Oświecenie w Chorwacji – zmiana paradygmatu? Od zubażającego monomitu do wyzwalającej polimityczności

The Enlightenment in Croatia – the change of paradigm?: From impoverished monomyth to liberated polymyth The paper is an attempt at a synthetic presentation of the discourse that took place in twentieth-century literary studies on the idea of the Enlightenment in Croatia. The author recognizes th...

Full description

Bibliographic Details
Main Author: Anna Boguska
Format: Article
Language:Bulgarian
Published: Institute of Slavic Studies, Polish Academy of Sciences 2017-10-01
Series:Slavia Meridionalis
Subjects:
Online Access:https://journals.ispan.edu.pl/index.php/sm/article/view/1402
_version_ 1797694385750540288
author Anna Boguska
author_facet Anna Boguska
author_sort Anna Boguska
collection DOAJ
description The Enlightenment in Croatia – the change of paradigm?: From impoverished monomyth to liberated polymyth The paper is an attempt at a synthetic presentation of the discourse that took place in twentieth-century literary studies on the idea of the Enlightenment in Croatia. The author recognizes the model of conservative and Catholic Enlightenment centered on the North of the country, which is constructed in these studies, as a variant that impoverishes the reality of the 18th century, and propounds (referring to the Otto Marquard’s idea about the necessity that all communities are rooted in many histories) to extend the reflection on the Enlightenment in Croatia also to its south Dalmatian and Dubrovnik variant. She proposes to study the Enlightenment in non-Western countries to a lesser extent through the prism of socio-political and economic determinants, and more by tracking mental history and cultural flows. Such a mental path allows redefining the Enlightenment in Croatia focusing on its cosmopolitanism and liberalization.   Oświecenie w Chorwacji – zmiana paradygmatu? Od zubażającego monomitu do wyzwalającej polimityczności Artykuł jest próbą syntetycznej prezentacji dyskursu, jaki się toczył w dwudziestowiecznych opracowaniach historycznoliterackich nad ideą oświecenia w Chorwacji. Autorka uznaje skonstruowany na ich łamach model konserwatywnego i katolickiego oświecenia, którego centrum stanowiła Północ kraju, za wariant zubażający osiemnastowieczną rzeczywistość i postuluje (powołując się na marquardowską myśl o konieczności trwania społeczeństw w wielu historiach) rozszerzenie refleksji na temat oświecenia w Chorwacji o jego południowy, dalmatyńsko-dubrownicki wariant. Przedkłada również propozycję badania oświecenia w krajach niezachodnich w mniejszym stopniu przez pryzmat uwarunkowań społeczno-politycznych oraz gospodarczych, w większym zaś poprzez śledzenie historii mentalnej oraz przepływów kulturowych, co jej zdaniem pozwala na redefinicję oświecenia w Chorwacji w kierunku jego kosmopolityzacji i liberalizacji.
first_indexed 2024-03-12T02:56:10Z
format Article
id doaj.art-7232b77a0a374078a3d12397b530f231
institution Directory Open Access Journal
issn 2392-2400
language Bulgarian
last_indexed 2024-03-12T02:56:10Z
publishDate 2017-10-01
publisher Institute of Slavic Studies, Polish Academy of Sciences
record_format Article
series Slavia Meridionalis
spelling doaj.art-7232b77a0a374078a3d12397b530f2312023-09-03T15:16:03ZbulInstitute of Slavic Studies, Polish Academy of SciencesSlavia Meridionalis2392-24002017-10-011710.11649/sm.1402Oświecenie w Chorwacji – zmiana paradygmatu? Od zubażającego monomitu do wyzwalającej polimitycznościAnna Boguska0Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk [Institute of Slavic Studies, Polish Academy of Sciences], Warszawa [Warsaw] The Enlightenment in Croatia – the change of paradigm?: From impoverished monomyth to liberated polymyth The paper is an attempt at a synthetic presentation of the discourse that took place in twentieth-century literary studies on the idea of the Enlightenment in Croatia. The author recognizes the model of conservative and Catholic Enlightenment centered on the North of the country, which is constructed in these studies, as a variant that impoverishes the reality of the 18th century, and propounds (referring to the Otto Marquard’s idea about the necessity that all communities are rooted in many histories) to extend the reflection on the Enlightenment in Croatia also to its south Dalmatian and Dubrovnik variant. She proposes to study the Enlightenment in non-Western countries to a lesser extent through the prism of socio-political and economic determinants, and more by tracking mental history and cultural flows. Such a mental path allows redefining the Enlightenment in Croatia focusing on its cosmopolitanism and liberalization.   Oświecenie w Chorwacji – zmiana paradygmatu? Od zubażającego monomitu do wyzwalającej polimityczności Artykuł jest próbą syntetycznej prezentacji dyskursu, jaki się toczył w dwudziestowiecznych opracowaniach historycznoliterackich nad ideą oświecenia w Chorwacji. Autorka uznaje skonstruowany na ich łamach model konserwatywnego i katolickiego oświecenia, którego centrum stanowiła Północ kraju, za wariant zubażający osiemnastowieczną rzeczywistość i postuluje (powołując się na marquardowską myśl o konieczności trwania społeczeństw w wielu historiach) rozszerzenie refleksji na temat oświecenia w Chorwacji o jego południowy, dalmatyńsko-dubrownicki wariant. Przedkłada również propozycję badania oświecenia w krajach niezachodnich w mniejszym stopniu przez pryzmat uwarunkowań społeczno-politycznych oraz gospodarczych, w większym zaś poprzez śledzenie historii mentalnej oraz przepływów kulturowych, co jej zdaniem pozwala na redefinicję oświecenia w Chorwacji w kierunku jego kosmopolityzacji i liberalizacji. https://journals.ispan.edu.pl/index.php/sm/article/view/1402EnlightenmentEnlightenment – Dalmatia and DubrovnikCroatia – 18th centuryCroatian history of literature – 20th century
spellingShingle Anna Boguska
Oświecenie w Chorwacji – zmiana paradygmatu? Od zubażającego monomitu do wyzwalającej polimityczności
Slavia Meridionalis
Enlightenment
Enlightenment – Dalmatia and Dubrovnik
Croatia – 18th century
Croatian history of literature – 20th century
title Oświecenie w Chorwacji – zmiana paradygmatu? Od zubażającego monomitu do wyzwalającej polimityczności
title_full Oświecenie w Chorwacji – zmiana paradygmatu? Od zubażającego monomitu do wyzwalającej polimityczności
title_fullStr Oświecenie w Chorwacji – zmiana paradygmatu? Od zubażającego monomitu do wyzwalającej polimityczności
title_full_unstemmed Oświecenie w Chorwacji – zmiana paradygmatu? Od zubażającego monomitu do wyzwalającej polimityczności
title_short Oświecenie w Chorwacji – zmiana paradygmatu? Od zubażającego monomitu do wyzwalającej polimityczności
title_sort oswiecenie w chorwacji zmiana paradygmatu od zubazajacego monomitu do wyzwalajacej polimitycznosci
topic Enlightenment
Enlightenment – Dalmatia and Dubrovnik
Croatia – 18th century
Croatian history of literature – 20th century
url https://journals.ispan.edu.pl/index.php/sm/article/view/1402
work_keys_str_mv AT annaboguska oswieceniewchorwacjizmianaparadygmatuodzubazajacegomonomitudowyzwalajacejpolimitycznosci