمال قدرت شهربانی، زنان به بیحجابی ملزم شدند. در شهریور 1322، در دورة پهلوی دوم، دولت به حذف قید «اجباری» در این سیاست حکم داد. این مقاله به بررسی مقاومت عاملان اجتماعی، به‌ویژه عاملیت زنانه، در مقابل اجرای این قانون اختصاص دارد و نشان خواهد داد که در سه مقطع اصلی، از 1306ـ1314، 1314ـ1320 و 1320ـ1322، سه صورت متفاوت مقاومت در برابر بیحجابی شکل گرفته است. آغاز جنگ جهانی دوم در 1318 و حادثة اشغال ایران از سوی متفقین در 1320 مهم‌ترین تحولات ساختاری‌اند که زمینه را برای کنش‌گری عاملان اجتماعی فراهم آورده است. نیاز پهلوی دوم به حمایت یا دستکم عدم مخالفت علما و روحانیت با سلطنتش، تغییر مهم دیگری است که به احیای نهادی روحانیت به‌عنوان یک نیروی مهم در موضوع حجاب کمک میکند. مقاله نشان خواهد داد که روند یکنواخت و برنامهریزیشدهای در مواجهة زنان با «کشف حجاب» وجود ندارد و در برآیند تأثیرات نیروهای پراکندة تاریخی و اجتماعی است که زمینه برای «بازگشت به حجاب» در 1322 فراهم میشود. زنان مجموعهای از راهبردها نظیر مقاومت مثبت و نوآوری در طراحی لباس، مقاومت منفی و درگیری فیزیکی با مأموران شهربانی، مهاجرت، خانهنشینی و پذیرش محرومیت اجتماعی و نیز شکواییهنویسی به مراجع قانونی و نظایر آن را در مقابله با سیاست بیحجابی در پیش گرفتند. در جریان همین مقاومت و بازگشت، احکام گفتار بعدی حجاب، مثل «حجاب به‌مثابة آزادی» یا مسئولیت دولت به ترویج حجاب، و نظایر آن شکل میگیرد. در این مقاله، از شیوة فوکویی تحلیل روندهای تاریخی استفاده شده و از اسناد دست اول و گزارشهای رسمی شهربانی و وزارت کشور و تاریخ شفاهی در مقاطع زمانی پیش‌گفته بهره برده شده است. |
| first_indexed | 2024-03-08T19:29:25Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-68159437e97844d09623e7f9619d9acd |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2538-3124 2538-3132 |
| language | fas |
| last_indexed | 2024-03-08T19:29:25Z |
| publishDate | 2019-06-01 |
| publisher | Center for women's and family Studies ,University of Tehran |
| record_format | Article |
| series | زن در توسعه و سیاست |
| spelling | doaj.art-68159437e97844d09623e7f9619d9acd2023-12-26T07:50:15ZfasCenter for women's and family Studies ,University of Tehranزن در توسعه و سیاست2538-31242538-31322019-06-0117217319210.22059/jwdp.2019.286142.100769174100بررسی چگونگی تجدید نظر در قانون «کشف حجاب» در مقطع 1320ـ1322 با تکیه بر مقاومت های فردی و نهادیقاسم زائری0فاطمه یوسفی‌نژاد1استادیار گروه جامعه شناسی دانشکدة علوم اجتماعی دانشگاه تهراندانشجوی ارشد جامعه شناسی، دانشگاه تهرانسیاست «کشف حجاب» اجباری از دی 1314 به‌منزلة سیاست رسمی حکومت پهلوی اول به اجرا درآمد و براساس آن، با اعمال قدرت شهربانی، زنان به بیحجابی ملزم شدند. در شهریور 1322، در دورة پهلوی دوم، دولت به حذف قید «اجباری» در این سیاست حکم داد. این مقاله به بررسی مقاومت عاملان اجتماعی، به‌ویژه عاملیت زنانه، در مقابل اجرای این قانون اختصاص دارد و نشان خواهد داد که در سه مقطع اصلی، از 1306ـ1314، 1314ـ1320 و 1320ـ1322، سه صورت متفاوت مقاومت در برابر بیحجابی شکل گرفته است. آغاز جنگ جهانی دوم در 1318 و حادثة اشغال ایران از سوی متفقین در 1320 مهم‌ترین تحولات ساختاری‌اند که زمینه را برای کنش‌گری عاملان اجتماعی فراهم آورده است. نیاز پهلوی دوم به حمایت یا دستکم عدم مخالفت علما و روحانیت با سلطنتش، تغییر مهم دیگری است که به احیای نهادی روحانیت به‌عنوان یک نیروی مهم در موضوع حجاب کمک میکند. مقاله نشان خواهد داد که روند یکنواخت و برنامهریزیشدهای در مواجهة زنان با «کشف حجاب» وجود ندارد و در برآیند تأثیرات نیروهای پراکندة تاریخی و اجتماعی است که زمینه برای «بازگشت به حجاب» در 1322 فراهم میشود. زنان مجموعهای از راهبردها نظیر مقاومت مثبت و نوآوری در طراحی لباس، مقاومت منفی و درگیری فیزیکی با مأموران شهربانی، مهاجرت، خانهنشینی و پذیرش محرومیت اجتماعی و نیز شکواییهنویسی به مراجع قانونی و نظایر آن را در مقابله با سیاست بیحجابی در پیش گرفتند. در جریان همین مقاومت و بازگشت، احکام گفتار بعدی حجاب، مثل «حجاب به‌مثابة آزادی» یا مسئولیت دولت به ترویج حجاب، و نظایر آن شکل میگیرد. در این مقاله، از شیوة فوکویی تحلیل روندهای تاریخی استفاده شده و از اسناد دست اول و گزارشهای رسمی شهربانی و وزارت کشور و تاریخ شفاهی در مقاطع زمانی پیش‌گفته بهره برده شده است.https://jwdp.ut.ac.ir/article_74100_53ece9173dd2bd2a7b749d013435dfa8.pdfکشف حجابمقاومتزنانفوکوجنگ جهانی دومعلما |
| spellingShingle | قاسم زائری فاطمه یوسفی‌نژاد بررسی چگونگی تجدید نظر در قانون «کشف حجاب» در مقطع 1320ـ1322 با تکیه بر مقاومت های فردی و نهادی زن در توسعه و سیاست کشف حجاب مقاومت زنان فوکو جنگ جهانی دوم علما |
| title | بررسی چگونگی تجدید نظر در قانون «کشف حجاب» در مقطع 1320ـ1322 با تکیه بر مقاومت های فردی و نهادی |
| title_full | بررسی چگونگی تجدید نظر در قانون «کشف حجاب» در مقطع 1320ـ1322 با تکیه بر مقاومت های فردی و نهادی |
| title_fullStr | بررسی چگونگی تجدید نظر در قانون «کشف حجاب» در مقطع 1320ـ1322 با تکیه بر مقاومت های فردی و نهادی |
| title_full_unstemmed | بررسی چگونگی تجدید نظر در قانون «کشف حجاب» در مقطع 1320ـ1322 با تکیه بر مقاومت های فردی و نهادی |
| title_short | بررسی چگونگی تجدید نظر در قانون «کشف حجاب» در مقطع 1320ـ1322 با تکیه بر مقاومت های فردی و نهادی |
| title_sort | بررسی چگونگی تجدید نظر در قانون کشف حجاب در مقطع 1320ـ1322 با تکیه بر مقاومت های فردی و نهادی |
| topic | کشف حجاب مقاومت زنان فوکو جنگ جهانی دوم علما |
| url | https://jwdp.ut.ac.ir/article_74100_53ece9173dd2bd2a7b749d013435dfa8.pdf |
| work_keys_str_mv | AT qạsmzạỷry brrsycẖgwngytjdydnẓrdrqạnwnḵsẖfḥjạbdrmqṭʿ13201322bạtḵyhbrmqạwmthạyfrdywnhạdy AT fạṭmhywsfynzẖạd brrsycẖgwngytjdydnẓrdrqạnwnḵsẖfḥjạbdrmqṭʿ13201322bạtḵyhbrmqạwmthạyfrdywnhạdy |