تعیین الگوی فرکتالی در بازه‌ای از رودخانه قره‌سو استان اردبیل
بعد فرکتال نمایه‌ای قوی و مهم در انعکاس خصوصیات فیزیکی و مورفولوژی رودخانه بوده و ارتباط تنگاتنگی با سایر ویژگی‌های فیزیکی و هندسی رودخانه‌ها دارد. در تحقیق حاضر به‌منظور بررسی وضعیت پیچان‌رودی رودخانه قره‌سوی استان اردبیل براساس الگوی فرکتال از روش شمارش جعبه‌ای استفاده شد، سپس با استفاده از روش ه...
| Автори: | , , , , |
|---|---|
| Формат: | Стаття |
| Мова: | fas |
| Опубліковано: |
University of Tabriz
2023-12-01
|
| Серія: | هیدروژئومورفولوژی |
| Предмети: | |
| Онлайн доступ: | https://hyd.tabrizu.ac.ir/article_17076_6fb6eb9f90bdd3a561c517ae4353dfdc.pdf |
| _version_ | 1827370654789271552 |
|---|---|
| author | رئوف مصطفی‌زاده فریبا اسفندیاری احمد ناصری احمد عبیات مریم ادهمی |
| author_facet | رئوف مصطفی‌زاده فریبا اسفندیاری احمد ناصری احمد عبیات مریم ادهمی |
| author_sort | رئوف مصطفی‌زاده |
| collection | DOAJ |
| description | بعد فرکتال نمایه‌ای قوی و مهم در انعکاس خصوصیات فیزیکی و مورفولوژی رودخانه بوده و ارتباط تنگاتنگی با سایر ویژگی‌های فیزیکی و هندسی رودخانه‌ها دارد. در تحقیق حاضر به‌منظور بررسی وضعیت پیچان‌رودی رودخانه قره‌سوی استان اردبیل براساس الگوی فرکتال از روش شمارش جعبه‌ای استفاده شد، سپس با استفاده از روش همبستگی پیرسون، ارتباط میان پارامترهای مورفولوژیک مورد بررسی قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان می‌دهد، بعد فرکتال رودخانه قره‌سو بین 068/2 تا 186/2 متغیر است. حداقل بعد فرکتال در دسته اول و حداکثر در دسته هشتم قرار دارد. بر اساس رابطه معنی‌داری ضریب تعیین میان تعداد و مساحت دایره‌های مماس بر پیچان‌رود با مقادیر 71/0 تا 84/0 می‌توان گفت که پیچان‌رودهای مورد مطالعه در بازه مورد مطالعه از رودخانه قره‌سو از الگوی فرکتالی و خودتشابهی پیروی می‌کند. مقادیر بعد فرکتالی بازه روستای انزاب- روستای طالب‌قشلاقی برابر 23/2 محاسبه شد که نشان می‌دهد این بازه دارای خاصیت خودتشابهی بیش‌تری است و می‌تواند دلیلی بر طبیعی بودن بازه مورد نظر باشد و نیز بازه مذکور در یک محدوده دشتی جریان دارد و رودخانه تکامل بیش‌تری پیدا کرده است. این در حالی است که در بازه روستای طالب‌قشلاقی-سد سبلان مقدار بعد فرکتالی برابر 85/1 به‌دست آمد که می‌تواند به عبور رودخانه از مسیرهایی با شیب بیش‌تر مرتبط باشد که توسعه مئاندر را محدود نموده است. باید اشاره شود که برخی دخالت‌های انسانی در مسیر رودخانه و نیز عبور رودخانه از مجاورت اراضی کشاورزی در برخی موارد باعث تغییر در عرض و عمق رودخانه و محدودیت در گسترش مئاندرها شده است. |
| first_indexed | 2024-03-08T10:18:45Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-6b2784906df44e07be3e102537806ea9 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2383-3254 2676-4571 |
| language | fas |
| last_indexed | 2024-03-08T10:18:45Z |
| publishDate | 2023-12-01 |
| publisher | University of Tabriz |
| record_format | Article |
| series | هیدروژئومورفولوژی |
| spelling | doaj.art-6b2784906df44e07be3e102537806ea92024-01-28T06:28:44ZfasUniversity of Tabrizهیدروژئومورفولوژی2383-32542676-45712023-12-011037978110.22034/hyd.2023.57428.170017076تعیین الگوی فرکتالی در بازه‌ای از رودخانه قره‌سو استان اردبیلرئوف مصطفی‌زاده0فریبا اسفندیاری1احمد ناصری2احمد عبیات3مریم ادهمی4دانشیار گروه منابع طبیعی و عضو پژوهشکده مدیریت آب، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلیاستاد گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایرانکارشناسی‌ارشد ژئومورفولوژی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایراناستادیار گروه زمین‌شناسی، دانشگاه نفت امیدیه، امیدیه، ایراندکتری علوم و مهندسی آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایرانبعد فرکتال نمایه‌ای قوی و مهم در انعکاس خصوصیات فیزیکی و مورفولوژی رودخانه بوده و ارتباط تنگاتنگی با سایر ویژگی‌های فیزیکی و هندسی رودخانه‌ها دارد. در تحقیق حاضر به‌منظور بررسی وضعیت پیچان‌رودی رودخانه قره‌سوی استان اردبیل براساس الگوی فرکتال از روش شمارش جعبه‌ای استفاده شد، سپس با استفاده از روش همبستگی پیرسون، ارتباط میان پارامترهای مورفولوژیک مورد بررسی قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان می‌دهد، بعد فرکتال رودخانه قره‌سو بین 068/2 تا 186/2 متغیر است. حداقل بعد فرکتال در دسته اول و حداکثر در دسته هشتم قرار دارد. بر اساس رابطه معنی‌داری ضریب تعیین میان تعداد و مساحت دایره‌های مماس بر پیچان‌رود با مقادیر 71/0 تا 84/0 می‌توان گفت که پیچان‌رودهای مورد مطالعه در بازه مورد مطالعه از رودخانه قره‌سو از الگوی فرکتالی و خودتشابهی پیروی می‌کند. مقادیر بعد فرکتالی بازه روستای انزاب- روستای طالب‌قشلاقی برابر 23/2 محاسبه شد که نشان می‌دهد این بازه دارای خاصیت خودتشابهی بیش‌تری است و می‌تواند دلیلی بر طبیعی بودن بازه مورد نظر باشد و نیز بازه مذکور در یک محدوده دشتی جریان دارد و رودخانه تکامل بیش‌تری پیدا کرده است. این در حالی است که در بازه روستای طالب‌قشلاقی-سد سبلان مقدار بعد فرکتالی برابر 85/1 به‌دست آمد که می‌تواند به عبور رودخانه از مسیرهایی با شیب بیش‌تر مرتبط باشد که توسعه مئاندر را محدود نموده است. باید اشاره شود که برخی دخالت‌های انسانی در مسیر رودخانه و نیز عبور رودخانه از مجاورت اراضی کشاورزی در برخی موارد باعث تغییر در عرض و عمق رودخانه و محدودیت در گسترش مئاندرها شده است.https://hyd.tabrizu.ac.ir/article_17076_6fb6eb9f90bdd3a561c517ae4353dfdc.pdfبعد فرکتالشمارش جعبه‌ایمورفولوژی رودخانهرودخانه قره‌سوشمال‌غرب ایران |
| spellingShingle | رئوف مصطفی‌زاده فریبا اسفندیاری احمد ناصری احمد عبیات مریم ادهمی تعیین الگوی فرکتالی در بازه‌ای از رودخانه قره‌سو استان اردبیل هیدروژئومورفولوژی بعد فرکتال شمارش جعبه‌ای مورفولوژی رودخانه رودخانه قره‌سو شمال‌غرب ایران |
| title | تعیین الگوی فرکتالی در بازه‌ای از رودخانه قره‌سو استان اردبیل |
| title_full | تعیین الگوی فرکتالی در بازه‌ای از رودخانه قره‌سو استان اردبیل |
| title_fullStr | تعیین الگوی فرکتالی در بازه‌ای از رودخانه قره‌سو استان اردبیل |
| title_full_unstemmed | تعیین الگوی فرکتالی در بازه‌ای از رودخانه قره‌سو استان اردبیل |
| title_short | تعیین الگوی فرکتالی در بازه‌ای از رودخانه قره‌سو استان اردبیل |
| title_sort | تعیین الگوی فرکتالی در بازه‌ای از رودخانه قره‌سو استان اردبیل |
| topic | بعد فرکتال شمارش جعبه‌ای مورفولوژی رودخانه رودخانه قره‌سو شمال‌غرب ایران |
| url | https://hyd.tabrizu.ac.ir/article_17076_6fb6eb9f90bdd3a561c517ae4353dfdc.pdf |
| work_keys_str_mv | AT rỷwfmṣṭfyzạdh tʿyynạlgwyfrḵtạlydrbạzhạyạzrwdkẖạnhqrhswạstạnạrdbyl AT frybạạsfndyạry tʿyynạlgwyfrḵtạlydrbạzhạyạzrwdkẖạnhqrhswạstạnạrdbyl AT ạḥmdnạṣry tʿyynạlgwyfrḵtạlydrbạzhạyạzrwdkẖạnhqrhswạstạnạrdbyl AT ạḥmdʿbyạt tʿyynạlgwyfrḵtạlydrbạzhạyạzrwdkẖạnhqrhswạstạnạrdbyl AT mrymạdhmy tʿyynạlgwyfrḵtạlydrbạzhạyạzrwdkẖạnhqrhswạstạnạrdbyl |