آینده‌نگاری توسعه برنامه‌ریزی محلی سکونتگاه‌های روستایی با رویکرد سناریونویسی موردمطالعه: استان آذربایجان شرقی
هدف: از جنبه موضوعی، برنامه‌ریزی توسعه محلی سکونتگاه‌های روستایی رویکردی مؤثر به‌ویژه از نظر تخصیص پایدار منابع در منطقه است که می‌تواند هدف نهایی آینده‌ای خوشایند باشد. چنین برنامه‌ریزی توسعه بایستی از طریق دستیابی به نتایج مطلوب از دیدگاه همه ذی‌نفعان فضایی منطقه نمایان شود. از جنبه روش‌شناسی نیز...
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Hakim Sabzevari University
2023-08-01
|
| Series: | مطالعات جغرافیایی مناطق خشک |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jargs.hsu.ac.ir/article_171475_39949b19431bddc3fdd7cf4bad169e23.pdf |
| _version_ | 1797258729575415808 |
|---|---|
| author | عقیل خالقی محمدرضا پور محمدی |
| author_facet | عقیل خالقی محمدرضا پور محمدی |
| author_sort | عقیل خالقی |
| collection | DOAJ |
| description | هدف: از جنبه موضوعی، برنامه‌ریزی توسعه محلی سکونتگاه‌های روستایی رویکردی مؤثر به‌ویژه از نظر تخصیص پایدار منابع در منطقه است که می‌تواند هدف نهایی آینده‌ای خوشایند باشد. چنین برنامه‌ریزی توسعه بایستی از طریق دستیابی به نتایج مطلوب از دیدگاه همه ذی‌نفعان فضایی منطقه نمایان شود. از جنبه روش‌شناسی نیز تحقیقات مختلف اغلب در پاسخ به چالش‌های نوظهور انجام می‌شود. برای روشن شدن این شکاف مسئله از دو جنبه موضوعی و روش‌شناختی، تحقیق حاضر به سناریوپردازی برنامه‌ریزی محلی روستایی در استان آذربایجان شرقی پرداخته است.
روش و داده: روش پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی بوده و به لحاظ ماهیت و گردآوری اطلاعات از نوع توصیفی - تحلیلی و بر مبنای ماهیت داده‌ها ترکیبی و مبتنی بر سناریونگاری است. گروه مصاحبه متشکل از ۳۰ نفر از کارشناسان و اساتید دانشگاهی رشته‌های مرتبط است. از نرم‌افزار سناریوویزارد برای استخراج سناریوها در سه سطح احتمال سازگار، قوی و ضعیف استفاده شد.
یافته‌ها: تعداد یک سناریو قوی، ۱۶۷۵ سناریو ضعیف و ۲۶ سناریو با سازگاری بالا استخراج شد. هر کدام از سناریوهای سازگار در سه سطح احتمال مطلوب، ایستا و بحرانی نمایش داده شدند.
نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج تحقیق، سناریو «ترغیب حکمروایی محلی از طریق مشارکت مردمی و تقویت روابط و مناسبات کارآمد اجتماعی، اقتصادی واحدهای سکونتگاهی منظومه به لحاظ درونی و بین سکونتگاهی و برونی و بین منظومه‌ای» به عنوان اولین سناریو سازگار شناسایی شد که سازگار و با وجه مثبت و امیدوارکننده است. «عدم مشارکت قابل‌توجه مردم، نهادهای مردمی و مؤسسات غیردولتی در برنامه‌ریزی محلی» به‌عنوان سناریو سازگار بعدی، نشان‌دهنده نبود نقش ذی‌نفعان و یا دست‌کم نقش کم‌رنگ مردم و نهادهای غیردولتی در طرح‌ها و برنامه‌های محلی روستایی در آینده است. «عدم توجه اساسی به نقش شهرهای میانی در توسعه محلی روستایی» به‌عنوان سومین سناریوی سازگار برای آینده برنامه‌ریزی محلی سکونتگاه‌های روستایی استان آذربایجان شرقی شناسایی شد.
نوآوری، کاربرد نتایج: تلاش برای پر کردن شکاف تحقیق هم از منظر نقد پیشینه و همه از جنبه روش‌شناختی در راستای ارائه سناریو(ها)ی استوار برای آینده برنامه‌ریزی محلی از دیدگاه همه ذی‌نفعان فضایی منطقه، نوآوری تحقیق حاضر است. |
| first_indexed | 2024-04-24T22:58:10Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-70ca057400934e3ab8443dc0b328ec57 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2228-7167 2981-1910 |
| language | fas |
| last_indexed | 2024-04-24T22:58:10Z |
| publishDate | 2023-08-01 |
| publisher | Hakim Sabzevari University |
| record_format | Article |
| series | مطالعات جغرافیایی مناطق خشک |
| spelling | doaj.art-70ca057400934e3ab8443dc0b328ec572024-03-17T21:27:23ZfasHakim Sabzevari Universityمطالعات جغرافیایی مناطق خشک2228-71672981-19102023-08-01145213511610.22034/jargs.2023.391793.1019171475آینده‌نگاری توسعه برنامه‌ریزی محلی سکونتگاه‌های روستایی با رویکرد سناریونویسی موردمطالعه: استان آذربایجان شرقیعقیل خالقی0محمدرضا پور محمدی1گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی ، دانشکده برنامه‌ریزی و علوم محیطی، دانشگاه، تبریز، ایـرانگروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشکده برنامه‌ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایـرانهدف: از جنبه موضوعی، برنامه‌ریزی توسعه محلی سکونتگاه‌های روستایی رویکردی مؤثر به‌ویژه از نظر تخصیص پایدار منابع در منطقه است که می‌تواند هدف نهایی آینده‌ای خوشایند باشد. چنین برنامه‌ریزی توسعه بایستی از طریق دستیابی به نتایج مطلوب از دیدگاه همه ذی‌نفعان فضایی منطقه نمایان شود. از جنبه روش‌شناسی نیز تحقیقات مختلف اغلب در پاسخ به چالش‌های نوظهور انجام می‌شود. برای روشن شدن این شکاف مسئله از دو جنبه موضوعی و روش‌شناختی، تحقیق حاضر به سناریوپردازی برنامه‌ریزی محلی روستایی در استان آذربایجان شرقی پرداخته است. روش و داده: روش پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی بوده و به لحاظ ماهیت و گردآوری اطلاعات از نوع توصیفی - تحلیلی و بر مبنای ماهیت داده‌ها ترکیبی و مبتنی بر سناریونگاری است. گروه مصاحبه متشکل از ۳۰ نفر از کارشناسان و اساتید دانشگاهی رشته‌های مرتبط است. از نرم‌افزار سناریوویزارد برای استخراج سناریوها در سه سطح احتمال سازگار، قوی و ضعیف استفاده شد. یافته‌ها: تعداد یک سناریو قوی، ۱۶۷۵ سناریو ضعیف و ۲۶ سناریو با سازگاری بالا استخراج شد. هر کدام از سناریوهای سازگار در سه سطح احتمال مطلوب، ایستا و بحرانی نمایش داده شدند. نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج تحقیق، سناریو «ترغیب حکمروایی محلی از طریق مشارکت مردمی و تقویت روابط و مناسبات کارآمد اجتماعی، اقتصادی واحدهای سکونتگاهی منظومه به لحاظ درونی و بین سکونتگاهی و برونی و بین منظومه‌ای» به عنوان اولین سناریو سازگار شناسایی شد که سازگار و با وجه مثبت و امیدوارکننده است. «عدم مشارکت قابل‌توجه مردم، نهادهای مردمی و مؤسسات غیردولتی در برنامه‌ریزی محلی» به‌عنوان سناریو سازگار بعدی، نشان‌دهنده نبود نقش ذی‌نفعان و یا دست‌کم نقش کم‌رنگ مردم و نهادهای غیردولتی در طرح‌ها و برنامه‌های محلی روستایی در آینده است. «عدم توجه اساسی به نقش شهرهای میانی در توسعه محلی روستایی» به‌عنوان سومین سناریوی سازگار برای آینده برنامه‌ریزی محلی سکونتگاه‌های روستایی استان آذربایجان شرقی شناسایی شد. نوآوری، کاربرد نتایج: تلاش برای پر کردن شکاف تحقیق هم از منظر نقد پیشینه و همه از جنبه روش‌شناختی در راستای ارائه سناریو(ها)ی استوار برای آینده برنامه‌ریزی محلی از دیدگاه همه ذی‌نفعان فضایی منطقه، نوآوری تحقیق حاضر است.https://jargs.hsu.ac.ir/article_171475_39949b19431bddc3fdd7cf4bad169e23.pdfآینده‌نگاری راهبردیبرنامه‌ریزی محلیسناریوپردازیطرح‌های توسعهآذربایجان شرقی |
| spellingShingle | عقیل خالقی محمدرضا پور محمدی آینده‌نگاری توسعه برنامه‌ریزی محلی سکونتگاه‌های روستایی با رویکرد سناریونویسی موردمطالعه: استان آذربایجان شرقی مطالعات جغرافیایی مناطق خشک آینده‌نگاری راهبردی برنامه‌ریزی محلی سناریوپردازی طرح‌های توسعه آذربایجان شرقی |
| title | آینده‌نگاری توسعه برنامه‌ریزی محلی سکونتگاه‌های روستایی با رویکرد سناریونویسی موردمطالعه: استان آذربایجان شرقی |
| title_full | آینده‌نگاری توسعه برنامه‌ریزی محلی سکونتگاه‌های روستایی با رویکرد سناریونویسی موردمطالعه: استان آذربایجان شرقی |
| title_fullStr | آینده‌نگاری توسعه برنامه‌ریزی محلی سکونتگاه‌های روستایی با رویکرد سناریونویسی موردمطالعه: استان آذربایجان شرقی |
| title_full_unstemmed | آینده‌نگاری توسعه برنامه‌ریزی محلی سکونتگاه‌های روستایی با رویکرد سناریونویسی موردمطالعه: استان آذربایجان شرقی |
| title_short | آینده‌نگاری توسعه برنامه‌ریزی محلی سکونتگاه‌های روستایی با رویکرد سناریونویسی موردمطالعه: استان آذربایجان شرقی |
| title_sort | آینده‌نگاری توسعه برنامه‌ریزی محلی سکونتگاه‌های روستایی با رویکرد سناریونویسی موردمطالعه استان آذربایجان شرقی |
| topic | آینده‌نگاری راهبردی برنامه‌ریزی محلی سناریوپردازی طرح‌های توسعه آذربایجان شرقی |
| url | https://jargs.hsu.ac.ir/article_171475_39949b19431bddc3fdd7cf4bad169e23.pdf |
| work_keys_str_mv | AT ʿqylkẖạlqy ậyndhngạrytwsʿhbrnạmhryzymḥlysḵwntgạhhạyrwstạyybạrwyḵrdsnạrywnwysymwrdmṭạlʿhạstạnậdẖrbạyjạnsẖrqy AT mḥmdrḍạpwrmḥmdy ậyndhngạrytwsʿhbrnạmhryzymḥlysḵwntgạhhạyrwstạyybạrwyḵrdsnạrywnwysymwrdmṭạlʿhạstạnậdẖrbạyjạnsẖrqy |