تأثیر تغییر اقلیم بر روند وقایع فرین بارشی ایستگاه‌های منتخب استان خراسان رضوی (مطالعه موردی: 2013-1975)
در دهه‌های اخیر وقایع حدی و یا اصطلاحاً فرین بارش و دما تغییرات چشمگیری از لحاظ مکان، زمان و شدت شاهد بوده‌اند که تعیین چگونگی و مقدار آن به دلیل تأثیری که بر جان و مال بشر و نیز اکوسیستم‌های طبیعی دارد، به یکی از دغدغه‌ها و مشکلات بشر در سراسر جهان تبدیل شده است. افزایش آشکار دمای کره زمین علاوه بر...
| Main Authors: | , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Ferdowsi University of Mashhad
2018-09-01
|
| Series: | جغرافیا و مخاطرات محیطی |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://geoeh.um.ac.ir/article_32616_1f4e3196538a84ec1746a9f3288cc327.pdf |
| _version_ | 1797665137215143936 |
|---|---|
| author | جمیله قلی پور سید محمد موسوی بایگی مهدی جباری نوقابی |
| author_facet | جمیله قلی پور سید محمد موسوی بایگی مهدی جباری نوقابی |
| author_sort | جمیله قلی پور |
| collection | DOAJ |
| description | در دهه‌های اخیر وقایع حدی و یا اصطلاحاً فرین بارش و دما تغییرات چشمگیری از لحاظ مکان، زمان و شدت شاهد بوده‌اند که تعیین چگونگی و مقدار آن به دلیل تأثیری که بر جان و مال بشر و نیز اکوسیستم‌های طبیعی دارد، به یکی از دغدغه‌ها و مشکلات بشر در سراسر جهان تبدیل شده است. افزایش آشکار دمای کره زمین علاوه بر اثر مستقیمی که بر دماهای حدی دارد، باعث تغییراتی در فرکانس و شدت وقوع رخدادهای حدی بارشی می‌شود. در این مطالعه داده‌های روزانه بارش 9 ایستگاه سینوپتیک و تبخیرسنجی فعال که دارای دوره زمانی بلندمدت بودند برای سال‌های 1975-2013 مورد استفاده قرار گرفت. بررسی همگنی، یافتن نقاط شکست و نیز اصلاح سری‌های زمانی داده‌ها به کمک بسته نرم‌افزاری RHtests-dlyPrcp صورت گرفت. تعیین روندهای مشاهده شده در شاخص‌های بارشی با استفاده از بسته RClimDex1 و تعیین معناداری روند در شاخص‌ها نیز به کمک آزمون آماری ناپارامتری من-کندال و توسط بسته trend صورت گرفت. در این مطالعه تعداد روزهایی از سال که بارش‌های بیشتر از 1 میلی‌متر R1mm و 10 میلی‌متر R10mm را شاهد خواهند بود، و نیز بیشترین مقدار 5 روز RX5day و 1 روز RX1day متوالی بارشی؛ شاخص‌هایی هستند که در اکثر ایستگاه‌های مورد مطالعه شاهد روندی معنادار هستند (اکثراً افزایشی و برخی کاهشی). شاخص‌های مجموع بارش سالانه PRCPTOT، شدت بارش SDII، تعداد روزهای با بارش بیشتر از 20 میلی‌متر R20mm، روز خیلی مرطوب R95p، در نیمی از ایستگاه‌ها شاهد روندی معنادار هستند که در اکثر این ایستگاه‌ها روند از نوع افزایشی معنادار مشاهده شد (غیر از SDII که غیر از زشک برای تمام ایستگاه‌ها روندی کاهشی دارد). شاخص‌های بیشترین تعداد روزهای تر و خشک متوالی CWD و CDD؛ در تعداد اندکی از ایستگاه‌ها روند معنادار دارد. ایستگاه سبزوار در هیچ‌کدام از شاخص‌های حدی روند معناداری را مشاهده نمی‌کند؛ درحالی‌که ایستگاه‌های زشک، پنگجه آبشار و فرهادگرد در اکثر شاخص‌ها روند معنادار و از نوع افزایشی دارد. رفتار روند رخدادهای حدی در ایستگاه‌های منتخب بسیار نامنظم است؛ مثلاً در دو ایستگاه پنگجه آبشار و باراریه چهارباغ که فاصله مکانی کمی با یکدیگر دارند، رفتار آن‌ها کاملاً ناهمسو است. نتایج این مطالعه تغییرات چشمگیر و ناهمسانی در اندازه و نوع روند در شاخص حدی بارشی، با تغییر مکان ایستگاه نشان می‌دهد. |
| first_indexed | 2024-03-11T19:39:38Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-74c268e8dcc84b3cb2e3cf6651fe1cf6 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2322-1682 2383-3076 |
| language | English |
| last_indexed | 2024-03-11T19:39:38Z |
| publishDate | 2018-09-01 |
| publisher | Ferdowsi University of Mashhad |
| record_format | Article |
| series | جغرافیا و مخاطرات محیطی |
| spelling | doaj.art-74c268e8dcc84b3cb2e3cf6651fe1cf62023-10-06T13:04:25ZengFerdowsi University of Mashhadجغرافیا و مخاطرات محیطی2322-16822383-30762018-09-01738910410.22067/geo.v7i3.6727932616تأثیر تغییر اقلیم بر روند وقایع فرین بارشی ایستگاه‌های منتخب استان خراسان رضوی (مطالعه موردی: 2013-1975)جمیله قلی پور0سید محمد موسوی بایگی1مهدی جباری نوقابی2فردوسی مشهدفردوسی مشهدفردوسی مشهددر دهه‌های اخیر وقایع حدی و یا اصطلاحاً فرین بارش و دما تغییرات چشمگیری از لحاظ مکان، زمان و شدت شاهد بوده‌اند که تعیین چگونگی و مقدار آن به دلیل تأثیری که بر جان و مال بشر و نیز اکوسیستم‌های طبیعی دارد، به یکی از دغدغه‌ها و مشکلات بشر در سراسر جهان تبدیل شده است. افزایش آشکار دمای کره زمین علاوه بر اثر مستقیمی که بر دماهای حدی دارد، باعث تغییراتی در فرکانس و شدت وقوع رخدادهای حدی بارشی می‌شود. در این مطالعه داده‌های روزانه بارش 9 ایستگاه سینوپتیک و تبخیرسنجی فعال که دارای دوره زمانی بلندمدت بودند برای سال‌های 1975-2013 مورد استفاده قرار گرفت. بررسی همگنی، یافتن نقاط شکست و نیز اصلاح سری‌های زمانی داده‌ها به کمک بسته نرم‌افزاری RHtests-dlyPrcp صورت گرفت. تعیین روندهای مشاهده شده در شاخص‌های بارشی با استفاده از بسته RClimDex1 و تعیین معناداری روند در شاخص‌ها نیز به کمک آزمون آماری ناپارامتری من-کندال و توسط بسته trend صورت گرفت. در این مطالعه تعداد روزهایی از سال که بارش‌های بیشتر از 1 میلی‌متر R1mm و 10 میلی‌متر R10mm را شاهد خواهند بود، و نیز بیشترین مقدار 5 روز RX5day و 1 روز RX1day متوالی بارشی؛ شاخص‌هایی هستند که در اکثر ایستگاه‌های مورد مطالعه شاهد روندی معنادار هستند (اکثراً افزایشی و برخی کاهشی). شاخص‌های مجموع بارش سالانه PRCPTOT، شدت بارش SDII، تعداد روزهای با بارش بیشتر از 20 میلی‌متر R20mm، روز خیلی مرطوب R95p، در نیمی از ایستگاه‌ها شاهد روندی معنادار هستند که در اکثر این ایستگاه‌ها روند از نوع افزایشی معنادار مشاهده شد (غیر از SDII که غیر از زشک برای تمام ایستگاه‌ها روندی کاهشی دارد). شاخص‌های بیشترین تعداد روزهای تر و خشک متوالی CWD و CDD؛ در تعداد اندکی از ایستگاه‌ها روند معنادار دارد. ایستگاه سبزوار در هیچ‌کدام از شاخص‌های حدی روند معناداری را مشاهده نمی‌کند؛ درحالی‌که ایستگاه‌های زشک، پنگجه آبشار و فرهادگرد در اکثر شاخص‌ها روند معنادار و از نوع افزایشی دارد. رفتار روند رخدادهای حدی در ایستگاه‌های منتخب بسیار نامنظم است؛ مثلاً در دو ایستگاه پنگجه آبشار و باراریه چهارباغ که فاصله مکانی کمی با یکدیگر دارند، رفتار آن‌ها کاملاً ناهمسو است. نتایج این مطالعه تغییرات چشمگیر و ناهمسانی در اندازه و نوع روند در شاخص حدی بارشی، با تغییر مکان ایستگاه نشان می‌دهد.https://geoeh.um.ac.ir/article_32616_1f4e3196538a84ec1746a9f3288cc327.pdfآزمون آماری ناپارامتری من-کندالبارش های حدیتغییر اقلیممعناداری روندوقایع حدی بارشی |
| spellingShingle | جمیله قلی پور سید محمد موسوی بایگی مهدی جباری نوقابی تأثیر تغییر اقلیم بر روند وقایع فرین بارشی ایستگاه‌های منتخب استان خراسان رضوی (مطالعه موردی: 2013-1975) جغرافیا و مخاطرات محیطی آزمون آماری ناپارامتری من-کندال بارش های حدی تغییر اقلیم معناداری روند وقایع حدی بارشی |
| title | تأثیر تغییر اقلیم بر روند وقایع فرین بارشی ایستگاه‌های منتخب استان خراسان رضوی (مطالعه موردی: 2013-1975) |
| title_full | تأثیر تغییر اقلیم بر روند وقایع فرین بارشی ایستگاه‌های منتخب استان خراسان رضوی (مطالعه موردی: 2013-1975) |
| title_fullStr | تأثیر تغییر اقلیم بر روند وقایع فرین بارشی ایستگاه‌های منتخب استان خراسان رضوی (مطالعه موردی: 2013-1975) |
| title_full_unstemmed | تأثیر تغییر اقلیم بر روند وقایع فرین بارشی ایستگاه‌های منتخب استان خراسان رضوی (مطالعه موردی: 2013-1975) |
| title_short | تأثیر تغییر اقلیم بر روند وقایع فرین بارشی ایستگاه‌های منتخب استان خراسان رضوی (مطالعه موردی: 2013-1975) |
| title_sort | تأثیر تغییر اقلیم بر روند وقایع فرین بارشی ایستگاه‌های منتخب استان خراسان رضوی مطالعه موردی 2013 1975 |
| topic | آزمون آماری ناپارامتری من-کندال بارش های حدی تغییر اقلیم معناداری روند وقایع حدی بارشی |
| url | https://geoeh.um.ac.ir/article_32616_1f4e3196538a84ec1746a9f3288cc327.pdf |
| work_keys_str_mv | AT jmylhqlypwr tạtẖyrtgẖyyrạqlymbrrwndwqạyʿfrynbạrsẖyạystgạhhạymntkẖbạstạnkẖrạsạnrḍwymṭạlʿhmwrdy20131975 AT sydmḥmdmwswybạygy tạtẖyrtgẖyyrạqlymbrrwndwqạyʿfrynbạrsẖyạystgạhhạymntkẖbạstạnkẖrạsạnrḍwymṭạlʿhmwrdy20131975 AT mhdyjbạrynwqạby tạtẖyrtgẖyyrạqlymbrrwndwqạyʿfrynbạrsẖyạystgạhhạymntkẖbạstạnkẖrạsạnrḍwymṭạlʿhmwrdy20131975 |