Summary: | Fahruddîn Râzî’nin (ö. 606/1209) nefs kavramı ve mahiyetine ilişkin
yaklaşımı, özellikle İslam
felsefecileri ve kelamcıların görüşlerinin bir sentezi ve uzlaştırması olarak
görülebilir. Bu anlamda o, nefsin varlığı, yaratılışı, bedenle ilişkisi ve
ölümsüzlüğü ile ilgili konularda ‘‘soyut cevher’’
teorisini savunmaktadır. Nitekim insan nefsini ‘‘ben’’ ile aynı gören Râzî, nefsin bedenden farklı bir cevher
olduğunu da kabul etmektedir.
Ona göre yaratılmış varlıkların mahiyeti zatından
öncedir. Şu halde mahiyet olarak önceden mevcut olan nefs, cevher ve arazdan oluşan bedenle ilişki içerisine
girmektedir. Bu ilişki sonucunda o,
bedeni kendine vasıta kılmaktadır. Bu makalede Râzî’nin genel düşünce sistemi
çerçevesinde ele aldığı nefs kavramı ve mahiyetine yönelik yaklaşımı irdelenecektir.
|