شناسایی قابلیتهای سیستم‌های خبره و چت‌بات‌ها در کتابخانه‌ها: مرور نظام‌مند
هدف: همواره در سطح جهان، بر تعداد کتابخانه‌هایی که برای ارائه خدمات مختلف از رایانه و نرم‌افزارهای هوشمند استفاده می‌کنند، افزوده می‌شود و کتابداران و اطلاع‌رسانان نیز کوشیده‌اند که با به کارگیری فناوری‌های هوش مصنوعی مانند سیستم‌های خبره، چت‌بات‌ها و دیگر سرویس‌های هوشمند به بهبود و ارتقا کیفیت و ک...
| Main Authors: | , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Iranian Research Institute for Information and Technology
2022-12-01
|
| Series: | Iranian Journal of Information Processing & Management |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jipm.irandoc.ac.ir/article_699697_bba91dfa899c15a3b3da0aa381d3eac0.pdf |
| _version_ | 1811164709669306368 |
|---|---|
| author | محمدحسن عظیمی سارا دخش زهرا نعمت‌الهی |
| author_facet | محمدحسن عظیمی سارا دخش زهرا نعمت‌الهی |
| author_sort | محمدحسن عظیمی |
| collection | DOAJ |
| description | هدف: همواره در سطح جهان، بر تعداد کتابخانه‌هایی که برای ارائه خدمات مختلف از رایانه و نرم‌افزارهای هوشمند استفاده می‌کنند، افزوده می‌شود و کتابداران و اطلاع‌رسانان نیز کوشیده‌اند که با به کارگیری فناوری‌های هوش مصنوعی مانند سیستم‌های خبره، چت‌بات‌ها و دیگر سرویس‌های هوشمند به بهبود و ارتقا کیفیت و کمیت خدمات بپردازند. لذا پژوهش حاضر با هدف معرفی قابلیتهای سیستم‌های خبره و چت‌بات‌ها، به تفیکیک خدمات مختلف کتابخانه‌ها انجام شده است.
روش‌شناسی: این مطالعه به روش مرور نظام‌مند و با فرآیند هفت مرحله‌ای رایت و همکاران اجرا شده است. این مراحل در روش نظام‌مند عبارتند از: تعیین سوال پژوهش، تعیین قرارداد انجام کار، جستجوی متون، استخراج داده‌ها، ارزیابی کیفیت، تحلیل داده‌ها و ارائه نتایج و درنهایت تفسیر نتایج. کلیدواژه‌های این حوزه در هر سه پایگاه استنادی (خارجی) «وب آو ساینس»، «اسکوپوس» و «گوگل اسکالر» و در سه پایگاه اطلاعاتی داخلی «بانک اطلاعات نشریات کشور»، «پایگاه مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی» و «مرجع دانش»، بدون در نظر گرفتن بازه زمانی، بررسی شد. در نهایت ۳۴ مقاله گزینش شد.
یافته‌ها: مرور ۳۴ مطالعه مرتبط نشان داد که سیستم‌های خبره، در سه نوع خدمات فنی، عمومی و مدیریتی کتابخانه‌ها کاربرد دارند اما با توجه به ماهیت چت‌بات‌ها که در مکالمات و ارتباطات هوشمند از جنس تعاملات انسانی کاربرد دارند؛ مشخص شد که تاکنون پژوهش‌های گوناگون، کاربردهای این بات‌های مکالمه را تنها در بخش خدمات عمومی کتابخانه‌ها و به طور خاص‌تر در خدمات و مصاحبه مرجع شناسایی و معرفی کرده‌اند.
نتیجه‌گیری: در پایان انتظار می‌رود که کتابداران ضمن آشنایی با قابلیت‌ها و کاربردهای سیستم‌های خبره و چت‌بات‌ها، از همان مراحل طراحی تا به کارگیری این نظام‌های هوشمند برای کتابخانه‌ها، مشارکت داشته باشند. همچنین پیشنهاد می‌شود که در مطالعات آینده نقش و کاربرد چت‌بات‌ها در خدمات فنی و مدیریتی کتابخانه‌ها بررسی شود تا در ادامه زمینه طراحی این سرویس‌های هوشمند برای تمامی خدمات کتابخانه فراهم شود. |
| first_indexed | 2024-04-10T15:25:51Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-6c347d97241a47dba8c9716a81194700 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2251-8223 2251-8231 |
| language | fas |
| last_indexed | 2024-04-10T15:25:51Z |
| publishDate | 2022-12-01 |
| publisher | Iranian Research Institute for Information and Technology |
| record_format | Article |
| series | Iranian Journal of Information Processing & Management |
| spelling | doaj.art-6c347d97241a47dba8c9716a811947002023-02-14T09:02:50ZfasIranian Research Institute for Information and TechnologyIranian Journal of Information Processing & Management2251-82232251-82312022-12-013741153118210.35050/JIPM010.2022.006699697شناسایی قابلیتهای سیستم‌های خبره و چت‌بات‌ها در کتابخانه‌ها: مرور نظام‌مندمحمدحسن عظیمی0سارا دخش1زهرا نعمت‌الهی2دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران؛دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران؛دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران؛هدف: همواره در سطح جهان، بر تعداد کتابخانه‌هایی که برای ارائه خدمات مختلف از رایانه و نرم‌افزارهای هوشمند استفاده می‌کنند، افزوده می‌شود و کتابداران و اطلاع‌رسانان نیز کوشیده‌اند که با به کارگیری فناوری‌های هوش مصنوعی مانند سیستم‌های خبره، چت‌بات‌ها و دیگر سرویس‌های هوشمند به بهبود و ارتقا کیفیت و کمیت خدمات بپردازند. لذا پژوهش حاضر با هدف معرفی قابلیتهای سیستم‌های خبره و چت‌بات‌ها، به تفیکیک خدمات مختلف کتابخانه‌ها انجام شده است. روش‌شناسی: این مطالعه به روش مرور نظام‌مند و با فرآیند هفت مرحله‌ای رایت و همکاران اجرا شده است. این مراحل در روش نظام‌مند عبارتند از: تعیین سوال پژوهش، تعیین قرارداد انجام کار، جستجوی متون، استخراج داده‌ها، ارزیابی کیفیت، تحلیل داده‌ها و ارائه نتایج و درنهایت تفسیر نتایج. کلیدواژه‌های این حوزه در هر سه پایگاه استنادی (خارجی) «وب آو ساینس»، «اسکوپوس» و «گوگل اسکالر» و در سه پایگاه اطلاعاتی داخلی «بانک اطلاعات نشریات کشور»، «پایگاه مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی» و «مرجع دانش»، بدون در نظر گرفتن بازه زمانی، بررسی شد. در نهایت ۳۴ مقاله گزینش شد. یافته‌ها: مرور ۳۴ مطالعه مرتبط نشان داد که سیستم‌های خبره، در سه نوع خدمات فنی، عمومی و مدیریتی کتابخانه‌ها کاربرد دارند اما با توجه به ماهیت چت‌بات‌ها که در مکالمات و ارتباطات هوشمند از جنس تعاملات انسانی کاربرد دارند؛ مشخص شد که تاکنون پژوهش‌های گوناگون، کاربردهای این بات‌های مکالمه را تنها در بخش خدمات عمومی کتابخانه‌ها و به طور خاص‌تر در خدمات و مصاحبه مرجع شناسایی و معرفی کرده‌اند. نتیجه‌گیری: در پایان انتظار می‌رود که کتابداران ضمن آشنایی با قابلیت‌ها و کاربردهای سیستم‌های خبره و چت‌بات‌ها، از همان مراحل طراحی تا به کارگیری این نظام‌های هوشمند برای کتابخانه‌ها، مشارکت داشته باشند. همچنین پیشنهاد می‌شود که در مطالعات آینده نقش و کاربرد چت‌بات‌ها در خدمات فنی و مدیریتی کتابخانه‌ها بررسی شود تا در ادامه زمینه طراحی این سرویس‌های هوشمند برای تمامی خدمات کتابخانه فراهم شود.https://jipm.irandoc.ac.ir/article_699697_bba91dfa899c15a3b3da0aa381d3eac0.pdfهوش مصنوعیپردازش زبان طبیعیسیستم‌های هوشمندسیستم خبرهچت‌باتکتابخانهکتابخانه هوشمندخدمات فنیخدمات عمومیخدمات مدیریتی |
| spellingShingle | محمدحسن عظیمی سارا دخش زهرا نعمت‌الهی شناسایی قابلیتهای سیستم‌های خبره و چت‌بات‌ها در کتابخانه‌ها: مرور نظام‌مند Iranian Journal of Information Processing & Management هوش مصنوعی پردازش زبان طبیعی سیستم‌های هوشمند سیستم خبره چت‌بات کتابخانه کتابخانه هوشمند خدمات فنی خدمات عمومی خدمات مدیریتی |
| title | شناسایی قابلیتهای سیستم‌های خبره و چت‌بات‌ها در کتابخانه‌ها: مرور نظام‌مند |
| title_full | شناسایی قابلیتهای سیستم‌های خبره و چت‌بات‌ها در کتابخانه‌ها: مرور نظام‌مند |
| title_fullStr | شناسایی قابلیتهای سیستم‌های خبره و چت‌بات‌ها در کتابخانه‌ها: مرور نظام‌مند |
| title_full_unstemmed | شناسایی قابلیتهای سیستم‌های خبره و چت‌بات‌ها در کتابخانه‌ها: مرور نظام‌مند |
| title_short | شناسایی قابلیتهای سیستم‌های خبره و چت‌بات‌ها در کتابخانه‌ها: مرور نظام‌مند |
| title_sort | شناسایی قابلیتهای سیستم‌های خبره و چت‌بات‌ها در کتابخانه‌ها مرور نظام‌مند |
| topic | هوش مصنوعی پردازش زبان طبیعی سیستم‌های هوشمند سیستم خبره چت‌بات کتابخانه کتابخانه هوشمند خدمات فنی خدمات عمومی خدمات مدیریتی |
| url | https://jipm.irandoc.ac.ir/article_699697_bba91dfa899c15a3b3da0aa381d3eac0.pdf |
| work_keys_str_mv | AT mḥmdḥsnʿẓymy sẖnạsạyyqạblythạysystmhạykẖbrhwcẖtbạthạdrḵtạbkẖạnhhạmrwrnẓạmmnd AT sạrạdkẖsẖ sẖnạsạyyqạblythạysystmhạykẖbrhwcẖtbạthạdrḵtạbkẖạnhhạmrwrnẓạmmnd AT zhrạnʿmtạlhy sẖnạsạyyqạblythạysystmhạykẖbrhwcẖtbạthạdrḵtạbkẖạnhhạmrwrnẓạmmnd |