بهرهوری مصرف آب در محصول پیاز و ارزیابی راهکارهای بهبود آن
پژوهش حاضر با هدف پایش بهرهوری مصرف آب محصول پیاز و ارزیابی میدانی راهکارهای ارتقای آن انجام شد. در مرحله اول پژوهش، تعداد 12 مزرعه پیاز واقع در شهرستان زنجان انتخاب و موردمطالعه قرار گرفت. عوامل مرتبط با بهرهوری نظیر دبی ورودی به مزارع، حجم آب مصرفی، برنامه آبیاری، مدیریت تغذیه، عملکرد محصول، ه...
| Main Authors: | , , , , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
University of Tehran, College of Aburaihan
2023-01-01
|
| Series: | مدیریت آب و آبیاری |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jwim.ut.ac.ir/article_89070_97249a8641aa33e53512fdb543c9788c.pdf |
| _version_ | 1811176764694593536 |
|---|---|
| author | حسن اوجاقلو فرهاد اوجاقلو محمد قربانیان فرهاد میثاقی بیژن نظری اسماعیل کرمی دهکردی |
| author_facet | حسن اوجاقلو فرهاد اوجاقلو محمد قربانیان فرهاد میثاقی بیژن نظری اسماعیل کرمی دهکردی |
| author_sort | حسن اوجاقلو |
| collection | DOAJ |
| description | پژوهش حاضر با هدف پایش بهرهوری مصرف آب محصول پیاز و ارزیابی میدانی راهکارهای ارتقای آن انجام شد. در مرحله اول پژوهش، تعداد 12 مزرعه پیاز واقع در شهرستان زنجان انتخاب و موردمطالعه قرار گرفت. عوامل مرتبط با بهرهوری نظیر دبی ورودی به مزارع، حجم آب مصرفی، برنامه آبیاری، مدیریت تغذیه، عملکرد محصول، هزینههای تولید و درآمد حاصل از فروش محصول تعیین و شاخصهای فیزیکی و اقتصادی بهرهوری مصرف آب محاسبه شد. در مرحله دوم، مدیریت آبیاری به‌عنوان راه‌کار اجرایی به‌منظور بهبود بهرهوری مصرف آب در شرایط واقعی مزرعه در قالب قطعات کنترل‌شده اجرا و با وضع موجود مقایسه شد. براساس نتایج حاصل از پایشهای میدانی، میانگین حجم آب مصرفی در مزارع پیاز در حدود 19626 مترمکعب در هکتار و میانگین شاخصهای بهرهوری مصرف آب CPD، BPD و NBPD به‌ترتیب برابر 14/3 کیلوگرم بر مترمکعب، 68 و 40 هزار ریال بر مترمکعب برآورد شد. به‌طور میانگین اعمال برنامه صحیح آبیاری در قطعات کنترل‌شده منجر به کاهش 58 درصدی حجم آب مصرفی و در نتیجه آن افزایش 147 درصدی شاخص بهرهوری فیزیکی شد. تثبیت الگوی اشتباه مدیریت آبیاری و عدم کنترل و نظارت بر بهرهبرداری از منابع آب دلایل اصلی مصرف بی‌رویه آب در مزارع پیاز شناخته شد. نتایج مرحله دوم اجرای پژوهش نشان داد، تنها با اصلاح مدت زمان آبیاری میتوان حجم آب مصرفی را به‌طور قابل‌ملاحظهای کاهش و بهرهوری مصرف آب را بهبود بخشید. |
| first_indexed | 2024-04-10T19:57:13Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-74684049dfa147f4b8f681ae263cb1bc |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2251-6298 2382-9931 |
| language | fas |
| last_indexed | 2024-04-10T19:57:13Z |
| publishDate | 2023-01-01 |
| publisher | University of Tehran, College of Aburaihan |
| record_format | Article |
| series | مدیریت آب و آبیاری |
| spelling | doaj.art-74684049dfa147f4b8f681ae263cb1bc2023-01-27T15:46:39ZfasUniversity of Tehran, College of Aburaihanمدیریت آب و آبیاری2251-62982382-99312023-01-0112479982010.22059/jwim.2022.344149.99889070بهرهوری مصرف آب در محصول پیاز و ارزیابی راهکارهای بهبود آنحسن اوجاقلو0فرهاد اوجاقلو1محمد قربانیان2فرهاد میثاقی3بیژن نظری4اسماعیل کرمی دهکردی5گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی، زنجان، ایران.گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران.گروه ترویج، ارتباطات و توسعه روستایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.پژوهش حاضر با هدف پایش بهرهوری مصرف آب محصول پیاز و ارزیابی میدانی راهکارهای ارتقای آن انجام شد. در مرحله اول پژوهش، تعداد 12 مزرعه پیاز واقع در شهرستان زنجان انتخاب و موردمطالعه قرار گرفت. عوامل مرتبط با بهرهوری نظیر دبی ورودی به مزارع، حجم آب مصرفی، برنامه آبیاری، مدیریت تغذیه، عملکرد محصول، هزینههای تولید و درآمد حاصل از فروش محصول تعیین و شاخصهای فیزیکی و اقتصادی بهرهوری مصرف آب محاسبه شد. در مرحله دوم، مدیریت آبیاری به‌عنوان راه‌کار اجرایی به‌منظور بهبود بهرهوری مصرف آب در شرایط واقعی مزرعه در قالب قطعات کنترل‌شده اجرا و با وضع موجود مقایسه شد. براساس نتایج حاصل از پایشهای میدانی، میانگین حجم آب مصرفی در مزارع پیاز در حدود 19626 مترمکعب در هکتار و میانگین شاخصهای بهرهوری مصرف آب CPD، BPD و NBPD به‌ترتیب برابر 14/3 کیلوگرم بر مترمکعب، 68 و 40 هزار ریال بر مترمکعب برآورد شد. به‌طور میانگین اعمال برنامه صحیح آبیاری در قطعات کنترل‌شده منجر به کاهش 58 درصدی حجم آب مصرفی و در نتیجه آن افزایش 147 درصدی شاخص بهرهوری فیزیکی شد. تثبیت الگوی اشتباه مدیریت آبیاری و عدم کنترل و نظارت بر بهرهبرداری از منابع آب دلایل اصلی مصرف بی‌رویه آب در مزارع پیاز شناخته شد. نتایج مرحله دوم اجرای پژوهش نشان داد، تنها با اصلاح مدت زمان آبیاری میتوان حجم آب مصرفی را به‌طور قابل‌ملاحظهای کاهش و بهرهوری مصرف آب را بهبود بخشید.https://jwim.ut.ac.ir/article_89070_97249a8641aa33e53512fdb543c9788c.pdfبرنامه آبیاریزنجانرودکارایی مصرف آبکنترل‌شده |
| spellingShingle | حسن اوجاقلو فرهاد اوجاقلو محمد قربانیان فرهاد میثاقی بیژن نظری اسماعیل کرمی دهکردی بهرهوری مصرف آب در محصول پیاز و ارزیابی راهکارهای بهبود آن مدیریت آب و آبیاری برنامه آبیاری زنجانرود کارایی مصرف آب کنترل‌شده |
| title | بهرهوری مصرف آب در محصول پیاز و ارزیابی راهکارهای بهبود آن |
| title_full | بهرهوری مصرف آب در محصول پیاز و ارزیابی راهکارهای بهبود آن |
| title_fullStr | بهرهوری مصرف آب در محصول پیاز و ارزیابی راهکارهای بهبود آن |
| title_full_unstemmed | بهرهوری مصرف آب در محصول پیاز و ارزیابی راهکارهای بهبود آن |
| title_short | بهرهوری مصرف آب در محصول پیاز و ارزیابی راهکارهای بهبود آن |
| title_sort | بهرهوری مصرف آب در محصول پیاز و ارزیابی راهکارهای بهبود آن |
| topic | برنامه آبیاری زنجانرود کارایی مصرف آب کنترل‌شده |
| url | https://jwim.ut.ac.ir/article_89070_97249a8641aa33e53512fdb543c9788c.pdf |
| work_keys_str_mv | AT ḥsnạwjạqlw bhrhwrymṣrfậbdrmḥṣwlpyạzwạrzyạbyrạhḵạrhạybhbwdận AT frhạdạwjạqlw bhrhwrymṣrfậbdrmḥṣwlpyạzwạrzyạbyrạhḵạrhạybhbwdận AT mḥmdqrbạnyạn bhrhwrymṣrfậbdrmḥṣwlpyạzwạrzyạbyrạhḵạrhạybhbwdận AT frhạdmytẖạqy bhrhwrymṣrfậbdrmḥṣwlpyạzwạrzyạbyrạhḵạrhạybhbwdận AT byzẖnnẓry bhrhwrymṣrfậbdrmḥṣwlpyạzwạrzyạbyrạhḵạrhạybhbwdận AT ạsmạʿylḵrmydhḵrdy bhrhwrymṣrfậbdrmḥṣwlpyạzwạrzyạbyrạhḵạrhạybhbwdận |