ارتباطات بصری خط نستعلیق در نسخه مثنوی خواجوی کرمانی
خط نستعلیق یکی از خطوط اسلامی است که در ایران ابداع شده و سیر تکوینی خود را پشت سرگذاشته است. نسخه مثنوی خواجوی کرمانی به رقم میرعلی ابن الیاس تبریزی (محفوظ در کتابخانه بریتانیا) یکی از نمونههای نفیس و اولیه خط نستعلیق میباشد. پژوهش حاضر با توجه به قدمت و کیفیت این نسخه، نسبت به تنها نسخه باقیمان...
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
The Institute of Islamic Art Studies
2021-11-01
|
| Series: | هنر اسلامی |
| Subjects: | |
| Online Access: | http://www.sysislamicartjournal.ir/article_127492_8ed0a5a516a18cb273c0be7148cad40a.pdf |
| Summary: | خط نستعلیق یکی از خطوط اسلامی است که در ایران ابداع شده و سیر تکوینی خود را پشت سرگذاشته است. نسخه مثنوی خواجوی کرمانی به رقم میرعلی ابن الیاس تبریزی (محفوظ در کتابخانه بریتانیا) یکی از نمونههای نفیس و اولیه خط نستعلیق میباشد. پژوهش حاضر با توجه به قدمت و کیفیت این نسخه، نسبت به تنها نسخه باقیمانده خط نستعلیق به رقم میرعلی تبریزی مشهور (نسخه خسرو و شیرین نظامی)، به بررسی ویژگیهای: ردپای خط نسخ در نستعلیق اولیه، عیار و کیفیت خط در متن و عناوین، ارتباطات بصری عینی و ادراکی حاکم برآن، نقطه، نحوه بهکارگیری خط کرسی و گریدبندی پرداخته است. روش انجام پژوهش حاضر توصیفی و تحلیلی و با تکیه بر دادههای منابع کتابخانهای است. بر طبق یافتهها، در نسخه مثنوی خواجوی کرمانی با وجود قدمت نسخه و ابتدایی بودن خط نستعلیق در آن، خوشنویس به دلیل رعایت ارتباطات بصری ادراکی (نهانی) در طول صفحه، به هماهنگی و زیبایی قابل توجهی دست یافته است. رعایت این مهم در نسخه مذکور و ساماندهی آن، توسط کشیدهها، سرکشها و نقطهگذاریها امکانپذیر شده است که سرکشها و زوایای آنها نقش اصلی هدایت بصری در طول صفحات را برعهده گرفتهاند. بهطوریکه اغلب حروف بعد از خود را تحت شعاع قرار دادهاند. همچنین کیفیت بالای کتابت در عناوین نسخه نسبت به متن، ذوق هنری و میزان تسلط خوشنویس به خط مذکور را (با وجود ابتدایی بودن نسخه) متذکر است.اهداف پژوهش:1.بازشناسی مختصات خط نستعلیق اولیه.2.بررسی ارتباطات بصری خط نستعلیق در نسخه مثنوی خواجوی کرمانی.سؤالات پژوهش:1.خط نستعلیق اولیه دارای چه ویژگیهایی بوده است؟2.کاربست خط نستعلیق در نسخه مثنوی خواجوی کرمانی دارای چه ویژگیهایی بصری است؟ |
|---|---|
| ISSN: | 1735-708X 2676-7759 |