Uwagi o sowietyzmach w polszczyźnie etnicznej i radzieckiej w dwudziestoleciu międzywojennym (na materiale „Encyklopedycznego słownika wyrazów obcych. Pochodzenie wyrazów, wymowa, objaśnienia pojęć, skróty, przysłowia, cytaty” Trzaski, Everta, Michalskiego i moskiewskiej „Trybuny Radzieckiej” z lat 1927–1938)
Observations on the Soviet Vocabulary in the Ethnic Polish Language and the Soviet Polish Language in the Interwar Period (Based on Trzaska-Evert-Michalski “Encyclopedic Dictionary of Foreign Words” and “Trybuna Radziecka,” 1927–1938) The paper discusses the Soviet vocabulary extracted from “Trybu...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Institute of Slavic Studies, Polish Academy of Sciences
2016-12-01
|
| Series: | Acta Baltico-Slavica |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://journals.ispan.edu.pl/index.php/abs/article/view/688 |
| _version_ | 1797698693131927552 |
|---|---|
| author | Tamara Graczykowska |
| author_facet | Tamara Graczykowska |
| author_sort | Tamara Graczykowska |
| collection | DOAJ |
| description |
Observations on the Soviet Vocabulary in the Ethnic Polish Language and the Soviet Polish Language in the Interwar Period (Based on Trzaska-Evert-Michalski “Encyclopedic Dictionary of Foreign Words” and “Trybuna Radziecka,” 1927–1938)
The paper discusses the Soviet vocabulary extracted from “Trybuna Radziecka”, a central Polish weekly published in Moscow in 1927–1938 and edited by Polish left‑wing intelligentsia, living in the USRR as political émigrés in this period as well as some Sovietisms included in the Encyclopedic Dictionary of Foreign Words, edited by S. Lam, published by Trzaska-Evert-Michalski in Warsaw in 1939. The author tries to demonstrate that the new realities of life and state power in the Soviet Union had immense influence on the Polish language in Russia in the interwar period, and especially on the language of “Trybuna Radziecka.” This weekly was imbued with Sovietisms. They were in common use of the Poles living in Soviet Russia in the interwar period. The Soviet vocabulary in Trzaska-Evert-Michalski dictionary represents two layers. The first one includes lexical items fully assimilated by the Polish language, e.g. kołchoz, komsomolec. The second one contains exotic words, used occasionally, e.g. ispołkom, krasnoarmiejec, otlicznik, piatiletka.
Uwagi o sowietyzmach w polszczyźnie etnicznej i radzieckiej w dwudziestoleciu międzywojennym (na materiale Encyklopedycznego słownika wyrazów obcych. Pochodzenie wyrazów, wymowa, objaśnienia pojęć, skróty, przysłowia, cytaty Trzaski, Everta, Michalskiego i moskiewskiej „Trybuny Radzieckiej” z lat 1927–1938)
W artykule omówiono słownictwo radzieckie zarejestrowane w Encyklopedycznym słowniku wyrazów obcych wydanym w 1939 r. w Warszawie przez Trzaskę, Everta, Michalskiego, pod redakcją S. Lama i jednocześnie odzwierciedlone w „Trybunie Radzieckiej”, która ukazywała się w Moskwie w latach 1927–1938. Sowietyzmy zamieszczone w słowniku Trzaski i in. można podzielić na dwie grupy. Pierwszą grupę stanowią wyrazy, które nigdy nie były w powszechnym użyciu w komunikacji językowej Polaków, mogły się pojawiać okazjonalnie w tekstach publicystycznych, zyskując odcień żartobliwy czy ironiczny. Zapożyczenia te nie są zasymilowane (np. ispołkom, krasnoarmiejec, otlicznik, piatiletka). Grupę drugą tworzą wyrazy będące jedynymi nazwami określonych desygnatów, niezbędnych do opisania socjalistycznej rzeczywistości w Rosji radzieckiej. Są one całkowicie przyswojone przez język polski (np. agitka, kołchoz, komsomolec). W odróżnieniu od polszczyzny ogólnej, w porewolucyjnej polszczyźnie radzieckiej wszystkie te jednostki występowały bez żadnych ograniczeń (często świadczy o tym ich duża frekwencja tekstowa oraz rejestracja w innych źródłach radzieckich).
|
| first_indexed | 2024-03-12T03:57:45Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-70e78a87136e47ef87cc943b81fb6e46 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2392-2389 |
| language | English |
| last_indexed | 2024-03-12T03:57:45Z |
| publishDate | 2016-12-01 |
| publisher | Institute of Slavic Studies, Polish Academy of Sciences |
| record_format | Article |
| series | Acta Baltico-Slavica |
| spelling | doaj.art-70e78a87136e47ef87cc943b81fb6e462023-09-03T11:46:48ZengInstitute of Slavic Studies, Polish Academy of SciencesActa Baltico-Slavica2392-23892016-12-014010.11649/abs.2016.002Uwagi o sowietyzmach w polszczyźnie etnicznej i radzieckiej w dwudziestoleciu międzywojennym (na materiale „Encyklopedycznego słownika wyrazów obcych. Pochodzenie wyrazów, wymowa, objaśnienia pojęć, skróty, przysłowia, cytaty” Trzaski, Everta, Michalskiego i moskiewskiej „Trybuny Radzieckiej” z lat 1927–1938)Tamara Graczykowska0Uniwersytet Kazimierza Wielkiego [Kazimierz Wielki University], Bydgoszcz Observations on the Soviet Vocabulary in the Ethnic Polish Language and the Soviet Polish Language in the Interwar Period (Based on Trzaska-Evert-Michalski “Encyclopedic Dictionary of Foreign Words” and “Trybuna Radziecka,” 1927–1938) The paper discusses the Soviet vocabulary extracted from “Trybuna Radziecka”, a central Polish weekly published in Moscow in 1927–1938 and edited by Polish left‑wing intelligentsia, living in the USRR as political émigrés in this period as well as some Sovietisms included in the Encyclopedic Dictionary of Foreign Words, edited by S. Lam, published by Trzaska-Evert-Michalski in Warsaw in 1939. The author tries to demonstrate that the new realities of life and state power in the Soviet Union had immense influence on the Polish language in Russia in the interwar period, and especially on the language of “Trybuna Radziecka.” This weekly was imbued with Sovietisms. They were in common use of the Poles living in Soviet Russia in the interwar period. The Soviet vocabulary in Trzaska-Evert-Michalski dictionary represents two layers. The first one includes lexical items fully assimilated by the Polish language, e.g. kołchoz, komsomolec. The second one contains exotic words, used occasionally, e.g. ispołkom, krasnoarmiejec, otlicznik, piatiletka. Uwagi o sowietyzmach w polszczyźnie etnicznej i radzieckiej w dwudziestoleciu międzywojennym (na materiale Encyklopedycznego słownika wyrazów obcych. Pochodzenie wyrazów, wymowa, objaśnienia pojęć, skróty, przysłowia, cytaty Trzaski, Everta, Michalskiego i moskiewskiej „Trybuny Radzieckiej” z lat 1927–1938) W artykule omówiono słownictwo radzieckie zarejestrowane w Encyklopedycznym słowniku wyrazów obcych wydanym w 1939 r. w Warszawie przez Trzaskę, Everta, Michalskiego, pod redakcją S. Lama i jednocześnie odzwierciedlone w „Trybunie Radzieckiej”, która ukazywała się w Moskwie w latach 1927–1938. Sowietyzmy zamieszczone w słowniku Trzaski i in. można podzielić na dwie grupy. Pierwszą grupę stanowią wyrazy, które nigdy nie były w powszechnym użyciu w komunikacji językowej Polaków, mogły się pojawiać okazjonalnie w tekstach publicystycznych, zyskując odcień żartobliwy czy ironiczny. Zapożyczenia te nie są zasymilowane (np. ispołkom, krasnoarmiejec, otlicznik, piatiletka). Grupę drugą tworzą wyrazy będące jedynymi nazwami określonych desygnatów, niezbędnych do opisania socjalistycznej rzeczywistości w Rosji radzieckiej. Są one całkowicie przyswojone przez język polski (np. agitka, kołchoz, komsomolec). W odróżnieniu od polszczyzny ogólnej, w porewolucyjnej polszczyźnie radzieckiej wszystkie te jednostki występowały bez żadnych ograniczeń (często świadczy o tym ich duża frekwencja tekstowa oraz rejestracja w innych źródłach radzieckich). https://journals.ispan.edu.pl/index.php/abs/article/view/688Polish pressMoscowthe interwar periodSovietismsdictionary |
| spellingShingle | Tamara Graczykowska Uwagi o sowietyzmach w polszczyźnie etnicznej i radzieckiej w dwudziestoleciu międzywojennym (na materiale „Encyklopedycznego słownika wyrazów obcych. Pochodzenie wyrazów, wymowa, objaśnienia pojęć, skróty, przysłowia, cytaty” Trzaski, Everta, Michalskiego i moskiewskiej „Trybuny Radzieckiej” z lat 1927–1938) Acta Baltico-Slavica Polish press Moscow the interwar period Sovietisms dictionary |
| title | Uwagi o sowietyzmach w polszczyźnie etnicznej i radzieckiej w dwudziestoleciu międzywojennym (na materiale „Encyklopedycznego słownika wyrazów obcych. Pochodzenie wyrazów, wymowa, objaśnienia pojęć, skróty, przysłowia, cytaty” Trzaski, Everta, Michalskiego i moskiewskiej „Trybuny Radzieckiej” z lat 1927–1938) |
| title_full | Uwagi o sowietyzmach w polszczyźnie etnicznej i radzieckiej w dwudziestoleciu międzywojennym (na materiale „Encyklopedycznego słownika wyrazów obcych. Pochodzenie wyrazów, wymowa, objaśnienia pojęć, skróty, przysłowia, cytaty” Trzaski, Everta, Michalskiego i moskiewskiej „Trybuny Radzieckiej” z lat 1927–1938) |
| title_fullStr | Uwagi o sowietyzmach w polszczyźnie etnicznej i radzieckiej w dwudziestoleciu międzywojennym (na materiale „Encyklopedycznego słownika wyrazów obcych. Pochodzenie wyrazów, wymowa, objaśnienia pojęć, skróty, przysłowia, cytaty” Trzaski, Everta, Michalskiego i moskiewskiej „Trybuny Radzieckiej” z lat 1927–1938) |
| title_full_unstemmed | Uwagi o sowietyzmach w polszczyźnie etnicznej i radzieckiej w dwudziestoleciu międzywojennym (na materiale „Encyklopedycznego słownika wyrazów obcych. Pochodzenie wyrazów, wymowa, objaśnienia pojęć, skróty, przysłowia, cytaty” Trzaski, Everta, Michalskiego i moskiewskiej „Trybuny Radzieckiej” z lat 1927–1938) |
| title_short | Uwagi o sowietyzmach w polszczyźnie etnicznej i radzieckiej w dwudziestoleciu międzywojennym (na materiale „Encyklopedycznego słownika wyrazów obcych. Pochodzenie wyrazów, wymowa, objaśnienia pojęć, skróty, przysłowia, cytaty” Trzaski, Everta, Michalskiego i moskiewskiej „Trybuny Radzieckiej” z lat 1927–1938) |
| title_sort | uwagi o sowietyzmach w polszczyznie etnicznej i radzieckiej w dwudziestoleciu miedzywojennym na materiale encyklopedycznego slownika wyrazow obcych pochodzenie wyrazow wymowa objasnienia pojec skroty przyslowia cytaty trzaski everta michalskiego i moskiewskiej trybuny radzieckiej z lat 1927 1938 |
| topic | Polish press Moscow the interwar period Sovietisms dictionary |
| url | https://journals.ispan.edu.pl/index.php/abs/article/view/688 |
| work_keys_str_mv | AT tamaragraczykowska uwagiosowietyzmachwpolszczyznieetnicznejiradzieckiejwdwudziestoleciumiedzywojennymnamaterialeencyklopedycznegosłownikawyrazowobcychpochodzeniewyrazowwymowaobjasnieniapojecskrotyprzysłowiacytatytrzaskievertamichalskiegoimoskiewskiejtrybunyradzieckiejzlat19 |