Türk Modernleşmesi Üzerine Karşılaştırmalı Bir İnceleme: Şerif Mardin ve Nilüfer Göle Örneği

Şerif Mardin ve Nilüfer Göle, Türk sosyolojisinde referans değeri yüksek ve yankıları hâlâ devam eden izler bırakmıştır. Türk modernleşmesini anlama ve anlamlandırma girişimleri ve ortaya koydukları perspektif söz konusu olduğunda iki ismin yaklaşımlarıyla ilgili literatüre göz ardı edilemeyecek kat...

Full description

Bibliographic Details
Main Author: Ayşe Şallı
Format: Article
Language:Arabic
Published: Siirt University 2023-06-01
Series:Marifetname
Subjects:
Online Access:https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2988730
_version_ 1797673860657577984
author Ayşe Şallı
author_facet Ayşe Şallı
author_sort Ayşe Şallı
collection DOAJ
description Şerif Mardin ve Nilüfer Göle, Türk sosyolojisinde referans değeri yüksek ve yankıları hâlâ devam eden izler bırakmıştır. Türk modernleşmesini anlama ve anlamlandırma girişimleri ve ortaya koydukları perspektif söz konusu olduğunda iki ismin yaklaşımlarıyla ilgili literatüre göz ardı edilemeyecek katkılar sundukları söylenebilir. Kullandıkları kavramlar, söylemler, ortaya koydukları kurgular, Türk modernleşmesinin nirengi noktalarına dair vurgular, mikro ve makro teorik yaklaşımlar iki düşünürü bazı noktalarda birbirlerine benzer kılarken bazı noktalarda da farklılaştırmaktadır. Bu çalışma; siyasal, tarihsel ve sosyo-kültürel analizleri ile ön plana çıkan iki öncü ismin Türk modernleşmesini tasvirine ilişkin kurgularının, kullandıkları “söylem”ler ekseninde karşılaştırmalı olarak incelenmesini amaçlamaktadır. Bu çerçevede literatür taramasından istifade edilmiştir. Çalışma iki ana bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde iki düşünürün Türk modernleşmesi kurgularının temel yapı taşı olan kavramlar ele alınmıştır. Ardından Türk modernleşmesinin genel kuramsal çerçevesi iki düşünürün karşılaştırılması suretiyle ortaya konulmaktadır. İkinci bölümde ise iki düşünürün ön plana çıkan söylemleri ekseninde Türk modernleşme kurguları karşılaştırılarak tasvir edilmektedir. Merkez-çevre ayrışmasının, tarihî ve sosyo-kültürel sürekliliklerin, “ulus-devlet” çatısı altında bütünleşmenin, tepeden inmeci ve projelendirilmiş bir siyasî yapının vurgulandığı bir kurguyla karşılaşılmaktadır. Aynı zamanda bu unsurlarla “din” olgusu arasındaki çok boyutlu ilişkinin yansımaları ilgili söylemler çerçevesinde ortaya konulmaktadır. İki düşünürün de Türk modernleşme deneyimi kurgularında “din” olgusunu başat bir unsur olarak nitelendirdikleri sonucuna ulaşılmaktadır. Diğer unsurların ise bu nitelendirmeyi destekleyici mahiyette olduğu tespit edilmiştir.
first_indexed 2024-03-11T21:50:32Z
format Article
id doaj.art-76223fb40d4641e3a3e9d8b9b1bef082
institution Directory Open Access Journal
issn 2757-752X
2791-707X
language Arabic
last_indexed 2024-03-11T21:50:32Z
publishDate 2023-06-01
publisher Siirt University
record_format Article
series Marifetname
spelling doaj.art-76223fb40d4641e3a3e9d8b9b1bef0822023-09-26T09:01:48ZaraSiirt UniversityMarifetname2757-752X2791-707X2023-06-0110110715010.47425/marifetname.vi.1259945410Türk Modernleşmesi Üzerine Karşılaştırmalı Bir İnceleme: Şerif Mardin ve Nilüfer Göle ÖrneğiAyşe Şallı0KARABÜK ÜNİVERSİTESİ, İLAHİYAT FAKÜLTESİŞerif Mardin ve Nilüfer Göle, Türk sosyolojisinde referans değeri yüksek ve yankıları hâlâ devam eden izler bırakmıştır. Türk modernleşmesini anlama ve anlamlandırma girişimleri ve ortaya koydukları perspektif söz konusu olduğunda iki ismin yaklaşımlarıyla ilgili literatüre göz ardı edilemeyecek katkılar sundukları söylenebilir. Kullandıkları kavramlar, söylemler, ortaya koydukları kurgular, Türk modernleşmesinin nirengi noktalarına dair vurgular, mikro ve makro teorik yaklaşımlar iki düşünürü bazı noktalarda birbirlerine benzer kılarken bazı noktalarda da farklılaştırmaktadır. Bu çalışma; siyasal, tarihsel ve sosyo-kültürel analizleri ile ön plana çıkan iki öncü ismin Türk modernleşmesini tasvirine ilişkin kurgularının, kullandıkları “söylem”ler ekseninde karşılaştırmalı olarak incelenmesini amaçlamaktadır. Bu çerçevede literatür taramasından istifade edilmiştir. Çalışma iki ana bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde iki düşünürün Türk modernleşmesi kurgularının temel yapı taşı olan kavramlar ele alınmıştır. Ardından Türk modernleşmesinin genel kuramsal çerçevesi iki düşünürün karşılaştırılması suretiyle ortaya konulmaktadır. İkinci bölümde ise iki düşünürün ön plana çıkan söylemleri ekseninde Türk modernleşme kurguları karşılaştırılarak tasvir edilmektedir. Merkez-çevre ayrışmasının, tarihî ve sosyo-kültürel sürekliliklerin, “ulus-devlet” çatısı altında bütünleşmenin, tepeden inmeci ve projelendirilmiş bir siyasî yapının vurgulandığı bir kurguyla karşılaşılmaktadır. Aynı zamanda bu unsurlarla “din” olgusu arasındaki çok boyutlu ilişkinin yansımaları ilgili söylemler çerçevesinde ortaya konulmaktadır. İki düşünürün de Türk modernleşme deneyimi kurgularında “din” olgusunu başat bir unsur olarak nitelendirdikleri sonucuna ulaşılmaktadır. Diğer unsurların ise bu nitelendirmeyi destekleyici mahiyette olduğu tespit edilmiştir.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2988730din sosyolojisitürk modernleşmesişerif mardinnilüfer gölemodernleşmedin.sociology of religionturkish modernizationşerif mardinnilüfer gölemodernizationreligion.
spellingShingle Ayşe Şallı
Türk Modernleşmesi Üzerine Karşılaştırmalı Bir İnceleme: Şerif Mardin ve Nilüfer Göle Örneği
Marifetname
din sosyolojisi
türk modernleşmesi
şerif mardin
nilüfer göle
modernleşme
din.
sociology of religion
turkish modernization
şerif mardin
nilüfer göle
modernization
religion.
title Türk Modernleşmesi Üzerine Karşılaştırmalı Bir İnceleme: Şerif Mardin ve Nilüfer Göle Örneği
title_full Türk Modernleşmesi Üzerine Karşılaştırmalı Bir İnceleme: Şerif Mardin ve Nilüfer Göle Örneği
title_fullStr Türk Modernleşmesi Üzerine Karşılaştırmalı Bir İnceleme: Şerif Mardin ve Nilüfer Göle Örneği
title_full_unstemmed Türk Modernleşmesi Üzerine Karşılaştırmalı Bir İnceleme: Şerif Mardin ve Nilüfer Göle Örneği
title_short Türk Modernleşmesi Üzerine Karşılaştırmalı Bir İnceleme: Şerif Mardin ve Nilüfer Göle Örneği
title_sort turk modernlesmesi uzerine karsilastirmali bir inceleme serif mardin ve nilufer gole ornegi
topic din sosyolojisi
türk modernleşmesi
şerif mardin
nilüfer göle
modernleşme
din.
sociology of religion
turkish modernization
şerif mardin
nilüfer göle
modernization
religion.
url https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2988730
work_keys_str_mv AT aysesallı turkmodernlesmesiuzerinekarsılastırmalıbirincelemeserifmardinvenilufergoleornegi